دانلود مقاله شاسی

لفظ شاسی به صورت معمول به عنوان اسکلت بندی یک حجم سه بعدی اطلاق می شود.

وظایف شاسی:
1-تحمل جرم: تمام وزن خودرو بروی شاسی می باشد.

2-تنش
3-انسجام و ارتباط سه بعدی در جهت ایجاد استحکام قطعات مختلف در یک حجم
در مورد خودرو منظور از لفظ شاسی صرفا" قسمتی نیست که به تنهایی فقط تحمل وزن و ارتباط دادن بخشهای مختلف در یک خودرو به مجموعه قسمتهایی که موجب خودرو را ایفا کند.

کل خودرو همچنین ارتباط بین حرکت خودرو و حفظ و نگهداری این قسمتها را عهده دار هستند شاسی اطلاق می شود.

به بیان سیستم نگهدارنده بدنه و قطعات به همراه سیستم دیگر مجموعه سیستم ترمز به همراه فرمان تعلیق سیستم انتقال قدرت موتور شاسی نام دارد و هنگامی که در یک خودرو از لفظ شاسی استفاده می شود منظور کلیه قسمتهای بالا می باشد وقتی که این خودرو با خودری دیگر شاسی مشترک گفته می شود منظور این است که:
از سیستم های مشترک استفاده می شود .

از سیستمهای فنی مشترک در دوخودرو استفاده شده به عنوان مثال( پژو 405 و سمند ) از نظر ظاهر هر دو از یک شاسی مشترک استفاده کرده اند ولی از نظر فنی این دو خودرو هیچ شباهتی به یکدیگر ندارند.

خصوصیات حرکتی هر دو خودرو یکی بوده و بروی یک شاسی بناشده.

در خودرو از سیستم اسکلت بندی به صورت یک غلط مصطلح شده اتصالات این اسکلت بندی با دیگر قسمتهای فنی بدنه به همراه و در ادامه این مبحث خوردو به عنوان شاسی نام نبرده می شود و منظور ما در شاسی در حقیقت اسکلت بندی بدنه خودرو می باشد و متأسفانه در آن برسی مجبور به استفاده از این غلط مصطلح می باشیم.

شرایط آرمانی:
هر سیستم دیگری در دنیا در مورد شاسی هم یک سری ایده ها وجود دارد که نزدیک شدن هر چه بیشتر موارد و تستهای مورد نظر ما و نزدیک شدن این موارد موجب بهبود عملکرد شاسی به شرایط کاری ایده آل می باشد و البته مثل بقیه سیستم های دنیا تقویت از این موارد موجب تضعیف موارد دیگر می شود که همیشه هدف رسیدن به یک نقطه تعادل بین موارد می باشید.

خصوصیات یک شاسی خوب :
1) تحمل بیشترین میزان وزن و تنش ممکنه ( خصوصا" تنش وزنی تعریف شده پیشش در شرایط خودرو)
2) کمترین میزان وزن شاسی در برابر بیشترین میزان تحمل بار
3) کمترین حجم ممکنه
4) سهولت در پیاده سازی سیستم
5) هزینه پایانی جهت اجرای سیستم
6) توانایی تغییر فرم در موارد مورد لزوم و در نقاط مشخص جهت بالاترین میزان جذب ضربه ایجاد شده
7) توانایی حفظ استحکام و عدم تغییر فرم در قسمتهای حیاتی مورد نیاز سیستم جهت حفظ بالاترین میزان ایمنی
8) توانایی مقاومت در برابر خوردگی تأثیدات شیمیایی و همچنین توانایی کارکرد در گرمای گسترده
9) قابلیت تعمییر ساده و بازیابی خصوصیات اولیه
10) انتقال کمترین میزان لرزش و صدا به قسمتهای درونی اتاق
ایدآل مورد انتظار از یک شاسی را به صورت کلی برشمردیم بسیاری از این موارد همانطور که مشاهده کردید و قبلا گفته شد هدف طراحان تضاد با یک دگرگونی و رسیدن به یک نقطه تعادل بین موارد فوق بصورت بهینه است.

