دانلود مقاله موقعیت جغرافیایی و تاریخچه روستای حصار

روستای حصار در فاصله 50 کیلومتری جنوب شرقی شهر نیشابور و در فاصله 10 کیلومتری از جاده اصلی نیشابور – تربت حیدریه واقع شده است .

این روستا از طریق جاده خاکی و کم عرضی قابل دسترسی می باشد.

روستای حصار در منطقه ای کوهپایه ای و با آب و هوای سرد و کوهستانی قرار دارد .

این روستا در طول جغرافیایی 02 ،°36 و عرض جغرافیایی 14،°58 و در ارتفاع 1620 کیلومتری از سطح دریا قرار دارد.
روستای حصار در دهستان زبرخان از توابع بخش زبرخان قرار دارد.

مردم این روستا شیعه مذهب و ترک زبان و فارس زبان می باشند .
تعیین محدوده اراضی کشاورزی و منابع طبیعی
روستای حصار در منطقه ای کوهپایه ای با آب و هوای کوهستانی چشم انداز زیبا واقع شده است نقطه ای که روستای حصار در آن قرار دارد توسط یک رودخانه که از ارتفاعات سرچشمه می گیرد سیراب می گردد این رودخانه اراضی کشاورزی روستای حصار را که 919 هکتاراست آبدهی می کند و کیفیت آب نیز مناسب می باشد .

آب شرب روستای حصار نیز از یک قنات تأمین می گردد که از طریق یک منبع هوایی به صورت لوله کشی در منازل مورد استفاده روستاییان قرار می گیرد.

روستای حصار با مشکل کم آبی و عدم بارندگی مواجه نمی باشد .

زمین شناسی
روستای حصار بروی پادگانه های جوان و مخروط افکنه ها واقع شده است که متعلق به دوران کواترنری و پلیوستن می باشد و در اطراف روستا آبراههایی وجود دارد همچنین در جنوب روستا پیروکسن ، آندزیت و بازالت دیده می شوند.

این منطقه در بین ارتفاعات 2000-1600 گسترده شده است و در شمال آن ارتفاعات کوههای قراوه خانه واقع شده است .

درصد شیب این منطقه زیاد نمی باشد یک گسل احتمالی با فاصله 5 کیلومتری از غرب روستا عبور کرده است.
بررسی وضعیت اقلیم
تأثیر شرایط اقلیمی در فعالیتهای مربوط به کشاورزی ، صنعت و پراکنش گروههای انسانی ، ساخت و ساز مراکز سکونت گاهی وضعیت های عمرانی بر کسی پوشیده نمی باشد.
بارندگی
فصل بارش در منطقه از مهرماه آغاز و تا اردیبهشت ماه ادامه دارد .

در ایستگاه بار نیشابور ، بیشترین میزان بارندگی مربوط به اسفند ماه با 3/56 میلی متر و کمترین بارش مربوط به شهریور ماه با 4/2 میلی متر بوده و میزان بارندگی سالانه 5/317 میلی متر بوده است .

بیشترین بارندگی (نیمی از بارش سال) این منطقه در فصل زمستان ، انجام می شود و یک دوره 6 الی 7 ماهه خشک از اردیبهشت ماه تا مهر ماه در منطقه مشاهده می گردد.
در سالهای اخیر خشکسالی فراوانی در این ناحیه بوده که این خود یکی از دلایل مهاجرت روستائیان به شهرهای دیگر بوده است .

سرعت و جهت باد
بطور متوسط در اردیبهشت ماه و خردادماه سرعت باد در این ناحیه به بالاترین حد خود می رسد و آرامترین روزها در این ناحیه مربوط به آبان ، آذر و دی ماه است .
باد غالب سالانه ، باد جنوب شرقی با 12 درصد فراوانی وزش ، بادهای شرقی 10 درصد و بادهای غربی با 9 درصد جهات وزش باد را تشکیل می دهند .

حداکثر سرعت باد اندازه گیری شده در ظهرهای اواخر بهار و اوایل تابستان در جهت جنوب شرقی گزارش شده است
یخبندان
حداکثر روزهای یخبندان در این ایستگاه 123 روز گزارش شده است .

با شروع فصل پاییز در مهر ماه ، ماههای یخبندان در این ناحیه شروع می شود و تا اوایل فروردین ادامه دارد .

بیشترین روزهای یخبندان در دی ماه مشاهده می شود .
رطوبت نسبی
بیشترین میزان رطوبت نسبی در ایستگاه نیشابور مربوط به دی ماه با 78 درصد و کمترین میزان رطوبت نسبی در مرداد ماه با 32 درصد بوده است ، می توان گفت کمترین رطوبت نسبی در ماههای گرم سال و بیشترین میزان رطوبت نسبی در ماههای سرد و خنک در فصل زمستان و بهار مشاهده می شود .
منابع آب
آبرسانی به مناطق روستایی کشور از جمله خدمات زیربنائی است که نقش مهمی را در حیات جوامع روستایی و تثبیت جمعیت آنها ایفا می نماید ، مطابق تعاریف بهداشتی جهانی هر روستایی که پس از یک ربع ساعت پیاده روی بتواند به آب مورد نیاز خود دسترسی یابد از نعمت آب آشامیدنی برخوردار است .

