خراسان رضوی هرچند از جاذبهای بسیار زیادی برخوردار است اما وجود مرقد مطهر آقا علیابن موسیالرضا (ع) بزرگترین انگیزه سفر به این استان است.
وجود بارگاه روحانی و ملکوتی رضوی باعث شده است که هرساله میلیونها نفر از داخل و صدها هزار نفر از خارج از کشور به این استان و شهر مقدس مشهد سفر کنند.
آمارهای مختلفی از ورود زائران و گردشگران به این استان وجود دارد که از 12 تا 20 میلیون نفر در نوسان است که همین عدم ارایه آمار دقیق و رسمی میتواند سیاستگذاران شهری را با مشکل مواجه کند.
وجود مرکزی واحد برای بررسی میزان دقیق گردشگران و زائران و ارایه یکدست این آمار میتواند کمک موثری برای برنامهریزیهای مختلف از نظر حمل و نقل، اقامت و سایر نیازها باشد.
هرساله خراسان رضوی شاهد حضور هزاران نفر از گردشگرانی است که از اقصی نقاط دنیا و علاوه بر زیارت برای درمان به این استان سفر میکنند.
حضور مراکز مختلف تخصصی و فوق تخصصی به همراه پزشکان مجرب و نام آشنا انگیزه درمانپذیران مختلف را برای سفر به این استان دو چندان کرده است.
هزینه درمان بسیار اندک در مقایسه با کشورهای دیگر از یک سو و وجود متخصصان مشهور و توانمند از سویی دیگر باعث شده است که توریسم درمانی از رونق نسبی در این استان برخوردار باشد.
اخیراً نیز بیمارستانی بسیار پیشرفته و مجهز در حاشیه شهر مقدس مشهد به بهرهبرداری رسیده است که بدون تردید وجود این بیمارستان که با همت آستان قدس رضوی و با نام بیمارستان رضوی آغاز به کار کرده است نه تنها در ارایه خدمات درمانی به شهروندان دارای اهمیت است که میتواند انگیزه سفر خارجیان به خصوص از کشورهای عربی را بیشتر از گذشته کند.
دعوت از پزشکان متخصص مقیم خارج از کشور جهت فعالیت در این بیمارستان توسط آستان قدس رضوی به همراه تجهیزات مدرن و پیشرفته این امیدواری را به وجود آورده است که توریسم درمانی از اهمیت به سزایی در این استان برخوردار شود.
زیارت و سیاحت: هر زائری وقتی به مشهد سفر میکند بعد از زیارت حضرت رضا (ع) سعی میکند از دیدنیهای این خطه هم بازدیدی داشته باشد خرید هم جاذبهی خاص خودش را دارد.
چرا که سفر به مشهد و خرید سوغات برای اقوام و دوستان با هم عجین شده است.
خوشبختانه در کنار اماکن زیارتی بسیار و مراکز دیدنی مشهد بازارهای سنتی و مدرنی نیز وجود دارد که هر مسافری را ترغیب به خرید میکند.
یکی از بازارهای قدیمی مشهد بازار رضا در ضلع شرقی میدان بیتالمقدس است.
این بازار که از صدها غرفه و فروشگاه در دو طبقه و دو راهروی اصلی تشکیل شده است هرساله میلیونها نفر بازدیدکننده و خریدار دارد علاوه بر این بازار اماکن دیگری هم وجود دارد که هنوز هم به صورت قدیمی و سنتی خود باقی مانده است که میتوان به بازارهای ….
اشاره کرد.
اما در کنار این اماکن میتوان به مراکز خرید مدرنی هم اشاره کرد که مدت زمان زیادی از فعالیتهای آنان نمیگذرد.
یکی از این مراکز خرید «الماس شرق» نام دارد که هرچند هنوز تمام غرفههای آن فعالیت خود را آغاز نکرده است اما با معماری منحصر به فرد خود چشم هر بازدیدکنندهای را خیره میکند.
این مرکز در انتهای بلوار خیام شمالی خودنمایی میکند.
فروشگاه بزرگ و مدرن پروما با غرفههای متعدد و رستورانهای زیبا و … در بلوار فردوسی جنب میدان جانباز به مرکزی مهم برای خرید شهروندان و مسافران تبدیل شده است.
