دانلود مقاله مترو

پیشینه و دستاوردها
در سال 1247 در زمان ناصرالدین شاه، بارون ژولیوس دوریتر احداث ترانوای شهری را پیشنهاد داد تا اینکه در سال 1273 راه آهن تهران- شهر ری موسوم به واگن اسبی توسط یک شرکت بلژیکی احداث شد.

در سال 1377 اولین طرح جامع تهران توسط کارشناسان بین المللی طراحی گردید و آنها تهران را با جمعیت میلیونی تصور کردند.

در مهر 1353 گزارش نهایی و انتخاب سیستم مختلط خیابان – مترو (سیستم مختلط شامل یک شبکه خیابانی با یک بزرگراه کمربندی در پیرامون منطقه مرکزی و دو بزرگراه برای نواحی تازه ساز شهری و یک شبکه مترو با 7 خط که بوسیله شبکه اتوبوسرانی و تاکسیرانی تکمیل می شده) ارائه داده شد.

در اردیبهشت 1354 قانون تاسیس شرکت راه آهن شهری تهران و حومه (مترو) توسط مجلس شورای ملی سابق به تصویب رسید و احداث 4 خط مترو به طول 63 کیلومتر مورد تأیید دولت قرار گرفت.

در اسفند ماه همان سال قرارداد احداث متروی تهران با مهندسین مشاور RATP و سوفرتو منعقد گردید که مدت قرارداد برای چهارخط اولیه 9 سال و قابل تمدید تا دو سال بودو اولین عملیات حفاری مترو در ایستگاه میرداماد شروع شد.

کارشناسان فرانسوی پس از وقوع جنگ از ایران خارج شدند و عملیات پس از انقلاب متوقف گردید.

تا اینکه در بهمن 1363 مساله ضرورت احداث مترو در نماز جمعه تهران توسط آقای هاشمی رفسنجانی (ریاست محترم وقت مجلس) مطرح شد و در سال 1365 مترو مجدداً فعالیت خود را شروع کرد.

در فرودین 1374 قرارداد خرید واگن های خطوط 1 و 2 متروی تهران با شرکت CNTIC و قراداد خرید تجهیزات ثابت خطوط 1 و 2 متروی تهران با شرکت CITIC منعقد گردید.

تا سرانجام در اسفند ماه سال 1377 با حضور جناب آقای خاتمی رییس جمهور محترم بهره برداری از متروی تهران- کرج افتتاح رسمی به عمل آمد.

و یکسال بعد افتتاح و بهره برداری از بخش غربی خط دو از فلکه دوم صادقیه تا میدان امام خمینی (ره) به عنوان اولین متروی زیرزمینی ایران توسط ریاست محترم جمهوری گردید.

و در تیر 1379 شرکت راه آهن شهری تهران و حومه (مترو) به شهرداری تهران انتقال رسمی یافت.

مقدمه
آنچه امروزه کورهای بزرگ دنیا را به خود مشغول کرده، توجه به شهر است، به ویژه کلان شهرهایی که جمعیت میلیونی را در خود جای داده اند و شهروندانی که هر روز در انتظار بهبود وضعیت تردد هستند.

خیابانها و بزرگراه ها هر روز با گره های جدید ترافیکی روبرو می شوند و توسعه آنها با افزایش اتومبیل در سطح شهر روبروست، لذا مدیریت شهری بر آن شده تا تنها به ساخت خیابان و بزرگراه نیندیشد و راهکارهایی ابداع کند تا حمل و نقل آینده تضمین گردد.

تحقیقات امروز نشان می دهد که مردم برای رفتن به محل کار بهتر است از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنند و وسایل نقلیه عمومی نباید میزان آلودگی شان از حد مجاز بیشتر باشد.

کشور ما از جمله کشورهایی است که وسایل نقلیه موجود، با عدم رعایت استانداردهای لازم محیط زیست را تخریب می کنند و کلان شهر تهران برای رسیدن به هدف داشتن شهری با آسمان آبی و فضایی سبز، مترو را انتخاب کرده است.

