دانلود مقاله موقعیت شهرستان ورامین در استان تهران

شهر ورامین در 40کیلومتری جنوب شرقی تهران و در حاشیه شمال غربی کویر مرکزی و در طول جغرافیایی 51 درجه ، 40 دقیقه و عرض جغرافیایی 35 درجه و 30دقیقه در ارتفاع تقریبی 1000 متر از سطح دریا واقع شده است .

مساحت دشت آبرفتی آن حدود 139700 هکتار است .

واحد هیدرولوژیک ورامین با وسعت حدود 1916000 هکتار محدوده بزرگتری است دشت ورامین از نظر تقسیمات کشوری بخشهایی از شهرستان ورامین ، ری و پاکدشت شامل می شود بخش اعظم حوزه شهری ورامین از نظر تقسیم بندی حوزه های آبریز در دشت ورامین و قسمتهای جنوب شرقی آن در واحد هیدرولوژیک گرمسار قرار دارد .
مساحت شهرستان ورامین 178800 هکتار و وسعت حوزه شهری ورامین 20400هکتاراست .

شهرستان ورامین با مساحت حدود 178800 کیلومتر مربع وسعت 28-51 تا 4-52 طول شرقی و 53-34 تا 28-35 عرض شمالی قرارگرفته است از سمت شمال به شهرستان پاکدشت از غرب به شهرستان ری و فشافویه ازجنوب و جنوب غربی به استان قم و از شرق و جنوب شرق به استان سمنان محدود می گردد.

از نظر تقسیمات اداری سیاسی شهرستان ورامین دارای 4 شهر ، 4 بخش ، 8 دهستان ، 57 آبادی دارای سکنه می باشد شهر ورامین مرکزیت اداری سیاسی این شهرستان را داراست .

(سبز نقشه 59)
شهرستان ورامین در جنوب شرقی استان تهران در جلگه ای صاف و حاصلخیز واقع شده و از جنوب به دریاچه نمک ، از مغرب به حسن آباد قم و از شمال به دامنه های جنوبی البرز و از مشرق به گرمسار می رسد مساحت کل این ناحیه 1627 کیلومتر مربع است .

که حدود 17 % مساحت مجموعه شهری و 7/8%کل استان تهران را شامل میگردد.

ویژگیهای تاریخی ورامین :
مسجد جامع ، برج علاءالدین ، امامزاده یحیی ، نارین قلعه ، بقعه کوکب الدین ، سکینه بانو و شاهزاده محمد تعیین بافت قدیم شهر به علت از بین رفتن برج و باروی قدیمی شهر و جایگزینی تأسیسات شهری در قرن حاضر بسیار دشوار می باشد.

بنای تاریخی
برج آرامگاهی علاءالدوله به صورت یک بنای منفرد در شمال مسجد جامع و در کنار میدان اصلی ورامین واقع است .

برخی از متون این برج را علاءالدین نامیده اند .

چنانچه از کتب انساب بر می آید نسب او به امام سجاد می رسد.

این برج که از آثار ممتاز قرن هفتم (688) ه .

ق و مربوط به دوره سلجوقی می باشد.

دارای 12 متر ارتفاع و 5 متر ارتفاع سقف مخروطی (گنبد ) و از نظر زاویه بندی ، ترکیب آجر، کاشیکاری و خطوط کوفی یکی از نمونه های منحصر به فرد می باشد که نظر بسیاری از گردشگران را به خود جلب کرده است .

این برج در سال 1310 جزء آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است .

تعمیرات بنای برج د رسال 56 شروع شد و در سال 57 این تعمیرات متوقف شد که به دنبال آن و در طی سالهای بعد از آن عده ای با آسیب وارد کردن به بخشی از نرده های حفاظتی بنا اقدام به احداث دکه در کنار دیوار برج و محوطه اطراف نمایند که باعث شده اطراف بنا به زباله دانی ، محل نصب آگهی و تجمع متکدیان و دستفروشان تبدیل شده است .