شاسی مستقل : در شاسی های سرخود در اصل جزئی از اسکلت اتاق است.

برای سبکتربودن وزن اتومبیل و به خاطر این که نیروی محرکه آن افزایش پیدا کند .

در طراحی شاسی شاسی سر خوداز ورقهای نازک فلزی که آنها را به روش شکل دادن ( پروفیل) تولید می کنند.البته قسمتهائی از شاسی باید از ورقهایی که ضخامت بیشتری دارند مثل کف و محوطه موتور وهمچنین تکیه گاههای محورهای جلو و عقب که بیشترین نیرو و فشار بر آنها اعمال می شود درست می کنند.

ضخامت ورقها معمولا 2 الی 3 میلی متری است وبه گونه ای جوشکاری می شوند که از استحکام خوبی برخوردارند.

خودروهای سواری در مقایسه با خودروهای سنگین نیروی کمی را تحمل می کنند و روی شاسی آنها بار استاتیکی کمتری وارد می شود.

بنابرین خودروهای سواری می توانند با سرعت زیاد حرکت کنند و اصولا طراحی شاسی سرخود به همین منظور بوده است ( شکل 1-2 ) بنابرین این نوع اول را خودروهای بدنه و شاسی جدا از هم و نوع دوم را خودروهای شاسی سرخود یا شاسی بدنه یکپارچه می نامند.

1-2 مزایای شاسی و اتاق مستقل 1- هزینه های تمام شده و اجرت کار به خاطر یک جا و مستقل بودن ساخت شاسی و اتاق و صرفه جویی در زمان (مراحل پرس کاری و جوشکاری) می شوند.

2- چون تعویض قطعات به علت خراب شدن به وسیله پیچ و مهره است زمان و مخارج کمتری دارد.

1-3 معایب شاسی و اتاق مستقل 1- به علت سنگین بودن خودرو نیروی محرکه آن برای شتاب گرفتن کمتر است 2- طراحی ایمنی خودرو به علت سنگین بودن قطعات دشوار است و در هنگام تصادف احتمال این که سرنشینان دچار حادثه شوند زیاد است.

3- ساخت قطعات و اسکلت آن نیاز به پرس های سنگین و ماشین آلات گران تری دارد.

4- به علت اتصال قطعات توسط پیچ ومهره به سر و صدای زیاد و همچنین استهلاک بیشتری دچار می شودکه در ادامه با انواع این نوع شاسی بیشتر آشنا می شویم.

1-4 شاسی نمیه جداش ده نوع دیگری از شاسی ها وجود دارد که آن ها را شاسی نیمه جدا شدنی گویند .

شکل ( 1-3 ) کارخانجات خودروسازی ROVER برای اولین بار خودروهایی را تولید کرده که شاسی آنها ازدوقسمت تشکیل شده است.

الف: ( ثابت ) ب: قسمتهای جداشدنی از شاسی .

اجزای ثابت:1- کف 2- ستونها 3- دیوارهای صندوق عقب 4- دیواره جلوی موتور.

قسمتهای جداشدنی 1- سقف خودرو گلگیرها 2- گلگیرها 3- پنجره جلویی و غیره که اینها به وسیله پیچ و مهره به قسمت ثابت بسته می شوند.

1-5 مزایای شاسی نیمه جداشدنی مزایای این نوع نسبت به دونوع دیگر عبارتند از 1- در هنگام تصادف هزینه قطعاتی که خراب شده اند و باید تعویض شوند پایین می آید 2- فرم اتاق شکل پذیر است و می توان طرح جدیدی را تولید کرد 3- می توان موتور و محورها را که نسبتا" سنگین هستندرا روی یک اسکلت جداگانه سوار کرد.

