تفاوتهای میان PC های رومیزی (Desktop) و مدل برجی شکل (Tower)
رایانه‌های شخصی دارای دو نوع ترکیب‌بندی هستند : مدل‌های رومیزی و برجی شکل.
مدل‌های رومیزی ممکن است در اندازه‌های مختلف موجود باشند که اغلب با نامهایی از قبیل Full - size ، baby-AT یا slim-sized برای اشاره به تفاوتهایی در اندازه‌های مربوطه، همراه هستند، ولی همه آنها از همان طرح اولیه پیروی میکنند (که یک PC به صورت افقی یا مسطح روی میز قرار می‌گیرد).
مدل‌های برجی شکل نیز در اندازه‌های مختلف با نامهای مشابهی از قبیل mini-tower ، midsize-tower ، full tower و غیره موجود می‌باشند.
اگر با دقت نگاه کنید، می‌توانید ببینید که طرح مدل‌های برجی شکل شبیه مدل‌های رومیزی است که فقط در جهت عمودی یا به پهلو قرار می‌گیرند.
قرار دادن مدل رومیزی به پهلو (برای ایجاد مدل برجی شکل)، چند حسن دارد : به طور کلی، مدل‌های برجی شکل فضای کمتری را روی میز کار شما اشغال میکنند.
مدل برجی شکل در اندازه بزرگتر، معمولاً فضای اضافی برای گردونه‌های قرص داخلی بیشتری را دارا می‌باشد.
صرف نظر از این که مدل رایانه شما رومیز یا برجی شکل است، با نگاه کردن از روبرو احتمالاً متوجه چندین تشابه خواهید شد.
اولین چیزی که متوجه آن خواهید شد، یک یا چند گردونه می‌باشد که از برخی از انواع رسانه‌های قابل برداشت (removable) استفاده میکنند ] نظیر : گردونه قرص لرزان، گردونه CD-ROM ، گردونه DVD ، گردونه پشتیبان‌گیری باریکه (tape backup drive) یا شاید گردونه قرص سخت از نوع رسانه‌ای قابل برداشت[ .
همچنین ممکن است در قسمت جلویی برخی از رایانه‌های شخصی، دکمه باز نشانی (reset) را بیابید.
دکمه بازنشانی، معمولاً برای راه‌اندازی مجدد PC شما استفاده می‌شود (درست مانند این که رایانه را از منبع برق قطع کرده و دوباره به آن وصل نمایید).
شناسایی منبع تغذیه PC
در PC شما باید قادر به تشخیص منبع تغذیه با شید همان طور که از نام آن پیدا است، منبع تغذیه، نیروی الکتریکی را برای دستگاههای داخل رایانه تأمین می‌کند.
تبدیل‌گر (transformer)، ممکن است نام مناسب‌تری باشد، زیرا منبع تغذیه در واقع جریان AC را به DC تبدیل می‌کند و ولتاژ 220 ولت AC برق شهر را به 5/12 ولت DC تقلیل می‌دهد.
ولی با این وجود، نام منبع تغذیه از ابتدا استفاده شده و در طول سالها، جا افتاده است.
منبع تغذیه به راحتی قابل تشخیص می‌باشد،زیرا کابل برق از بیرون رایانه به منبع تغذیه وصل می‌شود.
در داخل رایانه می‌توانید تعداد بی‌شماری کابل که از منبع تغذیه خارج شده و به تعداد زیادی از مؤلفه‌های موجود در رایانه نظیر تخته اصلی سیستم و گردونه‌های قرص وصل شده است را ببینید.
ارتقاء مؤلفه‌های اصلی سیستم
نصب حافظه در PC
پیش از آن که بتوانید طرح ارتقاء حافظه را به پایان برسانید، در ابتدا باید مقدار حافظه نصب شده در PC و نحوه نصب آن را تعیین کنید.
نحوه نصب حافظه در PC ، بدین معناست که چه تعداد SIMM یا DIMM در PC شما نصب شده و ترکیب‌بندی آنها چگونه است.
بسیاری از PC های پنتیوم قدیمی‌تر، احتمالاً دارای SIMM های 4، 8 یا 16 مگابایتی می‌باشند.
SIMM ها در محلی به نام شکاف‌های SIMM، نصب شده و آرایش معمولی آنها روی تخته اصلی سیستم به صورت چهار شکاف SIMM در یک ردیف می‌باشد .
