فلسفه پوشش د راسلام
فلسفه هایی که قبلا برای پوشش ذکر کردیم غالبا توجیهاتی بودکه مخالفین پوشش تراشیده اند و خواسته اند آن را حتی در صورت اسلامیش امری غیرمنطقی معرفی کنند .
روشن است که اگر انسان مساله ای را از اول خرافه فرض کند ، توجیهی هم که برای آن ذکر می کند متناسب با خرافه خواهد بود .
اگر هم که بحث کنندگان ، مساله را با بیطرفی مورد کاوش قرار میداند درمی یافتند که پوشش و حجاب اسلامی هیچیک از سخنان پوچ و بی اساس آنها نیست .
ما برای پوشش زن ا زنظر اسلام فلسفه خاصی قائل هستیم که نظر عقلی آن را موجه می سازد واز نظر تحلیل می توان آنرا مبنای حجاب در اسلام دانست .
واؤژه حجاب
پبیش از اینکه استنباط خود را در این باره ذکر کنیم لازم است یک نکته را یاد آوری کنیم آن نکته این است که معنای لغوی حجاب که در عصر ما این کلمه برای پوشش زن معرف شده است چیست ؟
کلمه حجاب هم به معنی پوشیدن است و هم به معنی پرده و حاجب .
بیشتر استعمالش به معنی پرده است .
این کلمه از آن جهت مفهوم پوشش می دهد که پرده وسیله پوشش است ، و شاید بتوان گفت که به حسب اصل لغت هر پوششی حجاب نیست ، آن پوشش حجاب نامیده میشود که از طریق پشت پرده واقع شدن صورت گیرد.
در قران کریم در داستان سلیمان غروب خورشید را این طور توصیف می کند : ختی توارت باالحجاب یعنی تا آنوقتی که خورشید در پشت پرده مخقی شد .
پرده حاجز میان قلب و شکم را حجاب می نامند.
در دستوری که امیرالمومنین (ع) به مالک اشتر است می فرماید : فلا تطولن احتجابک عن رعیتک .
یعنی در میان مردم باش ، کمتر خود را در اندرون خانه خود از مردم پنهان کن : حاجب و دربان ترا ازمردم جدا نکند ، بلکه خودت را در معرض ملاقات و تماس مردم قرار بده تا ضعیفان و بیچارگان بتوانند نیازمندیها و شکایات خود را به گوش تو برسانند و تو نیز از جریان مورد بی اطلاع نمایی .
ابن خلدون در مقدمه خویش فصلی دارد تحت عنوان فصل فی الحجاب کیف یقع الدول و انه یعظم عند الهرم در این فصل بیان می کند که حکومتها در بدو تشکیل میان خود و مردم حائل و فاصله ای قرار نمی دهند ولی تدریجا حائل و پرده میان حاکم و مردم ضخیمتر می شود تا بالاخره عواقب ناگواری به وجود می آورد .
ابن خلدون کلمه حجاب را به معنی پرده و حائل – نه پوشش – به کار برده است .
استعمال کلمه حجاب در مورد پوشش زن یک اصطلاح نسبتا جدیدی است .
در قدیم و مخصوصا در اصطلاح فقهاء کلمه سٍٍٍٍئر که به معنی پوشش است به کار رفته است .
فقها ء چه در کتاب الصوو چه در کتاب النکاح که معترض این مطلب شده اند که کلمه سئر را به کار برده اند نه کلمه حجاب را .
استعمال کلمه حجاب در مورد پوشش زن یک اصطلاح نسبتا جدیدی است .
در قدیم و مخصوصا در اصطلاح فقهاء کلمه " سٍٍٍٍئر" که به معنی پوشش است به کار رفته است .
فقها ء چه در کتاب الصوو چه در کتاب النکاح که معترض این مطلب شده اند که کلمه "سئر را به کار برده اند نه کلمه حجاب را .
بهتر این بود که این کلمه عوض نمی شد و ما همیشه همان کلمه پوشش را به کار می بردیم .
زیرا چنانچه گفتیم معنی شایع لغت حجاب پرده است ،و اگر درمورد پوشش به کار برده می شود به اعتبار پشت پرده واقع شدن زن است و همین امر موجب شده که عده زیادی گمان کنند که اسلام خواسته است زن همیشه پشت پرده باشد و در خانه محبوس باشد وبیرون نرود .
وظیفه پوشش اسلام برای زنان مقرر کرده است ، بدین معنی نیست که از خانه بیرون نروند .
و زندانی کردن و حبس زن در اسلام مطرح نیست .
در برخی از کشورهای قدیم و هند چنین چیزهایی وجود داشته است ولی در اسلام وجود ندارد .
