امروزه تولید اطلاعات و دانش در تمام ابعاد علمی، فنی و کاربردی و پراکندن آن با ابزارها و امکانات ارتباطی با هدف به اشتراک گذاری آنها در سطح ملی یا بین المللی، فرآیندی تحول زا و مثبت در عرصه تبادلات اقتصادی، فرهنگی و آموزشی است.
فراهم‌شدن امکان دسترسی عمومی به اطلاعات حوزه‌های مختلف موردنیاز مردم و به کارگیری آنها برای توسعه فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی و آموزشی از جمله مزیت‌هایی است که عاید تولیدکنندگان و کاربران اطلاعات می‌شود امروزه تولید اطلاعات و دانش در تمام ابعاد علمی، فنی و کاربردی و پراکندن آن با ابزارها و امکانات ارتباطی با هدف به اشتراک گذاری آنها در سطح ملی یا بین المللی، فرآیندی تحول زا و مثبت در عرصه تبادلات اقتصادی، فرهنگی و آموزشی است.
فراهم‌شدن امکان دسترسی عمومی به اطلاعات حوزه‌های مختلف موردنیاز مردم و به کارگیری آنها برای توسعه فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی و آموزشی از جمله مزیت‌هایی است که عاید تولیدکنندگان و کاربران اطلاعات می‌شود.
View Profileامکان دسترسی آسان‌تر و سریع‌تر به اطلاعات حاصل از نتایج تحقیقات، نظریه‌های علمی، آزمایش‌ها و پژوهش‌ها، بررسی و تجزیه و تحلیل مفاهیم، کاربرد فناوری‌ها برای کسب دانش و کاربرد فناوری‌ها برای تولید و توزیع دانش همه از جمله ویژگی‌هایی است که بشر امروز در ورود به جامعه اطلاعاتی یا به عبارت بهتر جامعه جهانی اطلاعاتی با آنها مواجه است و از آنها بهره‌مند می‌گردد.
از این رو هر یک از شهروندان جامعه اطلاعاتی با برخورداری از مواهب دموکراسی اطلاعاتی بوجود آمده در سایه جامعه اطلاعاتی که نتیجه تفکر توسعه بر مبنای دانایی‌محوری است میتوانند علاوه بر تاثیر پذیرفتن از شرایط حاضر به عنوان عامل و حتی شاخصی تاثیر گذار در اشاعه فرهنگ دانش محوری در جامعه عمل کنند.
جامعه اطلاعاتی با توجه و نگاه از بالا به علوم و دانش‌های مختلف فنی، تجربی، انسانی و حتی هنری در صدد است تا از تمام عناصر و نیروهای موجود برای رسیدن به چهارچوب‌های نظری و عملی توسعه دانایی محور استفاده کند.
در چنین فضایی است که افراد و جامعه همچون عناصر پیکره یک سیستم مدام در حال داد و ستد خواهند بود و کالایی که در این میان رد و بدل می‌شود، اطلاعات است و در این شرایط جامعه اطلاعاتی به افراد امکان می‌دهد که فراگیری صحیح را بیاموزند و آنها را از نحوه طبقه بندی، بازیابی و به کار گرفتن اطلاعات به گونه‌ای آگاه می‌سازد که برای دیگران نیز امکان آموختن دانش را فراهم کنند.جامعه اطلاعاتی این توانایی را به افراد می‌دهد تا به صورت مستمر به فراگیری دانش بپردازند زیرا همواره اطلاعات موردنیاز خود را در دسترس دارند و از همین رو آنها میتوانند در تمام لحظه‌های زندگی از دانش و اطلاعاتی که در اختیار دارند، استفاده نمایند.
اطلاعاتی که در زندگی شخصی و کاری افراد می‌تواند راهگشای بسیاری از مسائل باشد و زمینه‌های استفاده از اطلاعات را در امور اقتصادی، آموزشی، علمی، تحقیقاتی و اطلاع رسانی را فراهم کنند.با این تفاسیر امروزه کارشناسان از اطلاعات به عنوان مهمترین ویژگی جهان مدرن یاد می‌کنند به گونه‌ای که بیشترین توجه سیاستمداران و مدیران کشورها وقف اطلاعاتی شدن زندگی اجتماعی شده است.
