آلاسکا
(به انگلیسی: Alaska) بزرگترین ایالت کشور ایالات متحده آمریکا است.
که به واسطه معادن غنی و نیز نفت یکی از ثروتمند ترین ایالت های این کشور محسوب می شود.
پایتخت آن ژونو، و شهرهای مهم آن فیربانکس، نوم، و انکوریج هستند.
شمالی ترین شهر آلاسکا بَرو (Barrow) و جنوبی ترین شهر ایالت آلاسکا کودیاک (Kodiak) می باشد.
رشته کوه های طولانی، قله های بلند، یخچال های طبیعی، رودها، دریاچه ها و دیدنی های طبیعی بسیار، کرانه های اقیانوس آرام کوهستانی و متشکل از رشته کوه های طولانی است که بعضی از این قله ها کوه های آتشفشانی اند اصلی ترین مشخصات این سرزمین است.
۸۲% آلاسکاییان مسیحی (که از این میان ۶۸% پروتستان، ۸% ارتدوکس ،و ۷% کاتولیک هستند).
۱۷% باقی دین خاصی ندارند.
پول رایج دلار آمریکا است، و زمان رسمی آلاسکا، پاسیفیک تایم (135° West) میباشد.
جغرافیای طبیعی
مساحت آلاسکا در حدود ۱٬۵۹۳٬۴۳۸ کیلومتر مربع (کمی کمتر از ایران) می باشد که شامل جزایر الوشن که به بیش از ۱۵۰ جزیره کوچک و بزرگ تقسیم می شود.مرز میان کانادا و آلاسکا از اولین مرزهایی بود که به واسطه مرزبندی مداری شکل گرفت و از دیگر مرزهای این چنین میتوان به مرز مصر و لیبی اشاره کرد.
کوه مک کینلی مرتفع ترین کوه قاره آمریکای شمالی که در سال ۱۹۱۳ فتح شد.
مردم آلاسکا
این ایالت شبه جزیره ایست در شمال غربی قاره ی آمریکا شمالی که با جزیره های بزرگ و کوچک که جمعیت آن طبق آمار سال ۲۰۰۵ بیش از ۶۶۰۰۰۰ نفر است.
نام آلاسکا از قوم آلئوت (Aleut) گرفته شده است که مردم بومی کهن این سرزمین بوده اند که معنای سرزمین وسیع را دارد.
آلاسکا به همراه جزایر هاوایی دو تکه جدا از ایالت متحده آمریکاست که به ترتیب ایالات چهل و نهم و پنجاهم آن به شمار می روند.سفید پوست ها 75 درصد مردم آلاسکا را تشکیل می دهند.و بیش از 70 درصد در شهرها زندگی می کنند.اغلب مردم آلاسکا زندگی در خطوط ساحلی را گزیده اند.
آلاسکا با محوطه یوکون و بریتیش کلمبیای کانادا در شرق، با خلیج آلاسکا در غرب، با اقیانوس آرام در جنوب، با دریای برینگ، تنگه برینگ و دریای چوکچی در غرب و با دریای بوفورت اقیانوس منجمد شمالی در شمال محدود شده است.سرزمین آلاسکا نزدیک ترین قسمت قاره آمریکا به آسیاست و تنگه برینگ با حدود 80 کیلومتر پهنا آن را از روسیه جدا می کند و بر طبق نظریه های باستان شناسی و مردم شناسی مردم بومی قاره آمریکا در عصر یخبندان قبل از ورود وایکینگ ها و گروه اعزامی اسپانیایی به رهبری کریستف کلمب از طریق آلاسکا به این قاره مهاجرت کرده اند.این قوم هنوز نیز در گوشه و کنار آمریکای شمالی و جنوبی قابل مشاهده هستند و به مردم بومی آمریکا(Native American) مشهور هستند از معروف ترین افراد بومی آمریکا که به قدرت و شهرت رسیدند میتوان به ایمیلیانو زاپاتا انقلابی مکزیکی اشاره کرد.
زبان رسمی انگلیسی است، و زبان های بومی نیز تا حدود کمی رایج هستند.
نوع نژاد 67.7% سفید ، 15.6% بومی آلاسکایی ، 4.1% سیاه ، اسپانیولی 4.1% ، آسیایی 4%، و اسکیموها و آلئوت 3.6% جمعیت هستند.
