ارتقای سطح دانش, توانایی و مهارتهای ارتباطی برای پاسخگویی به نیازهای جدید یکی از رویکردهای مهم در سازمانهایی است که به اصل پویایی مداوم پایبندند.
هر سازمانی برای ایجاد ارتباط مستحکم تر و بهتر با گروههای مخاطب و مشتریان خود تدابیری اندیشیده است.
امکانات اینترنت یکی از مناسبترین و در عین حال ساده ترین راههای ایجاد ارتباط دوسویه بین سازمان و کلیه افراد و نهادهای ذینفع (Stakeholders) است.
بهره برداری از امکانات اینترنتی همواره به دو عامل اصلی وابسته است.
نخست, فناوری جدید و دیگر شیوه و کیفیت استفاده از این پدیده.
با اقبال رو به فزونی برای استفاده از اینترنت, شاید سخن راندن از مزایا و مضار اینترنت شاید در عمل چندان ثمربخش نباشد.
اینترنت نیز همچون پدیده های دیگر عصر جدید راه خود را پیموده و با توجه امکانات بیسابقه ای که دارد, به سرعت در حال گسترش است.
اگر از چون و چرا و مجادله درباره اساس و فلسفه اینترنت صرف نظر کنیم وآنرا همچون رسانه های نوین، یک پدیده, با ویژگیهای خاص خودش بدانیم , ناگزیریم به تناسب موضوع مورد نظر, به جنبه هایی از اینترنت بپردازیم که مستقیم و غیرمستقیم بر روی سازمانها و کاربران تاثیر می گذارد.
1- سازمانها.
سازمانها (اعم از دولتی و خصوصی) که از عمده ترین کاربران ایترنت هستند, دو دلیل عمده را برای توجیه ضرورت استفاده از اینترنت را مطرح می کنند؛ نخست آنکه این پدیده مجرای مناسبی برای انجام امور جاری, مانند مبادلات, ارتباطات دو و چند جانبه, و امر تجاری آنها است که علاوه بر کاهش هزینه ها و نیاز به نیرو انسانی, در تسریع امور تاثیر غیرقابل انکاری دارد.
دیگر آنکه اینترنت جایگاه بسیار مناسبی برای انتقال اطلاعات به اشکال مختلف و اطلاع رسانی است.
به ویژه آنکه ارتباط با مشتریان و مخاطبین از این طریق بر بسیاری از اشکال دیگر ارتباط برتری دارد.
2- کاربران اینترنت (بطور عام) اگر چه هنوز منابع اطلاعاتی, مجراهای انتقال اطلاعات و فرایندهای خارج از چهاچوب اینترنت بخش اعظم نیازهای کاربران را تامین می کند و شاید تا آینده ای نه چندان نزدیک, جایگاه آنها حفظ خواهد شد؛ اما ارزیابی گرایش کنونی کاربران به اینترنت حاکی از آن است که جایگاه این پدیده به عنوان یکی از مهمترین منابع اطلاعاتی و مجراهای ارتباط روز به روز مستحکم تر می شود.
از این رو علیرغم معضلاتی که هم اکنون در زمینه بهره برداری از اینترنت وجود دارد, چشم پوشی از آن به معنای از دست دادن امکانات اطلاعاتی وارتباطی است که تامین آنها از طرق دیگر یا میسر نیست و یا مستلزم صرف هزینه, نیروی انسانی و زمان فراوان است.
چه باید کرد؟
قبل از اینکه اینترنت با همه کارکردهایش خود را بر ما تحمیل کند و با رفتار منفعلانه تسلیم بی چون و چرای آن شویم, لازم است ضمن وضع مقررات حقوقی, آموزش, ایجاد زیرساختهای مناسب, تامین منابع مالی و هزینه مشارکت سازمانها, گامهای اساسی در زمینه پوشش اطلاعاتی در اینترنت بر داشته شود.
بدون تردید وجود منابع اطلاعاتی داخلی در اینترنت ثمراتی دارد که تنها محدود به منافع سازمان نمی شود؛ بلکه تامین نیازهای کاربران و نمایاندن توان علمی کشور از دیگر پیامدهای آن است.
با تسهیلاتی پس از ظهور پدیده «وب» در زمینه انتقال اطلاعات بر روی اینتر نت به وجود آمده است, گرایش به حضور در اینترنت و مشارکت در تبادل اطلاعات علمی و تجاری دچار تحولی اساسی شده است.