آنها معتقدند اطلاعات به چنان اهمیتی دست یافته که شایستگی آن را دارد تا به صورت نماد عصر حاضر با آن برخورد شود و به عنوان محور برنامه‌های کلان و کوچک توسعه قرار گیرد.در بررسی استانداردهای جامعه اطلاعاتی می‌بینیم که الگوهای زندگی عادی و شغلی، اوقات فراغت، نظام آموزشی، اطلاع رسانی و عرصه داد و ستد مشخصا از توسعه و پیشرفت اطلاعات و دانش فنی توزیع و تولید آن متاثر است.
کارشناسان این تحولات را نشات گرفته از رشد فزاینده تولید انبوه اطلاعات در طیف گسترده و فراوانی رسانه‌های جمعی که اکثر آنها نیز به صورت الکترونیکی ظهور می‌یابد، می‌دانند.کارشناسان جامعه اطلاعاتی را جامعه‌ای می‌دانند که در آن ارتباطات، عامل انتقال دهنده واقعی برای ایجاد تغییر و تحول در هر فرد به منظور دستیابی عملی به اطلاعات است و تولید ارزش‌های اطلاعاتی عامل تعیین کننده‌ای در توسعه جامعه است.
توسعه فناوری ارتباطات و اطلاعات و گسترش گرایش جوامع به استفاده از وب و فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی وب مدار، نگرش‌ها و فرصت‌های نوینی را در فرآیند توسعه جامعه اطلاعاتی فراهم کرده و زمینه مناسبی برای ارتباطات دوسویه میان فرهنگ‌ها و اقتصادها و مراکز علمی دنیا بوجود آورده است.
امروزه تولید اطلاعات و دانش در تمام ابعاد علمی، فنی و کاربردی و پراکندن آن با ابزارها و امکانات ارتباطی با هدف به اشتراک گذاری آنها در سطح ملی یا بین المللی، فرآیندی تحول زا و مثبت در عرصه تبادلات اقتصادی، فرهنگی و آموزشی است.
View Profileامکان دسترسی آسان‌تر و سریع‌تر به اطلاعات حاصل از نتایج تحقیقات، نظریه‌های علمی، آزمایش‌ها و پژوهش‌ها، بررسی و تجزیه و تحلیل مفاهیم، کاربرد فناوری‌ها برای کسب دانش و کاربرد فناوری‌ها برای تولید و توزیع دانش همه از جمله ویژگی‌هایی است که بشر امروز در ورود به جامعه اطلاعاتی یا به عبارت بهتر جامعه جهانی اطلاعاتی با آنها مواجه است و از آنها بهره‌مند می‌گردد.
فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان بستر همگرایی و تعالی اندیشه‌ها و توانایی‌های دانش نوین الگوها و استانداردهای جامعه اطلاعاتی را با هدف دستیابی به توسعه بر مبنای دانایی با نگرش جهانی ترسیم و به اجرا در خواهد آورد.از سوی دیگر فناوری اطلاعات و ارتباطات به علت کانون همگرایی دو اصل مهم فرهنگ سازی یعنی محتوای اطلاعاتی و دانشی و ابزارهای اطلاع رسانی و ارتباطی تاثیر مهم و به سزایی در ایجاد تحولات و تغییرات فرهنگی در الگوی دانش مصرفی مردم دارد.
از این طریق می‌توان فرآیند دانش سازی و دانش پراکنی را در سطح جامعه مدیریت و کنترل کرد و این دیدگاه را به تمامی امور جامعه تسری بخشید.مدیریت امور بر پایه دانش در تمامی ساختارهای جامعه می‌تواند نطفه فرآیندی بزرگ‌تر و جامع‌تر را بیافریند، فرایندی که از آن به عنوان توسعه دانایی محور یاد می‌شود و زمینه ساز بهره گیری و استفاده بهینه از مزایای پدیده جهانی شدن است.تحولات گذار از عصر صنعتی به عصر اطلاعاتاز نیمه‌های دوم قرن بیستم به تدریج شاهد افول عمر عصر صنعتی بودیم.
هرچند پایان عمر عصر صنعتی بر اساس یک قرارداد و تحت شرایط و توافق خاصی صورت نگرفت و در یک دید واقع بینانه امری تئوریک و نسبی است اما شرایط و رخدادهای اتفاق افتاده در طول چند دهه به صورت زنجیره وار منجر به پایان یافتن عمر این عصر شد.تحولات پرشتاب علمی ـ تکنولوژی به عنوان موتور محرک تحول جدید مطرح شدند و رشد و تکامل بشر در عصر صنعتی توانمندی لازم را برای ورود به عصر اطلاعات را فراهم کرد.