من نیز به دلیل اینکه روزانه حداقل 4 ساعت را در مترو سپری می کنم تصمیم گرفتم موضوع تحقیقم را بررسی عملکرد مترو از دید مسافران انتخاب کنم.

از این رو برای جمع آوری اطلاعات، با استفاده از نامه ای که از سوی دانشگاه برایم فراهم شد به روابط عمومی شرکت راه آهن شهری تهران و حومه (مترو) مراجعه کردند و آنها مجله ای در ارتباط با مترو و نتایج نظرسنجی که در دوره دهم انجام شده بود را در اختیارم نهادند و با استناد به آنها کار تحقیق را آغاز نمودم و همچنین طی سفرهایی که با مترو داشتم، با تعددی از مسافران به بحث و گفتگو در این مورد پرداختم تا حاصل کار این چند ورقی است که به عنوان تحقیق در دست است.

در این راه با محدودیت هایی از قبیل فقدان منابع و مآخذ مطالعاتی کافی در زمینه تحقیق، نداشتن امکانات کافی و عدم مراجعه با مسئولین ذیربط و ...

روبرو بودم.

فرضیات تحقیق 1-مترو نقش مهمی در میزان کاهش ترافیک در سطح شهر تهران دارد.

2-ایجاد مترو امکان اشتغال را برای اقشار مختلف جامعه ایجاد کرده است.

3-مترو در مصرف سوخت که از منابع زمینی رو به اتمام است صرفه جویی می کند.

4-چگونگی رضایت و عدم رضایت مسافران از مترو 5-آیا امکانات مترو به نحوی طراحی شده که امکان استفاده برای افراد ناتوان و معلول نیز وجود داشته باشد.

____ انتقال حمل و نقل عمومی به زیرزمین، امکان آزادسازی فضاهای شهری را فراهم می کند.

مترو در کلان شهرها به معنی کاهش آلودگی هوا، کاهش بار ترافیکی و پایان گره های کور حمل و نقل شهری است.

مترو در طراحی شهری مثل جاده ای است که احداث می شود و در آینده منشاء توسعه پیرامون خود می گردد.

رفتن به سمت زیرزمین به منزله استفاده کردن از یک ثروت دست نخورده و ایجاد درآمد جدید، حفظ بهداشت عمومی و کمک به محیط زیست است.

امروزه شهرسازی دنیا به دلایل علمی در این مسیر در حرکت است به طوری که مجتمع های ایستگاهی مترو در هر محل، مرکز تجاری، رفاهی، بازیهای کودکان و حمل و نقل آن منطقه محسوب می شود.

تاریخچه: در سال 1337 اولین طرح جامع تهران توسط کارشناسان بین المللی طراحی گردید و آنها تهران را با جمعیت میلیونی تصور کردند و در سال 1354 اولین عملیات حفاری مترو در ایستگاه میرداماد شروع شد و پس از انقلاب متوقف گردید.

در سال 1365 مترو مجدداً فعالتی خود را شروع کرد.

به امید روزی که با توسعه حمل و نقل ریلی، آسمانی آبی، ترافیکی روان و شهری سالم داشته باشیم.

برنامه اول مترو شامل احداث خطوط درون شهری شمالی- جنوبی (میرداماد- حرم مطهر)، شرقی- غربی (دردشت- صادقیه) و مسیر برون شهری تهران- کرج که جمعاً به طول 90 کیلومتر با 52 ایستگاه می باشد.

لازم به ذکر است که 67 قطار در حال بهره برداری در این خطوط یم باشند و گنجایش قطارهای خط 5 (کرج- تهران) 1376 نفر و قطارهای خط 1 و 2 1300 نفر می باشد.

که در طول یکروز (18 ساعت) 4/3 میلیون نفر در سه خط 1 و 2 و 5 مترو جابجا می شوند.