حضور مراکز پژوهشی, دانشگاهها و سازمانهای تخصصی داخل کشور در اینترنت,- اگرچه چندان پر رنگ و مؤثر نیست- بدان معنا است که صرفنظر از نکات منفی, اینترنت پدیده ای است که می تواند در خدمت دانش, آگاهی و علم قرار گیرد.
باید تلاش کرد و امیدوار بود که مراکز علمی و پژوهشی کشور هرچه بیشتر به اهمیت این پدیده در رشد علمی کشور توجه نموده و استفاده از اینترنت را به سطح «حضور تبلیغاتی» محدود نسازند.
مقدمه ارتقای سطح دانش, توانایی و مهارتهای ارتباطی برای پاسخگویی به نیازهای جدید یکی از رویکردهای مهم در سازمانهایی است که به اصل پویایی مداوم پایبندند.
نخست, فناوری جدید و دیگر شیوه و کیفیت استفاده از این پدیده.
با اقبال رو به فزونی برای استفاده از اینترنت, شاید سخن راندن از مزایا و مضار اینترنت شاید در عمل چندان ثمربخش نباشد.
اگر از چون و چرا و مجادله درباره اساس و فلسفه اینترنت صرف نظر کنیم وآنرا همچون رسانه های نوین، یک پدیده, با ویژگیهای خاص خودش بدانیم , ناگزیریم به تناسب موضوع مورد نظر, به جنبه هایی از اینترنت بپردازیم که مستقیم و غیرمستقیم بر روی سازمانها و کاربران تاثیر می گذارد.
1- سازمانها.
به ویژه آنکه ارتباط با مشتریان و مخاطبین از این طریق بر بسیاری از اشکال دیگر ارتباط برتری دارد.
2- کاربران اینترنت (بطور عام) اگر چه هنوز منابع اطلاعاتی, مجراهای انتقال اطلاعات و فرایندهای خارج از چهاچوب اینترنت بخش اعظم نیازهای کاربران را تامین می کند و شاید تا آینده ای نه چندان نزدیک, جایگاه آنها حفظ خواهد شد؛ اما ارزیابی گرایش کنونی کاربران به اینترنت حاکی از آن است که جایگاه این پدیده به عنوان یکی از مهمترین منابع اطلاعاتی و مجراهای ارتباط روز به روز مستحکم تر می شود.
از این رو علیرغم معضلاتی که هم اکنون در زمینه بهره برداری از اینترنت وجود دارد, چشم پوشی از آن به معنای از دست دادن امکانات اطلاعاتی وارتباطی است که تامین آنها از طرق دیگر یا میسر نیست و یا مستلزم صرف هزینه, نیروی انسانی و زمان فراوان است.
چه باید کرد؟
قبل از اینکه اینترنت با همه کارکردهایش خود را بر ما تحمیل کند و با رفتار منفعلانه تسلیم بی چون و چرای آن شویم, لازم است ضمن وضع مقررات حقوقی, آموزش, ایجاد زیرساختهای مناسب, تامین منابع مالی و هزینه مشارکت سازمانها, گامهای اساسی در زمینه پوشش اطلاعاتی در اینترنت بر داشته شود.
با تسهیلاتی پس از ظهور پدیده «وب» در زمینه انتقال اطلاعات بر روی اینتر نت به وجود آمده است, گرایش به حضور در اینترنت و مشارکت در تبادل اطلاعات علمی و تجاری دچار تحولی اساسی شده است.
باید تلاش کرد و امیدوار بود که مراکز علمی و پژوهشی کشور هرچه بیشتر به اهمیت این پدیده در رشد علمی کشور توجه نموده و استفاده از اینترنت را به سطح «حضور تبلیغاتی» محدود نسازند.
مرکز اطلاعات و مدارک علمی یران به عنوان پژوهشکده ای که فعالیت خود را پیرامون سه محور متمرکز نموده است از سال ؟137 امکان بهره برداری از اینترنت رایافت و از همان زمان به دنبال راه کارهایی برای حضور جدی و ثمربخش در اینترنت بود.