از سوی دیگر عدم رعایت حریم بنا توسط ساختمان مجاور ، دیر فضایی نامناسبی ایجاد کرده است .
موارد زیر از عواملی است که باعث ارزش و رونق بنا شده است .
1- استفاده ی مناسب از فضای داخلی و محوطه برج مانند برگزاری کلاسها و نمایشگاه های فرهنگی و فرهنگی و هنری
2- زدودن هر گونه عامل مزاحم از اطراف بنا
3- حفظ حریم ارتفاعی بنا توسط کاهش ارتفاع ساختمانهای مجاور
4- نورپردازی مناسب در شب برای زیبا ساختن و جلوه بنا
ویژگی های آب و هوایی و اقلیم ورامین
شرایط آب و هوایی یکی از عوامل طبیعی مهم در استقرار و شکل گیری سکونتگاههای انسانی (شهری و روستایی ) است .

جوامع انسانی در مراحل اولیه سکونت به این فاکتور مهم توجه ویژه داشته اند.

این عوامل طبیعی در شکل گیری سکونتگاههای مختلف در منطقه ورامین که دارای قدمت تاریخی است از عوامل موثر بوده است .

دما :
حاصل از پارامترهای دمایی نشان می دهد دی ماه کمترین دما و تیر ماه بیشترین دما را دارا میباشد این نحوه توزیع دما نشانگر استقرار پرفشار حاره در فصل تابستان در منطقه و استقرار بادهای غربی در نتیجه ریزش هوای سرد در عرض های بالا در فصل سرد سال است .

یخبندان :
تعداد روزهای یخبندان در منطقه ورامین 19 روز و مربوط به ماه دی است ماههای اردیبهشت ؛ خرداد ، تیر ، مرداد و شهریور روزهای بدون یخبندان را در این منطقه دارند .

بیشترین مقدار رطوبت نسبی نیز در دی ماه 80/2% گزارش شده است .
بارش :
تغییرات بارش ایستگاه ورامین نشان می دهد ورامین از بارندگی کمی در حلول سال برخودار است بطوریکه در ماههای فصل تابستان تقریبا فاقد بارش می باشد و حداکثر بارش آن 20/35 میلی متر متعلق به ماه بهمن است مقدار بارش سالانه در این منطقه معادل 173 میلی متر است .

باد :
موقعیت منطق ورامین بین البرز و کویر مرکزی موجب می گردد که این منطقه از جهت های مختلف تحت تأثیر نیروی باد قرار گیرد غالب ترین باد منطقه باد غربی است که به باد شهریاری معروف است و در تمام طول سال در منطقه حاکمیت دارد این با د بیشتر در فصول پائیز ، زمستان و بهار می وزد.


باد کوه ، باد قبله :
این بادها زمان معینی نداشته و ممکن است در کلیه فصول سالها نیز جریان داشته باشد .

این بادها بیشتر در فصل بهار و اوایل تابستان از سوی جنوب به سمت منطقه ورامین می وزد تیپ اقلیمی منطقه ورامین را با استفاده از روشهای موجود مشخص نمود بر اساس تلفیق دو فاکتور بارش دما مشخص گردید ورامین در طبقه بندی اقلیمی کوپن نیز منطقه ورامین دارای تیپ اقلیمی Bsaks است که معرف شرایط آب و هوایی بیابانی و نیمه بیابانی است .

اقلیم ورامین
اقلیم این حوزه خشک می باشد و از ویژگی های آن بارندگی کم ، گرمای زیاد و دوره خشک طولانی میباشد .

بیشترین بارندگی در زمستان و کم ترین آن در تابستان است .

بالاترین میزان دما در ورامین با 8/41 درجه (حداکثر مطلق ) مربوط به مرداد ماه و کمترین میزان دما با 8/16 – درجه (حداقل مطلق ) مربوط به بهمن ماه بوده است .