این در حالی است که در سال های اولیه بهره برداری (1377) فقط 831/7 نفر از مترو استفاده می کردند و هر روز بر تعداد مسافران مترو اضافه شد تا به اینکه با توجه به آماری که در دست است تا پایان سال 1383 حدود 731/485/216 نفر بوسیله مترو در سطح شهر تهران وحومه در یک روز جابجا می شدند.

و این آمار رو به افزایش است.

با اجرای برنامه اول شبکه بهره بردای شده متروی تهران به 90 کیلومتر و 552 ایستگاه خواهد رسید و رتبه بیستم را در بین شهرهای دارای مترو پیدا خواهد نمود.

اسامی ایستگاه های خط 2 نمودار تجمعی طول خطوط به تفکیک سال های بهره برداری نمودار تجمعی تعداد ایستگاه به تفکیک سال های بهره برداری نمودار تعداد مسافر جا به جا شده در متروی تهران و حومه احداث خطوط مترو در برنامه دوم (1390-1382) امتیازهای چشمگیر صنعت مترو در سیستم حمل و نقل عمومی و تبعات موثر آن در مدیریت شهری، دولتمردان را بر آن داشت تا نسبت به توسعه خطوط مترو در تهران اقدامات جدی انجام دهند.

در این راستا شورای اسلامی شهر تهران برنامه دوم احداث خطوط متروی تهران را تصویب نمود.

این برنامه شامل خطوط 3 و 4 توسعه خط 1 از شمال تا تجریش و توسعه خط 2 از دردشت تا پایانه شرقی می باشد.

خطوط 3 و 4 به طول 57 کیلومتر جهت احداث از طریق ت امین مالی به روش فاینانس به مناقصه بین المللی گذاشته شده و قراداد هر دو خط، نهایی گردیده که در مرحله گشایش اعتبار اسنادی قرار دارند.

سهمیه فاینانس مورد نیاز جهت دو قرارداد فوق با احتساب هزینه های بالاسری فاینانس (حدود 35 درصد) بالغ بر 2016 میلیون دلار می باشد، که در لایحه بودجه سال 1383 کل کشور محفوظ گردیده است.

توسعه شرقی خط 2 مترو تا ترمینال شرق به طول 9 کیلومتر است که با توجه به اولویت های برنامه دوم مترو و مشکلات تامین نقدینگی، احداث آن در دست بررسی می باشد.

اعتبار مورد نیاز توسعه خط 1 مترو از میرداماد تا تجریش به طول 1/8 کیلومتر نیز از طریق فاینانس تامین خواهد شد.

و امید است که تا پایان 1388 خط یک تا تجریش ساخته وبه بهره برداری رسد و تا بهار 1390 خط 3 و 4 به اتمام برسد و تا پایان سال 1389 نیز خط دو تا پایانه شرق توسعه یابد.

مترو تهران در چشم انداز آینده با توجه به مرکزیت و پایتخت بودن تهران با جمعیت 7 میلیون نفر که هر ساله به میزان 2/1 % رشد دارد، احداث شهرهای اقماری و لزوم هدایت جمعیت به سمت این شهرها وتوسعه خطوط متروی تهران به 8 خط و 5 مترولینک اجتناب ناپذیر می نماید.

لذا هیئت دولت و وزارتخانه های مسکن و شهرسازی و راه و ترابری اعتقاد راسخ به اتصال شهرهای اقماری تهران مانند پرند، هشتگرد و فرودگاه بین المللی به شبکه متروی تهران را پیدا نموده اند و به صورت جدی مسئله اتصال خطوط متروی شهری به این شهرهای اقماری را به صورت مترولینک در برنامه خود قرار داده اند که مورد حمایت شورای اسلامی شهر تهران، شهرداری تهران و شرکت متروی تهران قرار گرفته است.