در اکثر سیستم‌های مبتنی بر پنتیوم، SIMM ها به صورت جفتی نصب می‌شوند.
بدین معنا که شما هرگز شاهد آرایشی، شامل دو SIMM چهار مگابایتی و یک SIMM هشت مگابایتی نخواهید بود، زیرا در مجموع سه SIMM در رایانه خواهید داشت، ولی باید دارای دو یا چهار SIMM نصب شده باشید.
برای آگاهی از انواع SIMM ها و ترکیبات ممکن SIMM ها برای نصب، مدارک سازندگان رایانه خود را بررسی کنید.
نکته دیگر درنصب SIMM ها همه SIMM های اضافی را که نصب می‌نمایید،باید متوازن باشد.
حافظه رایانه‌های گروه پنتیوم
مدل‌های اولیه PC های گروه پنتیوم از SIMM های 72 پایه استفاده می‌کردند .
در بسیاری از PC های گروه پنتیوم، SIMM های DRAM استاندارد با FPM DRAM یا EDO DRAM سریعتر جایگزین شده‌اند که میزان کارآیی را افزایش می‌دهند.
بر خلاف SIMM های به کار رفته در PC های مبتنی بر 486 ، در رایانه‌های گروه پنتیوم باید SIMM ها را به طور جفتی نصب نمود.
مثلاً، اگر دو SIMM هشت مگابایتی در یک PC گروه پنتیوم در دو شکاف از چهار شکاف SIMM نصب شده باشند، برای ارتقاء یا افزودن حافظه بیشتر باید از دو (یک جفت) SIMM دیگر برای پرکردن دو شکاف خالی باقیمانده SIMM استفاده نمود.
شما نمی‌توانید تنها یک SIMM به مقدار قبلی اضافه کنید.
بر خلاف SIMM های به کار رفته در PC های مبتنی بر 486 ، در رایانه‌های گروه پنتیوم باید SIMM ها را به طور جفتی نصب نمود.
شما نمی‌توانید تنها یک SIMM به مقدار قبلی اضافه کنید.
در مدل‌های بعدی PC های پنتیوم (پنتیوم II پنتیوم III)، DIMM ها جایگزین SIMM ها شدند.
یک DIMM در عمل، معادل دو SIMM است و به همین دلیل در PC های پنتیوم II و پنتیوم III، تنها دو یا سه شکاف DIMM به جای چهار شکاف معمول SIMM مشاهده می‌شود و بنابر این می‌توان DIMM منفرد را تنهایی نصب نمود.
نصب SIMM ها قبل از اقدام به نصب SIMMهای اضافی در رایانه شخصی خود، دقیقه‌ای تأمل کرده و نحوه نصب شدن SIMM های موجود در رایانه را به دقت بررسی نمایید.
در هر سر SIMM ، یک گیره وجود دارد که SIMM را در محل خود محکم می‌کند.
به این نکته توجه نمایید که دو سر SIMM با هم فرق دارند.
یک سر SIMM ، مربعی شکل است و به نظر می‌رسد که از سر دیگر SIMM ، یک دایره کوچک جدا شده است.
هنگام قرار دادن یک SIMM جدید در رایانه‌اطمینان یابید که سر مربعی شکل و شکاف‌دار آن را مانند SIMM های موجود در رایانه قرار دهید.
همچنین باید به شماره گذاری شکاف‌های SIMM روی تخته اصلی سیستم توجه نمایید که معمولاً از 0 تا 3 (نه از 1 تا 4) یا از 0 تا 7 (نه از 1 تا 8) می‌باشد.
همیشه شکاف خالی با کمترین عدد را پر کنید.
مثلاً اگر SIMMهای موجود، در شکاف‌های 0 و 1 نصب شده باشند، SIMM بعدی در شکاف شماره 2نصب خواهدشد.
نصب کردن DIMM ها نصب DIMM ها از نصب SIMM ها آسانتر است.
DIMM ها همانندSIMM ها در شکاف نصب می‌شوند، با این تفاوت که با زاویه در شکاف‌ها قرار نمی‌گیرند.
به عبارت دیگر،DIMM ها به طور مستقیم در شکاف‌ها جای می‌گیرند.
گیره‌های DIMM بر خلاف SIMM ، هنگام جا سازی به سمت داخل تا شده و هنگام خارج کردن DIMM به طرف خارج خم می‌شوند.