آب تأمین کننده شرب روستا و اراضی کشاورزی از دو طریق منابع آب سطحی و منابع آب زیرزمینی تشکیل می شود .
منابع آب سطحی روستای حصار از طریق رودخانه و بارش نزولات جوی در منطقه ، منابع تأمین آب شامل 1 دهنه قنات و چاه دستی به صورت شخصی در منازل می باشد .
آب شرب روستا از همین یک دهنه قنات تأمین می گردد که به صورت کانال کشی شده می باشد و اهالی روستا آب مصرفی خود را از آن برداشت می کنند و آب قنات کیفیت پایینی دارد و شور می باشد و جوابگوی اهالی نمی باشد و مردم با کمبود آب مواجه هستند لذا افرادی در روستا که وسعشان می رسد در منازل خود از چاه دستی استفاده کرده اند .

آب کشاورزی مورد نیاز اراضی روستا توسط همین 1 دهنه قنات تأمین می شود که با کانال کشی این آب را به اراضی که کم نیز می باشد هدایت می کند .
آب شرب روستا از همین یک دهنه قنات تأمین می گردد که به صورت کانال کشی شده می باشد و اهالی روستا آب مصرفی خود را از آن برداشت می کنند و آب قنات کیفیت پایینی دارد و شور می باشد و جوابگوی اهالی نمی باشد و مردم با کمبود آب مواجه هستند لذا افرادی در روستا که وسعشان می رسد در منازل خود از چاه دستی استفاده کرده اند .

آب کشاورزی مورد نیاز اراضی روستا توسط همین 1 دهنه قنات تأمین می شود که با کانال کشی این آب را به اراضی که کم نیز می باشد هدایت می کند .

در گذشته روستای حصار دارای 3 قنات دیگر نیز بوده که در حال حاضر خشک شده اند، روی آن نیز برداشته شده است و قابل دیدن نمی باشند .

در معابر روستا کانالهای خرابه این قناتها دیده می شوند که منظره روستا را زشت کرده اند .

بررسی ویژگی های جمعیتی روستا جمعیت و خانوار روستای حصار در سالهای مختلف سرشماری دارای تعداد جمعیت و تحولات خاص بوده است عوامل زیادی در این تحولات دخیل می باشند .

در طول دهه 55-45 با افزایش جمعیت از 541 نفر به 707 نفر مواجه هستیم که خانوار نیز به همان نسبت افزایش داشته است .

اما رقم بعد خانوار در این دو دهه ثابت می باشد .در سال 1365 ، جمعیت روستا افزایش زیادی داشته است .و می توان گفت که دو برابر شده است تعداد خانوار نیز به همان نسبت افزایش داشته است ولی بعد خانوار رقم خیلی کمی را نشان می دهد .

جمعیت سال 1375 نیز افزایش داشته است نسبت به دهه های 55-45 رقم خانواد نیز رقم ثابتی را نشان می دهد در سال 1383 جمعیت روستا به 931 نفر می رسد با خانوار 221 نفر و بعد خانوار 2/4 که این سال نسبت به دهه های قبل روند متعادل تری نشان می دهد .

ساخت جمعیت ترکیب سنی بر اساس اطلاعات خانه بهداشت روستای حصار 28 درصد افراد در گروه سنی 14-0 ساله و 62 درصد در گروه سنی 64-15 ساله و 10 درصد در گروه سنی 65+ سال قرار دارند.

مطابق آمار بهداشت در سال 1383 ، 28 درصد جمعیت روستا در گروه سنی زیر 14 سال قرار دارند .

آمار بیانگر تعداد خیلی کمی جمعیت جوان در روستا می باشد .

در گروه سنی 63-15 سال ، 62 درصد جمعیت قرار دارند که حاکی از تعداد جمعیت بزرگسالان و نیروی کار فراوان در روستا است .

در گروه سنی بالای 65 سال 10 درصد جمعیت قرار داردند که نشان می دهد جمعیت کمی از افراد روستا مسن می باشند .

نرخ سواد انجام فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی متأثر از سطح سواد و میزان تحصیلات جمعیت است ، جمعیتی که از نظر تحصیلات در سطح پایین تر قرار دارد ناگزیر انتخاب مشاغل ساده و بی اهمیت می باشد و چنین جمعیتی دارای قدرت خلاقیت و نوآوری کمتری می باشد .

نرخ باسوادی روستا عبارت است از نسبت باسوادی مردم در هر 100 نفر از جمعیت 6 ساله و بالاتر ، نرخ سواد کسری است که صورتش تعداد باسوادان و مخرجش جمعیت 6 ساله و بالاتر یک جامعه است برحسب درصد بیان می شود .