بودجه ساخت این مترولینک ها با تضمین بازپرداخت از درآمدهای داخلی این شهرها تامین می گردد.

با توسعه خطوط 8 گانه مترو به شهرهای اقماری وضعیت بسیار مناسبی برای سیستم حمل و نقل عمومی تهران فراهم خواهد شد.

هم اکنون توسعه مسیر مترو از مهرشهر به هشتگرد از طریق وزارت مسکن و شهرسازی و توسعه خط یک تا فرودگار امام خمینی (ره) و سپس به شهرهای پرند از طریق وزارت راه و ترابری در دست پیگیری می باشد.

خط اتصال به ورامین نیز توسط هیئت وزیران به تصویب رسیده و طبق این مصوبه وزارت راه و ترابری متولی احداث خط تهران- ورامین می باشد.

با اتمام برنمه دوم مترو طول خطوط احداث شده به 2/164 کیلومتر (8/122 کیلومتر درون شهری و 5/41 کیلومتر مترو اتصال) و ظرفیت حمل مسافر به 6/6 میلیون سفر در روز خواهد رسید که با احتساب استفاده از 45% از ظرفیت، تا پایان این برنامه حدود 3 میلیون از سفرهای شهر تهران به وسیله مترو انجام خواهد شد.

جهت تکمیل خطوط 8 گانه درون شهری، شرکت متروی تهران احداث خطوط 6 ، 7 ، 8 و 9 مترو را با توجه به شروع برنامه چهارم دولت از سال 1384 طی برنامه های چهارم و پنجم دولت به اتمام خواهد رسانید.

طی برنامه زمانبندی ساخت و بهره برداری متروی تهران در برنامه سوم امید است که تا پایان سال 1392 کلیه خطوط نامبرده به بهره برداری برسد و شهروندان تهرانی شاهد آسمانی آبی و شهری سالم باشند.

یک روز سفر با متروی تهران از زمان راه اندازی مترو به عنوان یک وسیله نقلیه عمومی سریع و ارزان در جهان سال ها می گذرد.

و مردم بسیاری از کشورهای دنیا مدت هاست از مزایای آن بهره مند می شوند.

اما خطوط مترو در کشور ما، فقط در پایتخت به شکل محدود راه اندازی شده است به طوری که هم اکنون در تهران فقط دو خط مترو فعالی است.

یک روز در مترو از همان لحظه ورود به ایستگاه آنچه نظر را جلب می کند تعدادی از مردم هستند که برای خرید بلیت در صف ایستاده اند.

گاهی این صف ها به شکل غیر قابل تحملی طولانی است.

اصولاً صف در ایران مفهومی آشنا دارد.

هر فرد در طول روز ممکن است بارها با آن روبرو شود.

در بانک، خرید شیر دولتی، نانوایی و ...

مترو هم اگر چه در ایران چه در ایران پدیده جدیدی است ولی از این موضوع جدا نیستت.

البته امکان استفاده از بلیت های اعتباری با قیمت ارزانتر هم در اختیار مسافران قرار داده شده اما بعضی ها که مسافر دائمی مترو نیستند یا فرهنگ استفاده از کارت اعتباری برایشان جا نیفتاده وی اهنوز به آن اعتماد نکرده اند ترجیح می دهند برای خرید بلیت در صف بایستند، گر چه بخشی از وقتشان هم تلف شود.

برای سوارشدن قطار از پله های مترو پایین می روم، سفری از مرکز شهر تا جنوبی ترین نقطه ی پایتخت که کمتر از نیم ساعت طول خواهد کشید.

آن هم فقط با 65 تومان ناقابل.

این حسن مترو است.

احتمالاً اگر قرار بود این مسیر را با اتوبوس یا تاکسی سفر کنم گذشته از کرایه ماشین برای تاکسی، مجبور بودم ضمن استنشاق مقادیر زیادی دود و سرب حداقل یکی دو ساعت در ترافیک