پوشش زن در اسلام اینست که زن در معاشرت خود با مردان بدن خود را بپوشاند و به جلوه گری و خود نمائی نپردازد.
آیات مربوطه همین معنی را دکر می کند و فتوای فقها هم موید همین مطلب است و ما حدود این پوشش را با استفاده از قرآن و منافع سنٍٍت ذکر خواهیم کرد .
در آیات مربوطه لغت حجاب به کار نرفته است .
آیاتی که در این باره هست چه در سوزه مبارکه نورو چه رد مسوره مبارکه احزاب ، حدود پوشش و تماسهای زن و مرد را ذکر کرده است بدون آنکه کلمه حجاب را به کار برده باشد .
آیه ای که در آن ، کلمه حجاب کار رفته است مربوط است به زنان پیغمبر اسلام .
می دانیم که در قرآن کریم درباره زنان پیغمبر دستورهای خاصی وارد شد ه است .
اولین ِآیه خطاب به زنان پیغمبر با این جمله آغاز می شود : یا نساء النٍبی لستن کاحد من النساء یعنی شما با سایز زنان فرق دارید .
اسلام عنایت خاصی داشته است که زنان پیغمبر چه در زمان حیات آن حضرت و چه بعد ا زوفات ایشان در خانه های خود بمانند و در این جهت بیشتر منظورهای اجتماعی و سیاسی در کار بوده است .
قرآن کریم صریحا به زنان پیغمبر می گوید : و قرن فی بیوتکن " یعنی در خانه های خود بمانید .اسلام می خواسته است " امهات المومنین " که خواه ناخواه احترام زیادی در میان مسلمانان داشتند از احترام خود سوء استفاده نکنند ، و احیانا ابزار عناصر خود خواه و ماجراجو در مسائل سیاسی و اجتماعی واقع نشوند .
و چنانچه می دانیم یکی از " امهات المومنین " ( عایشه ) که از این دستور تخلف کرد و ماجراهای سیاسی ناگواری برای جهان اسلام به وجود آود .
خود او همیشه اظهار تاسف می کرد و می گفت دوست داشتم فرزندان زیادی از پیغمبر می داشتم و می مردند اما به چنین ماجرایی دست نمی زدم .
سر اینکه زنان پیغمبر ممنوع شدند از اینکه بعد از آن حضرت با شخص دیگری ازدواج کنند به نظر من همین است .
یعنی شوهر بعدی از شهرت و احترام زنش سو استفاده می کرد و ماجراها می آفرید .
بنابراین اگر درباره زنان پیغمبر دستور اکیدتر و شدیدتری وجود داشته باشد بدین جهت است .
به هر خال آیه ای که در آن آیه کلمه حجاب به کار رفته آیه 54 از سوره احزاب است که می فرماید : " و اذا سلتمو هن متاعا فاسلوهن من وراحجاب " یعنی اگر از آنها متاع و کالای مورد نیازی مطالبه می کنید از پشت پرده از آنها بخواهید .
در اصطلاح تاریخ و خدیث اسلامی هر جا نام " آیه حجاب " آمده است مثلا گفته شده قبل از نزول آیه حجاب چنان بود و بعد از نزول آیه حجاب چنین شد ، مقصود این آیه است که مربوط به زنان پیغمبر است نه آ یات سوره نور که می فرماید : قل للمومنین یغضوا من ابصار هم – الی آخر – قل للمومنات یغضضن من ابصار هن .
یا آیه سوره احزاب که می فرماید: یدنین علیهن من جلا بیبهن – الی آخر .
اما اینکه چطور شد در عصر اخیر به جای اصطلاح رائج فقها یعنی سر و پوشش کلمه حجاب و پرده و پردگی شایع شده است برای من مجهول است ، و شاید از ناحیه اشتباه کردن حجاب اسلامی به حجابهایی که در سایر ملل مرسوم بوده است باشد .
ما در این باره بعدا توضیح بیشتری خواهیم داد .
سیمای حقیقی مساله حجاب حقیقت امراینست که در مساله پوشش – و به اصطلاح عصر اخیر حجاب – سخن در این نیست که آیا زن خوب است پوشیده در اجتماع ظاهر شود یا عریان ؟روح سخن اینست که آیا زن و تمتعات مرد از زن باید رایگان باشد ؟
آبا مرد باید حق داشته باشد که از هر زنی در هز محفلی حداکثر تمتعات را به استثنازنا ببرد یا نه ؟
اسلام که به روح مسائل می نگرد جواب می دهد : خیر مردان فقط در محیط خانوادگی و درکادر قانون ازداوج و همراه با یک سلسله تعهدات سنگین می توانند از زنان به عنوان همسران قانونی کامجویی کنند اما در محیط اجتماع استفاده از زنان بیگانه ممنوع است .