4- درمونتاژکردن امکان عایق بندی بهتری بین دو قطعه وجود دارد در نتیجه سروصدا وهمچنین ارتعاشات چرخها به اتاق کاهش می یابند که در ادامه با انواع این نوع شاسی آشنا می شویم.

1-6 شکل و نام چند نوع شاسی جدا شدنی 1- شاسی نردبان ( 1-4 ) 2- شاسی وسط لوله ای کامیون شکل (1-6 ) 3- شاسی صفحه ای مثل شاسی فولکس واگن قورباغه ای شکل ( 1-8 ) 1-7 تعمیرات شاسی و روسازی آن در اثرارتعاشات وتکانهای زیادآن هم به علت ناهموار بودن جاده ممکن است الف- اتصالات و قطعات شل یا شکسته شوند ب- ممکن است در اثر تصادف فرم شاسی و روسازی آن تغییر کند در هردو صورت بایددراسرع وقت نسبت به رفع عیب به شوه ایکه بیان خواهدشدعمل کرد.

1- قطعاتی که بوسیله میخ پرچ و یا جوش کاری به هم متصل می شوند اگر شکسته و یا شل شده اند را می توانید با ضربه زدن توسط یک چکش کوچک امتحان کرد اگر صدای شنیده شده ناشی از ضربه ، خفه بود پرچها شل و یا قسمت های جوشکاری شکسته شده اند، کویدن روی پیچ ها به خاطر محکم شدن کار درستی نیست ، باید تعویض شوند.

2- اگر محل اتصال روی شاسی صدای جیر جیر دهد نشانه آن است که لائی های بین دوقطعه از بین رفته و باید هر چه زودتر تعویض شود.

3- در اثر تصادف خودرو ممکن است فرم شاسی و روسازی آن تغییر کند ، با یک سری آزمایش می توان عیب را مشخص و آن را رفع کرد.

مثلا اگر فرم قالب شاسی تغییر کند و یا محورها و فنرهای برگه ای (شمشی) منحرف شوند در هر صورت باعث لاستیک سایی شدید می شود.

نواقص فوق را می توان با اندازه گیری دقیق مشخص کرد.

1-8 تأثیر جاخوردگی در وضعیت استقرار چرخها اگر قالب از فرم اصلی منحرف شده باشد با توجه به شکل (1-9 ) انحراف را می توان به وسیله کشیدن ریسان از وسط لاستیک مشخص کرد مقدار زاویه ای که روی زمین رسم می شود نشانگر حد انحراف شاسی است.

1-9 انحراف قاب یا اکسل به روش سه نقطه ای وضعیت اسقرار چرخ ها را می توان با قرار دادن یک شمشه درکنار چرخها تعیین کرد.

همان طوری که در شکل ( 1-10 ) نشان داده شده وسیله ای که بتوانیم این عمل را انجام دهیم عبارت است از یک میله بلندی که سه میله متغییر نوک تیز برای اندازه گیری دارد استفاده می کنیم .

میله ها در امتداد محور افقی چرخها ازیک طرف خودرو میزان می شود(a ) چنانچه همین آزمایش را در طرف مقابل انجام دهیم در صورت سالم بودن محل استقرار چرخها باید با همان نقاط مشابه طرف اول میزان می باشند در صورتی که شاسی انحرافی داشته باشد فقط در نقطه آن سرجای خو قرا می گیرد (b ) میله ای که سرجای خود قرارنگرفته باشد نشانگر انحراف است.

1-10اندازه گیری انحراف قاب شاسی به وسیله ریسمان به دوروش امکان پذیر است:الف- روسازی باید جدا شود.

ب- روسازی جدا نمی شود .توضیح هر کدام با توجه به شکل ( 1-11 ) به شرح زیر خلاصه می گردد.