فشار ناشی از DIMM ، نیرویی به سمت داخل برگیره‌ها وارد می‌نماید تا DIMM را در جای خود نگاه دارد.
برای خارج کردن DIMM ،به سادگی گیره‌هار را به سمت خارج (و پایین) فشاردهید.
بدین ترتیب، DIMM مزبور بیرون خواهد پرید.
ارتقاء CPU شناسایی پردازنده‌ها در چند سال اخیر، رایانه‌های شخصی از روی نوع و سرعت پردازنده نصب شده روی آنها، شناخته می‌شوند.
مثلاً، شاید شنیده‌اید که کسی رایانه خود را به این صورت معرفی می‌کند که یک Pentium 800 یا یک Celeron 433 دارد.
چیزی که در این موارد به آن اشاره می‌شود، نوع CPU نصب شده در رایانه آنها و سرعت ساعت (Clock Speed) پردازنده مزبور می‌باشد.
سرعت ساعت، معیاری برای سرعت عمل کرد یک CPU خاص (حداکثر سرعت آن) است.
سرعت CPU، از طریق اندازه‌گیری نوسانات یک بلور نوسان‌ساز زمانی، در مقیاس مگاهرتز (به طور اختصار (MHZ)) تعیین می‌شود.
از نوسان ساز فوق، برای نظارت بر این که CPU با چه سرعتی قادر به انجام عملیات درونی خود می‌باشد، استفاده می‌گردد.
بنابراین ، از رایانه‌های 486 به بعد، سرعت ساعت اعلام شده توسط سازنده، سرعتی است که CPU باید با آن کار کند.
البته در همین ساعت خواهید دید که همیشه اینطور نیست.
بیشتر پردازنده‌هایی که امروزه در PC ها به کار می‌روند را شرکت اینتل تولید می‌کند.
در اینجا سیر پردازنده‌هایی که شرکت اینتل تولید نموده را بیان می‌کنم.
سری پنتیوم علی‌رغم توالی عددی نام ترشه‌ها (مثلاً 186، 286، 386، 486)، شرکت اینتل بنا به توصیه بخش حقوقی خود تصمیم گرفت، نسل بعدی CPU خود را 586 نامگذاری نکند، بلکه نام پنتیوم (Pentium) را برای آن انتخاب کرد، زیرا این شرکت نمی‌توانست عناوین عددی را به صورت علائم تجاری ثبت کرده و از تقلید آنها محافظت نماید.
سری Pentium II پردازنده Pentium II ، در اصل یک پنتیوم پرو به همراه MMX می‌باشد.
شرکت اینتل، Multi-Media extensions MMX (قسمتهای الحاقی چند رسانه‌ای را به صورت یکسری دستورالعمل برای بهبود بخشیدن به کارهای صوتی و ویدئویی در ساختار این پردازنده ارائه نمود.
نمونه اولیه Pentium II ، در ماه می سال 1997 با سرعت ساعت 233 مگاهرتز عرضه شد.
سپس اینتل نمونه‌هایی با سرعت ساعت 266 و 300 مگاهربز ارائه داد و در سال 1998 نمونه‌هایی با سرعتهای 333، 350، 400، 450، مگاهرتز را به بازار عرضه کرد.
شرکت اینتل، هنگام تولید پردازنده Pentium II ، تغییر دیگری را نیز در طراحی خود به وجود آورد.
اینتل،این تراشه را روی نوعی کارت گذرگاه که به یک شکاف مخصوص (اصطلاحاً شکاف شماره 1) روی تخته اصلی سیستم نیاز داشت، طراحی نمود.
به دلیل این تغییر در طراحی، از هیچ یک از دیگر تراشه‌های طراحی شده توسط اینتل، مسیری برای ارتقاء به یک تراشه Pentium II وجود ندارد.
تنها راه ممکن، ارتقاء از Pentium II با سرعت ساعت پایین‌تر به Pentium II با سرعت ساعت بالاتر است.
حتی این نوع ارتقاء،به دلیل تغییرات به وجود آمده در سایر تراشه‌های پشتیبان به کار رفته در تخته اصلی سیستم، به صورت محدود امکان‌پذیر است.