میزان بارندگی سالیانه در ایستگاه ورامین 218 میلیمتر بوده است .

ورامین دارای 76 روز یخبندان در سال می باشد این شهر مرکز شهرستان ورامین می باشد که یکی از 9 حوزه شهری مهم تهران به شمار می آید .

مطالعات تاریخی شهر ورامین حاکی از آن است که شهر در همه ادوار از چنان اهمیت ویژگی هایی برخوردار بوده که پیوسته و به علل متعدد دستخوش تحولات و تغییرات گوناگون قرار گرفته است به هر حال گسترش توسعه شهر ورامین را میتوان با توسعه شهر نشینی در ایران مقارن دانست .

( توسعه شهر از سال 1335 تا 1370 ) .

ناهمواری از جمله عوامل محیطی تأثیر گذار بر ساختار فضایی شهر ماست توجه به خصوصیات توپرگرافیک در مطالعات شهری کاربردهای فراوانی دارد شهر ورامین بر بستر دشت نسبتا وسیع و هموار ورامین استقرار یافته است این دشت بر روی رسوبات آبرفتی حوزه آبریز رودخانه جاجرود و در حوزه آبریز جنوبی سلسله جبال البرز پدید آمده است .

ارتفاع دشت ورامین در بخش شمالی آن 1000 متر از سطح دریا ست که با شیب ملایم بطرف کویر و در سمت جنوب تدریجا از ارتفاع آن کاسته شده است .

در انتهای دشت ارتفاع به 800 متر می رسد شیب دشت نیز از شمال به جنوب کاهش یافته است و تقریبا ملایم می گردد.

شهر ورامین تقریبا در مرکز این دشت واقع شده است ارتفاع شهر ورامین از سطح دریا 915 متر است که از سمت شمال به جنوب و از غرب به شرق مقدار ارتفاع آن کاهش می یابد .

شیب کلی شهرملایم و از غرب به شرق است .

زمین شناسی ورامین منطقه ورامین از دیدگاه زمین شناختی در واحد مرکزی منطقه البرز قرار دارد که عمدتا حاصل فعالیتهای زمین ساختی در دوران سوم و چهارم زمین شناختی است .

سراسر دشت ورامین پوشیده از شن ، ماسه و رس می باشد که از اواخر دوران سوم تا عهد شکل یافته اند.

دشت ورامین از شمال جنوب و مشرق به وسیله ارتفاعات احاطه شده است .

بین این ارتفاعات را رسوبهای مربوط به پلیوسن تا عهد حاضر پر نموده است .

بطور کلی منطقه ورامین از نظر زمین شناسی به دو بخش تقسیم می شوند : منطقه کوهستانی منطقه دشتی تشکیلات زمین شناسی منطقه مربوط به دورانهای مختلف زمین شناسی است که در زیر آبرفتها واقع شده اند.

منطقه دشتی که شهر ورامین در آن واقع شده است از آبرفتهای جوان پوشیده است .

این آبرفتها مربوط به تشکیلات پلیوسن و میوسن می باشد و به صورت ساختمانهای آنتی کلینال و سیکلینال وجود دارد .

تشکیلات میوسی تقریبا در تمامی دشت ورامین از شمال به جنوب درکنار آبرفتهای قدیمی که متعلق به دوره میوپلیوسم می باشد وجود دارند تشکیلات در زیر رسوبات آبرفتهای جدید و خیلی جدی که سرتاسر دشت را می پوشانند قرار گرفته اند و فقط در بخشهایی از نواحی ارتفاعات پیشوا و همچنین تپه هایی در بخش انتهای دشت از زیر رسوبات پدیدار میگردند در قسمت هایی از دشت خصوصا در غرب مواد آذرین قلیای کم و بیش بصورت چینه ها به چشم می خورند.