پیش از ورود سفید پوستان به آلاسکا، اسکیموها ، آلئوت و سرخپوستان تنها مردمان ساکن این سرزمین بودند.
پتر کبیر، تزار روسیه ، در ۱۷۲۵ میلادی، ویتوس برینگ (Vitos bering) ، دریانورد دانمارکی را که در خدمت روسیه بود مامور کرد تا حدود کرانه های شمال شرقی روسیه را کشف و مشخص نماید.
برینگ در دومین سفر پژوهشی خود ، در سال 1741 م به سرزمینی رسید که امروزه آلاسکا نامیده می شود.
هنگامی که نخستین اروپاییها به جستجوی مسیری میان اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام در شمال پرداختند 3 قوم اسکیموها، آلئوتها و سرخپوستان در سرزمین قطبی آلاسکا ساکن بودند.در سال 1741 میلادی روسها پرچم خود را در این مجمع الجزایر وسیع که آلاسکا نامیده میشد برافراشتند.
چند سال بعد، شکارچیان بالن و تاجران پوست در منطقه مستقر شده و یک بازار در جزیره کودیاک(Kodiak Island) در سال 1784 میلادی ایجاد کردند.
با کشف طلا سیل مهاجران به منطقه سرازیر شد و توجه امریکاییها به این سرزمین ثروتمند جلب گردید.دولت ایالات متحده برای فروش آلاسکا روسیه تزاری را تحت فشار گذاشت.
در سال ۱۷۶۷ میلادی، آمریکا سرزمین آلاسکا را به مبلغ 7.2 میلیون دلار از قرار هر جریب فرنگی دو سنت از روسیه خرید .
بسیاری از مردم آمریکا از این ولخرجی ناراضی بودند اما پس از کشف معادن طلا و مس در این سرزمین نظر مردم تغییر کرد و عده ی بیشماری برای بهره برداری از این گونه منابع طبیعی به آلاسکا رفتند.
آلاسکا در جنگ جهانی دوم به سبب اینکه نزدیک ترین بخش قاره آمریکا به آسیا است، اهمیت نظامی خاصی یافت.
این سرزمین در سوم ژانویه ۱۹۵۹ چهل و نهمین ایالت آمریکا شناخته شد.
گاه شمار برخی وقایع دیگر در آلاسکا
۱۹۱۲: آتشفشان کاتمای (در زبان محلی ناواروپتا) به ارتفاع ۲۰۴۸ متر واقع در پارک ملی کتمای فوران کرد و تا ۱۰۰ مایل اطراف خود را در حدود ۴ متر خاکستر پوشاند و آسمان آلاسکا را از سیاهی و تاریکی فراپوشاند.
۱۹۱۷: بنابر تصویب کنگره آمریکا پارک ملی مک کینلی به رسمیت شناخته شد.
این مکان دارای حیات وحشی تماشایی نظیر گوزن آمریکای شمالی (caribou)، خرسهای خاکستری، گرگ و غیره است، و دارای بزرگترین کوه قاره آمریکای شمالی میباشد.
۱۹۶۴: بزرگترین زمین لرزه تاریخ تا آنزمان در آلاسکا رخ داد به مقیاس 8.4 ریشتر ( هنگام بازنگری در ۱۹۷۷ اعلام شد که 9.2 ریشتر بوده) که باعث ایجاد یک تسونامی عظیم در جنوب غربی آلاسکا به سمت جزایر کوریل در روسیه و ژاپن شد که ارتفاع این امواج تا ۵۰ متر گزارش شد.
۱۹۶۴: بزرگترین زمین لرزه تاریخ تا آنزمان در آلاسکا رخ داد به مقیاس 8.4 ریشتر ( هنگام بازنگری در ۱۹۷۷ اعلام شد که 9.2 ریشتر بوده) که باعث ایجاد یک تسونامی عظیم در جنوب غربی آلاسکا به سمت جزایر کوریل در روسیه و ژاپن شد که ارتفاع این امواج تا ۵۰ متر گزارش شد.
پرندگان مرده بدنبال حادثه نفتی ۱۹۸۹ ۱۹۸۹: یک تانکر شرکت نفتی اکسون والدز با 1.26 میلیون بشکه نفت در پایانه شمالی خطوط نفتی آلاسکا در ۲۴ مارس ۱۹۸۹ به گل نشست.