و زنان نیز از اینکه مردان را دز خارج از کانون خانوادگی کامیاب سازند به هر صورت وبه هر شکل ممنوع است .
درست است که صورت ظاهر مساله اینست که زن چه بکند ؟
پوشیده بیرون بیاید یا عریان ؟
یعنی آنکس که مساله به نام او عنوان می شود زن است و احیانا مساله با لحن دلسوزانه ای طرح می شود که آیا بهتر است زن آزاد باشد یامحکوم و اسیر ودر حجاب ؟
اما روح مساله و باطن مطلب چیز دیگری است و آن اینکه آیا مرد باید در بهزه کشی جنسی از زن ، جز از جهت زنا ، آزادی نطلق داشته باشد یا نه ؟
یعنی آنکه در این مساله ذی نفع است مرد است نه زن ، و لااقل مرد از زن در این مساله ذی نقع تر است به قول ویل دورانت : " دامنهای کوتاه برای همه جهانیان بجز خیاطان نعمتی است " پس روح مساله محدودیت کامیابیها به محیط خانوادگی و همسران مشروع یا آزاد بودن کامیابیها و کشیده شدن آنها به محیط اجتماع است .
اسلام طرفدرا فرضیه اول است .
از نظر اسلام محدودیت کامیابیهای جنسی به محیط خانوادگی و همسران مشروع از جنبه روانی به بهداشت روانی اجتماع کمک میکند و از جنبه خانوادگی سبب تحکیم روابط افراد خانواده و برقراری صمیمت کامل بین زوجین می گردد و از جنبه اجتماعی موجب حفظ و استیفا نیروی کاز و فعالیت اجتماع می گردد واز نظر وضع زن در برابر مرد سبب میگردد که ارزش زن در برابر مرد بالا برود .
فلسفه پوشش اسلامی به نظز ما چند چیز است بعضی از آنها جنبه روانی دارد و بعضی جنبه خانه و خانوادگی و بعضی دیگر جنبه اجتماعی و بعضی مربوط است به بالا بردن احترام زن و جلوگیری از ابتذال او .
حجاب در اسلام از یک مساله کلی تر و اساسی تری ریشه می گیرد و آن اینست که اسلام می خواهد انواع التذادهای جنسی چه بصری و لمسی و چه نوع دیگر به محیط خانوادگی و در کادر ازدواج قانونی اختصاص یابد اجتماع منحصرا برای کار و فعالیت باشد برخلاف سیستم غربی حاضر که کار و فعالیت را با لذت جوییهای جنسی به هم می آمیزد ،اسلام می خواهد این دو محیط را کاملا از یکدیگر تفکیک کند .
اکنون به شرح چهار قسمت فوق می پردازیم : آرامش روانی نبودن حریم میان زن و مرد و آزادی معاشرتهای بی بند و بار هیجانها و التهابهای جنسی را فزونی می بخشد و تقاضای سکس را به صورت یک عطش روحی و یک خواست اشباع نشدنی در می آورد .
غزیره جنسی ، غریزه ای نیرومند ، عمیق و دریا صفت است ، هر چه بیشتر اطاعت شود سرکش تر می شود همچون آتش که هر چه به آن بیشتر خوراگ بدهند شعله ورتر می شود .
برای درک این مطلب به دو چیز باید توجه کرد : تاریخ همانطوری که آرمندان ثزوت یاد میکند که با حرص و آزی حیرت آور در پی گرد آوردن پول و ثروت بود ه اند و هر چه بیشتر جمع می کرده انذ حریصتر می شده اند همچنین از آزمندانی دز زمینه مسائل جنسی یاد می کند .
اینها نیز به هیچ وجه از نظر حس تصرف و تملک زیبا رویان دز یک حدی متوقف نشده اند .
صاحبان حرمسراها و در واقع همه کسانی که قدرت استفاده داشته اند چننین بوده اند .
کریستین سن نویسنده کتاب " ایران در زمان ساسانیان " در فصل نهم کتاب حویش می نویسد : " در نقس شکار طاق بستن فقط چند تن ازسه هزاز تن که خسرو در حرم داشت می بینیم .
این شهریاز هیچگاه از این میل سیر نمیشد .
دوشیزگان وبیوگان و زنان صاحب اولاد را در هز جا نشان می دادند به حرم خود می آرود هر زمان که میل تجدید حرم می کرد نامه ای چند به فرمانروایان اطراف می فزستاد و در آن وصف زن کامل عیار را درج می کرد پس عمال او هر جا زنی را با وصف نامه مناسب میدیدند به خدمت می بردند .
از اینگونه جریانها در تاریخ قدیم بسیار می توان یافت در جدید این جریانها به شکل حرمسرا نیست به شکل دیگری است با این تفاوت که در