در جغرافیای جهانگردی، مکانهای مذهبی به عنوان نیرومندترین قطب جذب گردشگر شناخته شده است و در ایران شهر «مشهد» بزرگترین زیارتگاه و در سطح جهان کلانشهر مذهبی محسوب میشود.
«مشهد» مرکز استان خراسان، در شمال شرقی ایران، در مختصات جغرافیایی 36 درجه و 17 دقیقه عرض شمالی و 60 درجه و 2 دقیقه طول شرقی و به فاصله 980 کیلومتری تهران قرار دارد.
ارتفاع این شهر از سطح دریا 985 متر است.
وسعت شهر مشهد ، حدود 300 کیلومتر مربع و جمعیت آن، حدود دو میلیون و پانصد هزار نفر در سال (1379) میباشد شهر مشهد به جهت موقعیت مذهبی، صنعتی و اقتصادی، بعد از تهران، دومین شهر پرجمعیت ایران محسوب میشود.
مشهد، ابتدا دهکده کوچکی بود به نام (سناباد) که در 24 کیلومتری «توس» قرار داشت.
آنچه باعث ایجاد و آبادی این شهر شد، مدفون شدن حضرت امام رضا (ع) امام هشتم شیعیان جهان است که در سال 203 هجری قمری به شهادت رسیدند، در سالیان بعد سناباد به «مشهدالرضا» موسوم گردید.
همه ساله، میلیونها زائر از سراسر ایران و کشورهای اسلامی برای زیارت مرقد مطهر حضرت امام رضا (ع) به این شهر مشرف میشوند زیرا یکی از عبادات اسلامی، حضور بر تربت پاک ائمه دین و سلام به ارواح پاک آنان میباشد.
تا با این حضور و ارتباط، از زندگی آنان الهام گرفته، رفتار خود را بر سنت آنان منطبق سازند.
حرم مطهر رضوی از عظیمترین و با شکوهترین اماکن مذهبی ایران به شمار میرود که در آن دین و هنر اسلامی به هم پیوند خورده است.
در این کانون معنوی، چه بسا که هنرمندان، عمرشان را برای ساختن مناره با ایجاد محرابی به پایان رسانده باشند.
در شهر مشهد دهها کودکستان، نزدیک به 2500 دبستان، مدرسه راهنمایی تحصیلی، دبیرستان و هنرستان (دولتی) وجود دارد که در آنها بیش از 000/800 دانشآموز به تحصیل اشتغال دارند همچنین چند مرکز تربیت معلم در سطح فوق دیپلم برای آموزش دانشجویان دایر میباشد.
دانشگاه فردوسی مشهد با دهها رشته تحصیلی و حدود یکصد هزار دانشجو به فعالیت علمی و تحقیقی مشغول است.
این دانشگاه یکی از قدیمیترین و بزرگترین دانشگاههای کشور محسوب میشود.
دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز چند هزار دانشجو دارد و در رشتههای مختلف پزشکی و پیراپزشکی به تربیت دانشجو مشغول است.
یکی از این مراکز خرید «الماس شرق» نام دارد که هرچند هنوز تمام غرفههای آن فعالیت خود را آغاز نکرده است اما با معماری منحصر به فرد خود چشم هر بازدیدکنندهای را خیره میکند.
در جغرافیای جهانگردی، مکانهای مذهبی به عنوان نیرومندترین قطب جذب گردشگر شناخته شده است و در ایران شهر «مشهد» بزرگترین زیارتگاه و در سطح جهان کلانشهر مذهبی محسوب میشود.
«مشهد» مرکز استان خراسان، در شمال شرقی ایران، در مختصات جغرافیایی 36 درجه و 17 دقیقه عرض شمالی و 60 درجه و 2 دقیقه طول شرقی و به فاصله 980 کیلومتری تهران قرار دارد.
وسعت شهر مشهد، حدود 300 کیلومتر مربع و جمعیت آن، حدود دو میلیون و پانصد هزار نفر در سال (1379) میباشد شهر مشهد به جهت موقعیت مذهبی، صنعتی و اقتصادی، بعد از تهران، دومین شهر پرجمعیت ایران محسوب میشود.
مشهد، ابتدا دهکده کوچکی بود به نام (سناباد) که در 24 کیلومتری «توس» قرار داشت.
آنچه باعث ایجاد و آبادی این شهر شد، مدفون شدن حضرت امام رضا (ع) امام هشتم شیعیان جهان است که در سال 203 هجری قمری به شهادت رسیدند، در سالیان بعد سناباد به «مشهدالرضا» موسوم گردید.