به ناچار برای رهایی کامل نفتکش ۲۴۰ هزار (۲۶۰ هزار هم گفته شده) بشکه نفت در پرینس ویلیام سوند رها شد.
این منطقه یک منطقه غنی از سمور آبی، وال (نهنگ ها)، بالن های دریایی (گراز دریایی یا به قول تازیان ماهی یونس) ، ملوانانی که ماهی صید می کردند و ماهی بود.
مساحتی در حدود ۱۷۷۰ کیلومتر مربع را این آلودگی در بر گرفت و سالها طول کشید تا بتوانند تمامی آلودگی را پالایش کنند.
هزاران پرنده و پستاندارهای دریایی و ماهی در این فاجعه محیط زیستی تلف شدند.
بعدها معلوم شد خطای مسلم از ناخدای تانکر بوده، و تانکر از حد مجاز برای به گل ننشستن فراتر رفته بود و این فاجعه محیط زیستی را به بار آورد که بدترین نمونه در تاریخ آمریکا لقب گرفت.
شرکت اکسون و کمپانی سرویس خطوط لوله کشی آلاسکا به پرداخت جریمه ای سنگین محکوم شدند.
طبیعت آلاسکا در شمال آلاسکا جلگه هایی وجود دارد که به اقیانوس منجمد شمالی می پیوندد .
خاک این جلگه ها یخ زده است و در آن درخت نمی روید (زمین های توندرا) .
آلاسکا به تنهایی سه قله مرتفع قاره آمریکای شمالی را در خود جا داده است که به قرار زیر است : کوه مک کینلی (واقع در پارک و منطقه حفاظت شده ملی دنالی)، کوه لوگان ( Logan6050)، و کوه سن الایاس (واقع در پارک و منطقه حفاظت شده ملی رنگل-سن الیاس).
محیط زیست آلاسکا به نظر دست نخورده و بری از نفوذ انسان می آید اما بعد از کشف نفت و اتفاقات پی در پی در ضدیت انسان با محیط پیرامونش این محیط را نیز یکی از پرخطرترین مکان های روی زمین کرده است.جنگل ملی چوگاچ در این ایالت قرار دارد.
آب و هوا آب و هوای آلاسکا متنوع است.
در بعضی مناطق این سرزمین دمای هوا گاه به °۶۲- سانتی گراد می رسد.
در کرانه های شمالی که اسکیموها در آنجا زندگی می کنند ، زمستان بسیار طولانی و تاریک است و خورشید هفته ها طلوع نمی کند!.
تابستان های این ناحیه کوتاه است اما روزهای بسیار بلندی دارد و خورشید هفته ها غروب نمی کند.
در این میان یخ های لایه ی بالایی خاک ذوب می شوند و در نتیجه آب سطح زمین را می پوشاند.
باد هایی که بر فراز جریان آب گرم ژاپن می وزند(گلف استریم) هوای جنوب آلاسکا را تقریباً در سراسر سال ملایم نگه می دارند.
در قسمت های مرکزی میانگین بارندگی سالانه حدود ۳۳۰ میلی متر است.
اب و هوای سردی دارد اقتصاد آلاسکا کوههای سر به فلک کشیده در شرق شهر ژونو.
آلاسکا همه ساله یک مقصد بزرگ گردشگری در آمریکا شمرده میشود اقتصاد آلاسکا بیشتر بر مبنای منابع طبیعی (همانند نفت) و صنعت گردشگری استوار است.
مقدمه آلاسکا از نظر تولید ناخالص داخلی، با ۷۳ میلیارد دلار تولید سالیانه، به تنهایی از قدرت اقتصادی برابری با کشور بلاروس برخوردار است.
صنایع نفت به واسطه بازدهی و سود فراوان آن در آلاسکا رونق بسزایی دارد.این ایالت در حدود یک درصد کل نفت ایالات متحده امریکا را تولید می کند.
اگرچه تولید نفت به صورت یکنواخت در حال کاهش می باشد.
چنانکه یکی از میدان های پرودهوبی(Prudhoe Bay) ، این میدان یکی از بزرگترین منابع نفتی در حال استخراج است که ذخیره ای معادل ۲۰ تریلیون مترمکعب گاز را در خود ضبط کرده است که معادل یک درصد ذخایر گاز جهانی است.نیز 1 تریلیون بشکه نفت خام که ۳۰ درصد از کل آن در میدان پرودهوبی ذخیره است.