اقدامات نتیجه بخشی در این زمینه انجام گرفت که مهمترین آنها انتقال اطلاعات 11 پایگاه اطلاعاتی فارسی و لاتین مرکز به میحط وب بود که هم اکنون درحال بهره برداری است.
در عین حال مرکز مرز فعالیت در این زمینه را به همین حد محدود ننموده و حیطه فعالیت خود را گسترش خواهد داد.
تاریخچه وب ظهور وب را می توان منشاء یکی مهمترین تحولات عصر حاضر در عرصه ارتباطات دانست.
سابقه اندیشه ایجاد صفحههایی که به صورت فوق متنی ایجاد و خوانده شود منتسب به وانوار بوش (Vannevar Bush) است که در سال1945 طی مقالهای در ماهنامه آتلانتیک تحت عنوان "As we may think" به نگارش در آورد.
پس از 45 سال تیم برنرز TimBerners-Lee و روبرت کالیا Robert Cailliau در آزمایشگاه اروپایی فیزیک ذرهای (CERN) در ژنو سوئیس، پروژه HTML را تهیه واندیشه خود را در نوشتاری تحت عنوان: "World Wide Web: Proposal for a Hypertext Projet" و بر اجرای آن تأکیدکردند.
در سال 1992 فعالیتهای آنان به ثمر نشست و پدیده جهانی وب متولد شد.
بلا فاصله مرورگرهای (Browser) مناسب وسازگار نیز تهیه شد که با اقبال جهانی مواجه شد.
اینکه چرا وب از آزمایشگاه اروپایی فیزیک ذرهای (CERN) آغاز شد چنین پاسخ داده شده است: به دلیل ماهیت سؤالهایی که درعلم فیزیک مطرح میشود و ضرورت همفکری جهانی در زمینه موضوعات این حوزه، وجود محمل ارتباطی برای مرتبط ساختنمتخصصین، غیر قابل اجتناب بود.
سیستم ارتباطی مورد نیاز میبایست بدون توجه به اختلاف موجود بین سیستمهای کامپیوتری ازنظر نرمافزار سیسستم عامل و سختافزار، کارآیی داسته باشد.
این نیاز، با همت پژوهشگران این مؤسسه برآورده شد.
تحولاتشگرفی در عرصه نمایش سریع اطلاعات، جستجو و امکانات جنبی برای وب روی داده است.
اما به نظر منمی رسد (CERN) ازموقعیت پیشتاز بودن خود تنزل کرده باشد.
در زمینه تهیه مرورگرهای وب نیز پیشرفتهایی صورت گرفت.
دو مرورگر مهم وب یعنی Netscape Navigator وMicrosoft Explorer پابه عرصه نهادند.
نگارشهای متعدد از آنها ارائه شده است; اگر چه هنوز در زمینه نمایش یک سند HTMLپویا و همراه جلوههای ویژه، مشکلاتی وجود دارد.رقابت نزدیک بین دوشرکت Netscape و Microsoft همچنان در جریاناست.
در عرصه تولیدصفحات وب نیز با تهیه نرمافزارهای رابط قدرتمند وضعیت جدیدی پدید آمد.
اکنون با وجود ایننرمافزارهای کمکی تسلط بر کدها و آشنایی با ساختار زبان HTML برای ایجاد صفحه وب ضروری نیست و این عملیات میتواند بااستفاده از ویزاردهای Wizard مناسب صفحه مورد نظر کاربر تهیه شود.
اما این پایان کار نیست; با توجه به تواناییهای نرمافزاررابط، کاربر همچنان قدرت و اختیار ایجاد هرگونه تغییری دیگری را در صفحه مورد نظر دارد.
نرمافزارهای گوناگونی برای طراحیصفحه وب وجود دارد که برخی از مهمترین آنها عبارتند از: -Microsoft Front Page - Web Publish - Symantec Visual Page - Hotmetal pro - Adobe Pagemill در بین نرمافزارهای مذکور Front Page از لحاظ فنی، امکانات و سازگاری با مرورگرها، توسعه بیشتر یافته و از کلیه امکاناتوابزار ایجاد، نشر و مدیریت یک سایت WWW برخوردار است.
از بارزترین ویژگیهای آن، هماهنگی کامل با مجموعه OFFICEشرکت میکروسافت است که توانایی کاربر را برای طراحی وب بطور چشمگیری افزایش میدهد.