الف – ابتدا باید روسازی های خودرو را جدا کنیم سپس به وسیله ریسمان این کار را انجام می دهیم بیشترسازندگان خودروهانقطه وسط ( نقطه کنترل ) را علامت گذاری می کنند ریسمان باید از نقطه وسط بگذرد و قطرها باید از هر دو طرف مثلث های مساوی را نشان دهد در غیر این صورت شاسی انحراف دارد.

ب- چنانچه اندازه گیری بدون پیاده کردن روسازی انجام شود مثل خودروهای شاسی سرخود ، ابتدا خودرو را روی یک سطح صاف افقی قرار می دهیم و از هر دو طرف از نقاط مشابه قاب شاسی شاغول روی زمین نشانه گذاری می کنیم مثلا از محل کرپی فنرها یا انتهای اکسل ها استفاده می شود چهار نقطه روی زمین مشخص شده ، باوصل کردن این چهار نقطه یک مستطیل رسم می شود سپس قطرهای آن را رسم نموده محل تقاطع قطرها همان نقطه وسط شاسی است در صورت سالم بودن شاسی باید تمام مثلث ها ، مشابه و مساوی هم باشند در غیر این صورت اندازه انحراف شاسی معلوم می شود.

1-11 تعمیرو نگهداری از وارد کردن ضربات سنگین با چکش برای رفع فرو رفتگی ( قری ) شاسی خودداری کنید .

بهتر است با فشار دادن توسط پرس به خصوص اگر پرسهای هیدرولیکی در اختیار باشد به مراتب نتیجه کار بهتری خواهد داشت .

در بعضی از قسمتهای شاسی ممکن است فرورفتگی آن زیاد باشد بنابرین قسمت فرورفتگی را باید گرم کرد البته گرم کردن مقداری از مقاومت شاسی کاسته خواهد شد ولی بهتر است با نظر سازنده این عمل انجام شود .

برای گرم کردن می توان از یک مشعل جوشکاری که شعله آن را ملایم تنظیم کرده باشید استفاده شود.

به طور کلی تمام آسیبهای جزیی جزیی به ورقها را می توان با چکش یا مشتی و سندان اصلاح کرد.

البته این کار باید توسط تعمیرکاران مجرب انجام شود.

زیرا امکان کشیده شدن ورق هست در این صورت قری بیشترخواهد شد.

1-12 ایمنی شاسی خودرو به طور کلی یک خودرو زمانی ایمن است که از فیلترهای یک سری آزمایشات دقیق گذشته باشد.

برای نمونه یک نوع آزمایش مقاومت را بیان می کنیم خودرو را با سرعت 50 کیلومتر بر ساعت گذاشته یک آدمک پشت فرمان به یک دیوار بتونی می کوبند.

شکل ( 1-12 ) تغییر شکل شاسی و بدنه و همچنین ضرباتی که به آدمک وارد شده رامورد برسی و اندازه گیری قرارمی دهند این کوبیدن ها و اندازه گیری ها ادامه دارد تا زمانی که ایمنی شاسی و اطاق به نقطه استاندارد برسد .

سپس عرضه این خودرو به بازار بلامانع خواهد بود.

البته آزمایشات متعدد دیگری منجمله ضریب آئرودینامیکی ، قدرت ، شتاب از صفر تا صدکیلومتر بر ساعت ، مصرف سوخت و آلایندهای ناشی از احتراق از نظر زیست محیطی ، ضریب تراکم و غیره روی خودرو انجام می شود.

انواع شاسی های مستقل در زیر توضیح داده شده است بخش اول: شاسینردبانی دراین قسمت به برسی شاسی نردبانی که یکی از اولین گونه های شاسی می باشد خواهیم پرداخت.

به صورت کلی شاسی به دوگونه مستقل و سرخود یا یکپارچه با اتاق طبقه بندی می شود.

شاسی مستقل به صورت یک قطعه کجزا طراحی و ساخته میشودو اتاق و موتور و گیربکس به همراه مابقی سیستمهای فنی به صورت جداجدا به این شاسی