صنعت ماهیگری نیز در این ایالت رونق دارد.از انواع اغلب مهم میتوان به قزل آلا ، خرچنگ، هالیبوت (نوعی ماهی عریض و بزرگ)، حلزون صدف دار اشاره کرد.
اگرچه بیشتر آلاسکا بیشه ها و جنگل های غیر قابل دسترس تشکیل می دهد اما صنعت چوب آلاسکا در کنار صنعت چوب کانادا و اسکاندیناوی در جهان معتبر است.اغلب چوب های قیمتی مرکب از شوکران کبیر و انواع صنوبر (کاج میلاد ایرانی).
پارک جنگی چوگاچ و پارک جنگی تونگا در امتداد خط ساحلی جنوبی قرار دارند و بیشتر محصولات(تخته الوار) این پارکهای جنگلی استخراج و به کشورهای نظیر ژاپن صادر می شود.
خطوط نفتی ایالت آلاسکا منابع و معادن آلاسکا منابع طبیعی فراوانی دارد.
یک سوم مساحت آن پوشیده از جنگل های صنوبر و کاج است که از چوب آن استفاده می شود.
در کرانه های آلاسکا انواع ماهی ها ، خرچنگ ، صدف ، میگو و دیگر جانوران دریایی فراوان است و مردم قسمتی از خوراک و درآمد خود را از راه شکار این جانوران به دست می آورند.
جانوران وحشی مانند خرس ، گوزن ، بز کوهی ، خرگوش و روباه نیز در این سرزمین وسیع فراوان یافت می شود که آن ها را برای پوستشان شکار می کنند آلاسکا همچنین معادن فراوان نفت ، گاز طبیعی ، طلا ، زغال سنگ ، باریت ، جیوه ، پلاتین ، نقره ، اورانیوم و سنگ آهن مغناطیسی دارد اما مهم تر از این ، شیوه های بهره برداری از معادن و به کار گیری آن ها در توسعه روز افزون این ایالت است.
حمل و نقل با وجود این که ساختن راه در بخش های کوهستانی سخت و دشوار است اما امروزه آلاسکا کیلومتر ها بزرگراه و راه آسفالته و راه آهن دارد .
وسایل حمل و نقل جدید مانند سورتمه های موتوری برای جا به جایی روی یخ و برف ساخته شده اند.
در بخش های کوهستانی نیز بیشتر از هواپیماهای کوچک استفاده می شود.بزرگراه آلاسکا که در سال 1942 به ابتکار نیروی نظامی آمریکا از داسون کریک در بریتیش کلمبیا کانادا تا فایربانکس در مرکز آلاسکا برای انتقال ادوات نظامی کشیده شد که دو سال بعد از پایان جنگ جهانی دوم در 1947 این بزرگراه که بیش از 2450.5 کیلومتر(1523 مایل) طول دارد عمومی(آمد و شد نامحدود)اعلام شد.
امروزه این بزرگراه به قسمتی از بزرگراه بزرگ پان آمریکن(Pan-American Highway) متصل است که سراسر آمریکای شمالی تا پاناما در آمریکای مرکزی را در بر می گیرد.مابین سالهای 2001-2002 ،2 میلیون و 400 هزارنفر وارد آلاسکا شدند.
کشاورزی کشاورزی در آلاسکا رونق چندانی ندارد و محدود به تولید تخم مرغ است، در واقع باید گفت کشاورزی در آلاسکا جایی ندارد به طوری که برای مثال در تولید چهارپایان مقام آخر را در بین ایالت های آمریکا داراست دولت آلاسکا فرماندار و نایب فرماندار هر چهار سال یکبار به رای مردم انتخاب می شوند.کنگره قانونگذاری آلاسکا 40 نماینده و 20 سناتور دارد که توسط مردم آلاسکا انتخاب می شوند.به نمایندگی از مردم آلاسکا در کنگره آمریکا یک نماینده و دو سناتور وجود دارد یک فروند بوئینگ ۷۳۷ از شرکت هواپیمایی آلاسکا تاسیاست فرهنگی و آموزشی میانگین