سال‌های آغازین دهه 70 در غرب همراه با آغاز حرکت‌های زیادی برای ایجاد تحول در زمینه اطلاعات و اطلاع رسانی بود.
در سال‌های آغازین دهه 80 گرایش به استفاده از کامپیوترهای کوچک در ادارات و پس از آن خانه‌ها زیاد شد و در نتیجه بسیاری از کارهای جاری تحت تاثیر این تغییر قرار گرفت.
از سال 1990 به بعد سیر تحولات در توسعه اشتراک گذاری اطلاعات با ظهور و توسعه شبکه‌های کامپیوتری سرعت بیشتری به خود گرفت و با شکل گیری وب گسترده جهانی تحولی فراتر از حد انتظار را برای جهانیان ایجاد کرد.در این زمان فعالیت‌ها و فرآیندهای اقتصادی و اطلاع رسانی و آموزشی با استفاده از بسترهای ایجاد شده رنگ و بوی دیگری به خود گرفتند تا از این طریق مردم بتوانند خدمات خود را در ابعاد جهانی ارائه و یا تامین کنند.
در آغاز هزاره سوم و با بهره گیری و تلفیق اینترنت و سیستم‌های اطلاعاتی تحول جدیدی ایجاد شد و آن به وجود آمدن سیستم‌های وب مدار بود که ضمن بالابردن راندمان کاری و حذف کاغذ از فرآیندهای ارتباطی و کاری سازمان‌ها به آنها امکان انجام کارهای غیرحضوری را نیز می‌داد.
تمام فعالیت‌های انجام شده در جهت توسعه و تسهیل امکان به اشتراک گذاری اطلاعات بوده است و افرادی که به عنوان توسعه دهنده فناوری و یا کاربر آن بوده‌اند خواسته و ناخواسته فعالیت‌های خود را بر مبنای اطلاعات قرار داده‌اند.
اطلاعات به تعبیر جالب برخی از کارشناسان کالای قرن بیستم لقب گرفته است و محور تمام برنامه ریزی‌ها و اختراعات و تولیدات فناورانه نیز به شمار می‌رود.اطلاعات و چالش‌های جهانیکارشناسان اطلاعات را حاصل تجزیه و تحلیل مجموعه‌ای از داده‌های همگن می‌دانند که در اثر ترکیب با مجموعه‌ای دیگر از اطلاعات تشکیل دهنده دانش خواهند بود.عصر حاضر با دو پدیده مختلف روبروست: 1- انفجار اطلاعات که حاصل رشد سریع و بی سابقه در کمیت و حجم و تنوع و شکل اطلاعات و انتشارات است و باعث کاهش نیم عمر اطلاعات در جهان شده است.
2- انفجار جمعیت و توسعه نایافتگی حاصل از آن.کارشناسان معتقدند این دو پدیده از نظر جغرافیایی با یکدیگر نسبت عکس دارند یعنی در جوامعی که اطلاعات به عنوان محور توجه و برنامه‌ریزی درآمده، انفجار جمعیت کمتر بوده و انفجار اطلاعات کاملا محسوس است به گونه‌ای که حتی زندگی روزمره مردمان این گونه کشورها مبتنی بر بهره گیری مناسب از این اطلاعات است.