دانشگاه پیام نور و دانشگاه آزاد اسلامی در این شهر، مراکز آموزشی دارند.
دانشگاه علوم اسلامی رضوی و مدرسه علمیه برای آموزش طلاب علوم دینی نیز بر اعتبار علمی و مذهبی مشهد میافزاید.
در شهر مشهد صدها دانشجوی خارجی و عمدتاً کشورهای مسلمان، مشغول به تحصیل میباشند.
در مشهد چندین موسسه تحقیقاتی دولتی و غیر دولتی نیز فعالیت مینمایند.
در مشهد چندین موسسه انتشاراتی وجود دارد همچنین دو روزنامه سراسری (خراسان و قدس) و چندین هفتهنامه، ماهنامه و فصلنامه چاپ میشود.
بعضی از این نشریات به صورت بینالمللی توزیع و منتشر میشوند.
در مشهد صدها مسجد و حسینیه و تکیه تحت پوشش و نظارت اداره اوقاف برای عبادت و انجام وظایف و مراسم مذهبی مردم موجود میباشد.
در مشهد علاوه بر کتابخانه آستانقدس رضوی و مسجد گوهرشاد، چندین کتابخانه عمومی وجود دارد.
صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مرکز مشهد، تمام مناطق استان خراسان را زیر پوشش دارد.
در این مرکز همچنین یک شبکه مستقل تلویزیونی و یک شبکه مستقل رادیویی دارد و در ایام نوروز و تابستان شبکه رادیویی محلی به صورت روزانه برنامههای متنوعی را تحت عنوان صدای زائر جهت استفاده مسافران پخش میکند.
مزارات و ابنیه تاریخی و مذهبی مشهد مقبره شیخ بهایی: «بهاءالدین محمد عاملی» معروف به «شیخ بهایی» به سال 935 ه.
ق در «بعلبک» متولد شد.
در هفت سالگی با پدرش به ایران آمد.
وی مدتی وزیر «شاه عباس» صفوی بود.
در سیاست و فرهنگ ایران نقش مهمی داشت.
از این دانشمند تالیفات متعددی به جا مانده است.
نسبت «شیخ بهایی» به «حارث همدانی» از صحابه معروف حضرت علی (ع) میرسد.
مقبره این دانشمند بین صحن امام و صحن آزادی قرار دارد.
مدرسه عباسقلی خان: این مدرسه در ابتدای خیابان نواب صفوی قرار دارد.
بانی آن «عباسقلی خان بیگلربیگی» بوده و تاریخ بنای آن سال 1077 ه.
ق است.
گنبد خشتی: این آرامگاه در خیابان طبرسی، کوچه نوغان، نزدیک فلکه طبرسی واقع شده است.
در این مکان (امامزاده محمد) مدفون است نسبت این امامزاده با هجده واسطه به «امام سجاد» (ع) میرسد.
گنبد این آرامگاه آجری است و به همین علت، گنبد خشتی نامیده شده است.
سبک معماری آرامگاه به بناهای دوره صفویه شباهت دارد.
گنبد سبز: در اواسط خیابان دکتر باهنر (خاکی) و در فلکه گنبد سبز واقع شده و به جهت رنگ فیروزهای آن، به گنبد سبز معروف میباشد.
این بنا مدفن «شیخ محمد مومن» عارف استرآبادی است که به سال 904 ه.
ق وفات یافته است.
کتاب «تحفه حکیم مومن» در طب قدیم، اثر این دانشمند است.
این ساختمان به سال 1011 هجری قمری به دستور «شاه عباس» ساخته شده است.
مدتی این محل خانقاه گروهی از صفویه بوده است.
هم اکنون این آرامگاه توسط اداره میراث فرهنگی حفاظت میشود.
پیر پالاندوز: «شیخ محمد عارف» متوفی به سال 985 ه.
ق مشهور به پیر پالاندوز از زهاد معروف زمان خود بوده است.
از آن جهت که این عارف برای امرار معاش، پالاندوزی میکرد؛ به «پیر پالاندوز» شهرت یافته است.
آرامگاه وی مقابل بست پایین واقع شده است.
اصل بنا در زمان «سلطان محمد خدابنده» ساخته شده و در سالهای اخیر توسط آستان قدس بازسازی گردیده است.