در آزمایشهای اولیه،تفاوت کارآیی میان یک Pentium II با سرعت 300 مگاهرتز و یک Pentium II با سرعت 400 مگاهرتز، تنها معادل 17 درصد بود و تفاوت کارآیی بین یک Pentium II با سرعت 350 مگاهرتز و دیگری با سرعت ساعت 400 مگاهرتز،فقط 7 درصد بود.
سری Pentium III در فوریه سال 1999، شرکت اینتل پردازنده Pentium III را که با سرعت 450 مگاهرتز کار می‌کرد، عرضه نمود.
در طی چند ماه، شرکت اینتل Pentium III هایی که سرعت آنها به 650 مگاهرتز می‌رسید، به بازار عرضه کرد و به این مسئله اشاره نمود که احتمالاً این روند تا زمانی که Pentium III به سرعت 1000 مگاهرتز برسد، متوقف نخواهد شد.
CPU های AMD با وجود اینکه شرکت اینتل همچنان بخش اعظم بازار پردازنده‌های رایانه‌های شخصی را در اختیار دارد، ولی یکه تاز میدان نیست.
یکی از رقبایی که بسیاری از کاربران رایانه‌های شخصی برای ارتقاء CPU به آن روی آورده‌اند، شرکت Advanced Micro Devices می‌باشد که به صورت ساده‌تر به AMD شناخته می‌شود.
AMD را در نشانی http: //www.amd.com پیدا کنید.
AMD ، در سال 1969 تأسیس شد و در حال حاضر بزرگترین رقیب در تولید پردازنده‌های سازگار با محصولات اینتل می‌باشد.
AMD ، خصوصاً در بین کسانی که در صدد ارتقاء رایانه خود هستند، شناخته شده است، زیرا عملکرد CPUهای آن به خوبی CPUهای اینتل است.
سری پردازنده‌های K5 شرکت AMD،با سری‌های پنتیوم و پنتیوم پرو شرکت اینتل رقابت کرده و سری‌های K6 و K7 شرکت AMD با سری‌های Pentium II و Pentium III شرکت اینتل در قابل استفاده می‌باشند.
عامل دیگری که باعث جذابیت مدل‌های پیشین CPU های AMD می‌شود،این است که پایه‌های این پردازنده‌ها با اغلب اتصالگاههای (sockets) تخته اصلی سیستمی که توسط پردازنده‌های سری 486 و پنتیوم شرکت اینتل استفاده می‌شوند،سازگار سیستم خود را به یک پردازنده مسطح پنتیوم پرو یا یک Pentium III ارتقاء دهید،تراشه‌های K5 و K6 شرکت AMD به احتمال زیاد با اتصالگاه CPU موجود روی تخته اصلی سیستم شما، سازگاری خواهد داشت.
AMD ، در هنگام معرفی پردازنده‌های سری K7 خود،تغییری اساسی در طراحی آن به وجود آورد.
با و جود این که K7 بسیار شبیه پردازنده‌های سری Pentium II و Pentium III شرکت اینتل به نظر می‌رسد، ولی در شکاف شماره 1 تخته ما در جای نمی‌گیرد.
پردازنده K7 شرکت AMD نیاز به تخته مادری دارد که دارای شکافی باشد که به طور اختصاصی برای K7 طراحی شده باشد.
CPU های Cyrix Cyrix نیز پردازنده‌های سازگار با اتصالگاهی (socket- compatible processors) را تولید می‌کند که می توانند برای تعویض یا ارتقاء پردازنده‌های سری پنتیوم یا پنتیوم پروی شرکت اینتل استفاده شوند.
متاسفانه،Cyrix در رقابت برای بالا بردن سرعت پردازنده‌ها ،از اینتل و AMD عقب افتاده و طبق آخرین گزارشات واصله، پردازنده‌ای با حداکثر سرعت ساعت 433 مگاهرتز تولید کرده است.
شناسایی CPU پیش از آن که بتوانید CPU خود را ارتقاء‌دهید، لازم است نوع CPU نصب شده روی رایانه خود خود را به درستی مشخص نمایید.
علاوه بر مشخص کردن نوع CPU، سرعت ساعت CPU خود را نیز باید بدانید.
پس از این که پردازنده رایانه خود را تعیین کردید، می‌توانید تشخیص دهید که کدام CPUها را برای ارتقاء‌انتخاب نمایید.
بعد از آن که در پوش رایانه خود را برداشتید به دنبال چیزی که احتمالاً بزرگترین تراشه