گسل : گسل پیشوا : این گسل دارای امتداد شمال غربی – جنوب شرقی می باشد و از جنوب شهر پیشوا تا حوالی کویر آباد و چاله میزان حدس زده شده است .

گسل غرب ورامین : این گسل از شمال کاظم آباد و جنوب تپه های پیشوا به سمت شهر ورامین و بالاخره تا نزدیکی خیر آباد ادامه یافته است .

منابع آبی ورامین منطقه ورامین به لحاظ شرایط خاص طبیعی دارای منابع آب سطحی و زیر زمینی بالقوه ای است که در حال حاضر بخش قابل توجهی از نیاز آبی منطقه از طریق این منابع تأمین می شود مهمترین منابع آب ورامین عبارتند از منابع اب سطحی که رودخانه جاجرود، رودخانه شود و شبکه پسابها و فاضلاب خروجی از جنوب تهران بزرگ ، مهم ترین منابع آب سطحی این منطقه می باشد.

منابع آب زیر زمینی ورامین سفره آب زیر زمینی منطقه ورامین عمدتا از طریق چاهها مقداری نیز توسط قنوات موجود مورد بهره برداری قرار میگیرد تعداد کل چاههای موجود در محدوده مورد نظر 2038 حلقه چاه است .

حجم آب زیر زمینی که مجموعا توسط چاههای مذکور بهره برداری می شود معدل 3/502 میلیون مترمکعب در سال است تعداد کل قنوات دایر در محدوده ورامین 16 رشته بوده 2/11 میلیون متر مکعب در سال از آب زیر زمینی را تخلیه می نماید.

منابع آب شهر ورامین : نیاز شهر ورامین در گذشته از طریق چند رشته قنات تأمین می شده است در حال حاضر این نیاز با ایجاد سیستم آب آشامیدنی از طریق چاههای عمیق احداث شده مرتفع می گردد.

حدود 70 حلقه چاه برای تأمین آب مصرفی ساکنین شهر ورامین در منطقه جمال آباد در قسمت شمال شرق شهر احداث شده و در حال حاضر آب مصرفی شهر را تأمین مینماید.

ویژگیهای خاک شناسی : قسمت اعظم خاکهای دشت ورامین از رسوبات رودخانه جاجرود بوجود آمده اند در قسمت شمالی دشت مذکور رسوبات درشت همراه با سنگریزه در قسمت مرکزی و جنوبی آن رسوبان ریز هستند و اراضی زراعی ورامین بر روی آن واقع شده اند.

مطالعات جدید خاکشناسی و طبقه بندی اراضی دشت ورامین که در سال 1361 صورت گرفته است بخشی از مطالعات خاکشناسی جنوب تهران می باشد که پهنه ای از این شدت به وسعت 37270 هکتار را در برگرفته است به عبارت دیگر جدیدترین مطالعات خاکشناسی انجام شده در داخل محدوده دشت تنها 68/26% از وسعت کل اراضی شامل می شود .

اراضی درجه 1 : با وسعتی معادل 5815 هکتار 6/15% از کل پهنه خاکشناسی شد.

دشت را به خود اختصاص داده اند اراضی این کلاس فاقد محدودیتهای خاص جهت اجرای عملیات آبیاری می باشند از قابلیت کشت و آبیاری خوبی برخوردارند این اراضی سری ورامین شامل می شوندکه شهر ورامین در این محدوده واقع شده است .

اراضی درجه 2 : با وسعتی در حدود 7745 هکتار 78/20 % از محدوده خاکشناسی شده را شامل می شوند فرق این اراضی با اراضی درجه اول در مقدار شوری و کمی ضخامت است .

علاوه بر ان دارای پستی و بلندی در سطح نازلی نیز فرسایش آبی دارند و به همین دلایل از لحاظ قابلیت کشت با محدودیت روبرو می باشند.

اراضی درجه 3 : با وسعتی در حدود 10915 هکتار 78/14 %