آرامگاه نادر (گنجینه باغ نادری): در چهار راه شهدا مشهد، میان باغ مصفایی آرامگاه نادر بنا شده است.
این ساختمان توسط انجمن آثار ملی درسال 1338 هجری شمسی ساخته شد.
مجسمه نادر در حالی که سوار بر اسبی است و تبرزینی در دست دارد، بر فراز آرامگاه نصب شده است.
این مجسمه توسط موسسه مجسمهسازی (Bruni) در ایتالیا ساخته شده است.
ارتفاع این مجسمه 5 متر میباشد.
وزن تقریبی آن حدود 14000 کیلوگرم است.
در داخل آرامگاه، موزهای وجود دارد که اسلحه، کلاهخود، زره و لوازم رزمی زمان نادر که شامل تعداد 130 نوع اسلحه آن زمان است نگهداری میشود.
این آرامگاه در سال 1342 گشایش یافته است.
«نادرشاه» در شوال سال 1148 ه.
ق به سلطنت رسید و در جمادیالثانی 1160 ه.
ق به دست افراد قزلباش در قوچان کشته شد.
در محوطه آرامگاه وی کتابخانهای عمومی به نام کتابخانه «علامه طباطبایی» وجود دارد.
میامی (امام زاده یحتی): «امام زاده یحیی» یکی از فرزندان زید و نوه امام «زینالعابدین» (ع) است.
مادرش «ریطه» دختر «ابی هاشم عبدالله بن محمد حنیفه» میباشد.
در سال 107 ه.
ق متولد شده.
یحیی برای ادامه مبارزات خود علیه بنیامیه، چون امنیت جانی نداشت، از نینوا (کربلا9 به مدائن رفت و از آنجا به خراسان هجرت کرد.
سرانجام در «جوزجان» از توابع خراسان در سال 125 ه.
ق در سن 18 سالگی به شهادت رسید.
بقعه مبارکه امامزاده یحیی (میامی) در جاده سرخس، 50 کیلومتری مشهد میباشد.
این آرامگاه در دامنه کوهی، به فاصله یک کیلومتری از قریه «میامی» واقع شده است.
بنای این ساختمان متعلق به قرن دهم هجری است.
خواجهربیع: «ربیع بن حیثم» مشهور به (خواجهربیع) از جمله تابعین است که به زهد مشهور بوده است.
بقعه او در وسط باغی با گنبدی مرتفع قرار دارد.
تاریخ ساختن آن مربوط به قرن 11 ه.
ق و از بناهای دوره صفوی است.
وفات «خواجهربیع» را سال 63 هجری قمری ذکر کردهاند.
داخل بقعه دو کتیبه به خط «علیرضا عباسی» نوشته شده است.
این زیارتگاه در انتهای خیابان «خواجهربیع» واقع است.
بقعه «خواجهربیع» در ردیف بناهای مهم دوران سلطنت «شاه عباس» اول صفوی در خراسان است.
در کنار آرامگاه «خواجهربیع» یکی از گورستانهای بزرگ و عمومی مشهد قرار دارد.
خواجه مراد: «هرثمه بن عین» مشهور به «خواجه مراد» متوفی به سال 210 ه.
مقبره وی در 14 کیلومتری جنوب خاوری مشهد در بلندیهای مشرف بر بینالود قرار گرفته است.
خواجه اباصلت: «اباصلت هروی» مشهور به «خواجه اباصلت» خادم حضرت رضا (ع) متوفی به سال 236 ه.
ق میباشد.
مدفن وی در کنار جاده مشهد، فریمان در فاصله 10 کیلومتری مشهد واقع شده است.
آرامگاه فردوسی: «حکیم ابوالقاسم فردوسی» در سال 411 ه.
ق زندگی را بدرود گفت.
او بزرگترین حماسهسرای ایران میباشد که شاهنامه را در مدت 30 سال سروده است.
آرامگاه این شاعر بزرگ و نامی در 24 کیلومتری شمال غربی مشهد (توس) در مسیر جاده مشهد- قوچان واقع شده است.
آرامگاه فردوسی در باغ بسیار مصفایی قرار دارد.
در داخل محوطه آرامگاه تابلوهای سنگی زیبا، از داستانها و حماسههای شورآفرین شاهنامه وجود دارد.
کار بازسازی این آرامگاه در سال 1347 به اتمام رسیده است.
در مغرب باغ آرامگاه موزهای است.
از جمله اشیاء