در زمینه وب فارسی، متأسفانه مشکل محیط فارسی در نرمافزارها، از جمله وب، همچنان به عنوان یک محدودیت توسعه وبفارسی، خود را نمایان ساخته است.
استفاده از غالب وب سایتهای فارسی، مستلزم Download فونتهای فارسی به صورت دستیاست.
مطابق اطلاعات موجود از سال 1377 گرایش به انتقال اطلاعات بر روی وب سرعت گرفت و مراکز و سازمانهایی که به اینترنت دسترسی داشتند به صورت ابتدایی به طرحی صفحه وب ویژه معرفی فعالیتهای خود پرداختند؛ ندا رایانه, خبرگزاری جمهوری اسلامی؛ دانشگاهها و همزمان بخش خصوصه نیز وار این عرصه شد.
با توجه به محیط گرافیکی و کاربرپسند وب مطبوعات نیز از اقبال وسیعی از وب به عمل آوردند و خصوصا روزنامه های کثیرالانتشار روزانه شماره های منتشر شده را برای استفاده فارسی زبانان داخل و خارج از کشور با استفاده از وب بر روی اینترنت قرار دادند.
اما همه این اقدامات منجر به حل نمایش صحیح و بلاوااسطه فونتهای فارسی در محیط وب نشد.
بدین معنا که کاربران برای رؤیت فونتهای فارسی مجبور به بارگذاری فونت فارسی شده که همین امر نیز برای همه کاربران به سادگی میسر نیست.
مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران از سال 1376 که امکان دسترسی به اینترنت را یافت, به مطالعه پیرامون انتقال رکوردهای پایگاههای اطلاعاتی به محیط وب پرداخت.
در سال 1377 این مطالعات به نتیجه رسید.
نکته مهمی که در زمینه وب مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران قابل ذکر است اینکه با استفاده از Internet Explorer 5.
و یا نگارشهای بالاتر آن هیچ مشکلی در نمایش فونت فارسی و چاپ اطلاعات وجود ندارد.
سوابق امر نشان می دهد که مرکز اطلاعات و مدارک علمیایران در این زمینه اصولی ترین گام را برداشته است.
وب چیست؟
وب (WEB)یک سیستم مبتنی بر سرویس دهنده/ سرویسگیر(Client/Server) بر روی اینتر نت است که با استفاده از ابزار فرامتن(HyperText) و پیوند(Link) دادن اجزای اطلاعات به یکدیگر دسترسی به منابع اطلاعاتی را تسهیل می کند.
وب از ابزار فوق رسانه ای(HyperMedia) که شامل فوق متن و چند رسانه ای(MultiMedia) است بهره می گیرد.
از طریق وب می توان اطلاعات را ارسال ویا دریافت نمود و متفاوت بودن سیستمهای سخت افزاری و نرم افزاری (سیستم عامل) مانع ایجاد ارتباط نمی گردد.
به بیان ساده تر اطلاعاتی که از طریق وب بر روی اینترنت قرار می گیرد میتوان شامل متن, صدا, تصویر, فیلم باشد.
این عناصر با پیوندهایی که با استفاده از ویژگی زبان علامتگذاری ابر متن(HyperText Markup Language) - که اختصارا (HTML) خوانده می شود- در آنها ایجاد می گردد با یکدیگر مرتبط شده و کاربر را به وسیله اشاره گرها(Pointer) از اطلاعی به اطلاع دیگر راهنمایی میکند.
کاربر با توجه به علاقه خود از اشاره گرهای موجود در متن برای یافتن صفحه مورد نظر استفاده می کند و یا ممکن است برای یافتن آن اطلاعات به نشانی دیگر در سیستم دیگری هدایت شود.
هر عنصری که در صفحه وب وجود دارد مانند متن صدا , تصویر, فیلم, آدرسها و پست الکترونیکی قابلیت پیوند با منابع اطلاعاتی یا اشاره گرهای دیگر را دارند.
(1, ص.
46) ابرمتن چیست؟
صفحات ابر متن وب با استفاده از زبان علامتگذاری ابرمتن HTML که گسترشی از SGML (Standard Gneralized Markup Language)می باشد طراحی می شوند.
SGML یک استاندارد بین المللی (ISO 8879) است که برای پردازش اطلاعات متنی بکار میرود.
فلسف وجودی SGML این است