این درحالیست که در کشورهای توسعه نیافته که از معضل رشد بی حد و حصر جمعیت رنج می‌برند، ضعف مشهودی در تولید و توزیع اطلاعات و بهره‌گیری کارآمد از اطلاعات موجود وجود دارد.نکته‌ای که این روزها باعث اشتباه در دریافت مفهوم کلی و حقیقی اطلاعات می‌شود، محدود کردن اطلاعات در حوزه دانش فناوری اطلاعات است و به نظر می‌رسد که اگر تصویر و جایگاه روشنی از فناوری اطلاعات به دست آوریم می‌توانیم جایگاه اصلی اطلاعات را نیز تعریف و شناسایی کنیم.با این توضیح می‌توان فناوری اطلاعات را به مثابه منشوری عنوان کرد که اطلاعات علوم مختلف فنی و تجربی و انسانی و هنری میتوانند در گذر از این منشور ضمن بهینه سازی و توسعه کمی و کیفی موجب افزایش تمرکز بر روی علوم مختلف نیز بشوند.بررسی‌ها نشان می‌دهند که در جوامع توسعه نیافته که هنوز در گیر و دار عصر کشاورزی و صنعتی هستند و اطلاعات در آنها جایگاه مناسبی نیافته، مشکلات و نقص‌ها و ضعف‌های عمده‌ای نیز از همین محل ناشی و گریبان گیر برنامه ریزان و مسوولان آنها می‌شود.بنا بر این می‌توان نتیجه گرفت عدم توسعه مناسب کاربری اطلاعات که ترجیحا نیز باید در بستر فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی صورت گیرد، ارتباط مستقیمی با مشکلات کشورهای توسعه نیافته در مصرف انرژی، محیط زیست، اقتصاد، توسعه سیاسی و فرهنگی - آموزشی و دیگر شاخص‌ها و معیار‌ها دارد.بدون شک ارتقای جایگاه دانش در جامعه سطح تفکر و نوع عملکرد مردم را در فعالیت‌ها و موضع گیری‌های مختلف اجتماعی تغییر می‌دهد و باعث افزایش کمی و کیفی در نحوه بهره گیری و بهره دهی ایشان به جامعه می‌شود.
نکته حائز اهمیت در توجه دولت‌ها به مساله اطلاعات ارتباط مستقیم و اثر گذار اطلاعات در توسعه و تاثیر توسعه در افزایش اطلاعات است.
این تاثیر و تاثر می‌تواند در ابعاد گفتمان‌های زیر ساختی توسعه یعنی توسعه اقتصادی، توسعه فرهنگی، توسعه سیاسی و توسعه علمی بروز و ظهور پیدا کند.شکاف اطلاعاتی و شکاف دیجیتالییکی از مهمترین چالش‌هایی که جامعه جهانی این روزها با آن دست به گریبان است تعیین و تفسیر عامل مشکل ساز و معضل ساز توسعه یافتگی در برخی کشورها و عقب ماندگی در برخی دیگر از کشورهاست.
به زعم کارشناسان جهان امروز با دو پدیده حاصل از مدرنیته روبروست.
یکی شکاف اطلاعاتی و دیگری شکاف دیجیتالی که حاصل اولی فقر اطلاعاتی و حاصل دومی فقر ارتباطی است.گذشته از نقش انحصارطلبی‌ها و قدرتمندی کشورهای سرمایه دار در بوجود آمدن این دو پدیده چالش‌های مختلفی در پیش روی مردم جهان پیشرفته و جهان توسعه نیافته وجود دارد.
به نظر می‌رسد همانگونه که رشد و پیشرفت بشر در دانش‌ها و علوم مختلف موجبات توسعه توانمندی او را در تولید فناوری‌های نو فراهم آورده و همچنین توسعه فناوری‌ها نیز به رشد و توسعه دانش و اطلاعات کمک کرده، ضعف‌ها و مشکلات و نقص‌های موجود در گسترش دانش و اطلاعات نیز با کمبودهای ناشی از عدم رشد مناسب فناورهای ارتباطی ارتباط مستقیم و تنگاتنگی دارد اما اتفاقی که به تازگی در حال تبدیل شدن به یک چالش جدی جهانی است، تلفیق دو پدیده شکاف دیجیتالی و شکاف اطلاعاتی توسط کشورهای پیشرفته و استفاده از بسترهای اطلاعاتی-دیجیتالی موجود به عنوان اهرم فشار علیه کشورهای ضعیف و توسعه نایافته است.به عنوان نمونه یکی از بحث‌های چالش برانگیزی که در چند ماهه اخیر مقارن با اجلاس جامعه اطلاعاتی مورد توجه قرار گرفته، موضوع حاکمیت اینترنت به عنوان مهمترین و بزرگترین بستر بین المللی اشتراک‌گذاری اطلاعات است.
در این بین آمریکا که خود را سردمدار و محق مدیریت جهانی اینترنت می‌داند با تلاش‌ها و اقدامات و مخالفت‌های بسیاری سعی در اثبات ادعای خود دارد.
اینگونه رفتارها و دیدگاه‌های حاکم بر فضای دنیای اطلاعات زمینه ساز شکل گیری طبقه بندی جدید با ویژگی فقر اطلاعاتی در اثر بروز شکل