تعداد باسوادان روستا در سال 1375 برابر 350 نفر می باشد تعداد جمعیت 6 سال و بالاتر در روستای حصار 420 نفر می باشد .

اشتغال تحصیل ثبت نام و ادامه تحصیل جمعیت از هر جسنس و سن در مدارس و داشنگاههای کشور را اشغال به تحصیل می نامند در این رابطه نرخهای متفاوتی توسط جمعیت شناسان آموزش و پرورش مورد استفاده قرار می گیرد که در اینجا ارائه شده است .

روستای حصار دارای تعداد یک باب دبستان و یک باب راهنمایی می باشد .

این دو واحد آموزش دارای تعداد 142 دانش آموز می باشد که از این تعداد 91 دانش آموز در مقطع ابتدایی و 51 نفر در مقطع راهنمایی مشغول به تحصیل می باشند .

این تعداد نشان دهنده ورود بیشتر جمعیت لازم التعلیم از سن 6 سالگی به بعد به مدارس است .

درصد جمعیت دانش آموزان دوره راهنمایی 6/53 درصد کل دانش آموزان می باشد که نشان می دهد از دوران ابتدائی به بعد تعاد دانش آموزان کاهش یافته است که به علل مختلف این اتفاق می افتد مانند ورود به کار در این زمان یا مهاجرت پسران جوان از روستا و ترک آن به دلیل ادامه تحصیل در شهر که باعث کاهش نرخ اشتغال به تحصیل عمومی در روستا گریده است .

در روستا فعالیتهای عمده شامل کشاورزی ، صنعت و خدمات می باشد که زراعت و دامداری به صورت مختلف می باشند و چندان قابل تفکیک نمی باشد در بخش زراعت تعداد 70 خانوار ، در بخش خدمات تعاد 58 نفر و در بخش دامداری 92 نفر مشغول به فعالیت می باشند .

زراعت زراعت در روستای حصار شامل کشت محصولاتی نظیر گندم ، جو ، حبوبات و گردو می باشد.

دامداری در روستای حصار پرورش دام بزرگ و کوچک مانند سایر نقاط روستایی معمول است .

مرغ و خروس خانگی نیز جهت مصارف داخلی در روستا نگهداری می شوند .

دامها در منازل و در محل نگهداری دام ، پرورش داده می شوند .

تعداد 2100 رأس دام کوچک و بزرگ (الاغ و قاطر) در روستا نگهداری می شوند.

دامداری در روستا به شیوه سنتی و چوپانی است .

مراتع غنی فراوان در اطراف روستا دیده می شود به همین دلیل بخش دامداری را پردرآمد ساخته است .

صنایع ( کارگاهی و دستی ) صنایعی در روستاهای کوچک مثل حصار به صنعت قالیبافی آن هم خانگی در میان زنان و دختران رواج دارد همچنین صنایعی کوچک نظیر تراشکاری ، جوشکاری ، پلاستیک سازی و ...

در روستا جزء این صنعت به حساب می آیند .

در روستا کارگران قسمت ساختمان که به گونه فصلی مشغول به فعالیت هستند نیز در جمله صناعی روستا محسوب می شوند .

خدمات شاغلین در فعالیتهای خرده فروشی ، شرکت تعاونی ، نفت ، حمام و مخابرات و مدارس بخش خدمات روستا را تشکیل می دهند .

با احتساب متوسط درآمد همه واحدهای تجاری مبلغ 556800000 ریال درآمد روستا از این بخش محاسبه گردیده که 7/13 درصد از کل بخشهای مختلف اقتصادی می باشند .

شاغلین در این بخش 58 نفر می باشند .

علل پیدایش روستا روستای حصار در موقعیت جغرافیایی واقع شده است که زمین منطقه شوره زار بوده و جز نمک و خشکی هوا و کمی باران چیز دیگری عاید روستائیان نمی شود.

روستای حصار دارای قدمتی 300 سال است و به علل طبیعی و دفاعی (وجود آب و شرایط مساعد برای زندگی ) در محل فعلی خود به وجود آمده است .

نقطه ای که روستای حصار در آن قرار دارد در منطقه ای است که رودخانه باز از آن عبور می کند و این یک علت طبیعی محکمی است برای پیدایش روستا ، حصار همچنین به علل سیاسی نیز می توان گفت که این روستا به معنی حصار کشی است که اسم اصلی اش حصار زبرخان است و چون روستاهای اطراف آن شکل گرفته اند و توسط روستاها محصور شده است حصار نام گرفته است همچنین به گفته اهالی 200 سال پیش در اطراف مدرسه روستا یک قلعه قدیمی بوده است که اطراف آن قلعه دهقانان زندگی می کردند و در آن برج قدیمی را بنا کردندکه به علت گذشت سالیان دراز این برج تخریب گشته و فقط خرابه هایی از آن باقی مانده است .

با نگاهی به عکس روستا ، مهمترین عامل موثر در شکل روستا