دانلود تحقیق آفات برنج

آفات برنج
مقدمه
برنج از مهم ترین غذای اصلی مردم کشور ماست و از نظر اهمیت پس از گندم در مرحله دوم قرار دارد .

بر اساس آمار وزارت کشاورزی سطح زیر کشت این محصول حدود ششصد هزار هکتار است که نزدیک به 75% آن در استانهای مازندران ، گیلان وگلستان قرار دارد .

محصول سالیانه برنج سفید در کشور به حدود 650/1 هزار تن برآورد شده است که در حال حاضر نزدیک به 75 درصد نیاز داخلی را تامین می نماید .

با توجه به رشد سالانه 5/1 درصدی افزایش جمعیت میزان جمعیت در بیست سال آینده به یکصد میلیون و نیاز داخلی به برنج سفید نیز به حدود 500/3 هزار تن در سال خواهد رسید .

و در آن صورت باید با توجه به تولید 650/1 هزار تن سالانه برنج در داخل کشور ، نزدیک به 55 درصد نیاز داخلی از طریق برنج وارداتی از خارج تامین گردد .

در کشور ما به دلیل کمبود آب ، امکان افزایش سطح زیر کشت بسیار محدود است لذا برای جلوگیری از خطر افزایش واردات برنج از خارج ، ضمن توجه بیشتر به کشت ارقام پرمحصول لازم است در زمینه کاهش ضایعات ، به ویژه ضایعات ناشی از حمله آفات ، بیماری و علفهای هرز برنج اقدامات عملی و موثر انجام گیرد .

در این راستا ضروری است که کارشناسان و مروجین کشاورزی مستقر در مناطق با شناخت کافی از عوامل کاهش دهنده محصول به ویژه آفات ، بیماریها و علفهای هرز ، با بهره گیری از نتایج تحقیقات انجام یافته و دستورالعملهای اجرایی ، به آموزش و راهنمایی کشاورزان پرداخته و همراه با آنها با عوامل یاد شده مبارزه نمایند .

عوامل مهم کاهش دهنده محصول
در میان عوامل کاهش دهنده محصول ، آفات ، بیماریها و علفهای هرز نقش اساسی دارند.

الف – آفات
آفات برنج با توجه به اینکه در مزرعه یا انبار موجب خسارت می گردند به دو گروه آفات مزرعه و انبار تقسیم می شوند .

1-آفات در مزارع
اگر چه تعداد این آفات در سراسر جهان نسبتاًٌ زیاد و به بیش از بیست مورد می رسد ولی در مزارع برنج ایران در حال حاضر از ده گونه کمتر است که بعضاًٌ به غیر از برنج به محصولات دیگر مانند ذرت و گندم نیز خسارت وارد می نماید .

این آفات شامل :
1-1 مگس خزانه Ephydra afghanica
1-2 کرم ساقه خوار معمولی برنج chilo supressalis
1-3 کرم ساقه خوار آسیایی یا ساقه خوار زرد برنج Trypoyza inscertulus
1-4 کرم ساقه خوار نیشکر sesamia.

Nonagroides
1-5 کرم برگ خوار سبز برنج Naranga diffiusa= N aenescens
1-6 شب پره تک نقطه ای برنج Mytimna unipuncta
1-7 سرخرطومی ریشه برنج Hydronomus sinuaticollis
1-8 زنجره برنج cicadella viridis
1-مگس خزانه Ephydra afghanica
مناطق انتشار
مصر.

در ایران در کلیه مناطق برنجکاری .

اهمیت اقتصادی
این حشره مهمترین آفت برنج در خزانه است و در برخی از سالها باعث از بین رفتن بسیاری از خزانه ها گردیده و منجر به تجدید کشت می شود .

مشخصات ظاهری
الف- حشره بالغ
اندازه بدن حدود چهار میلی متر ( طول) ، سر عریض و چشمها کوچک و به رنگ قهوه ای تیره .

روی میان گرده و سپرچه در امتداد محور میانی دو نوار مایل به سبز متالیک و براق دیده می شود .

پیشانی براق موهای شاخکها کرکدار .

ب-تخم
تخم ها بیضی کشیده و به طول تقریبی یک میلیمتر ، تخم های تازه به رنگ روشن .

ج- لاروها
شکل لاروها تقریباًٌ استوانه ای ، سروبند اول سینه قابل جمع شدن هستند.

قسمت انتهایی بدن به یک لوله استوانه ای شکل با انتها دو شاخه ختم می شود .

اندازه لاروهای بالغ حداکثر تا 12 میلیمتر می رسد .

طول لاروهای نوزاد حدود یک میلیمتر است .

د- شفیره
شفیره به رنگ قهوه ای و صفحه پشتی قفس سینه دارای لبه مشخص است که در موقع خروج حشره بالغ شکاف برداشته و باز می شود .

علائم خسارت
عمدتاًٌ در خزانه و به صورت زردی و سپس پوسیدگی گیاه ظاهر می گردد.

زیست شناسی
زمستان گذرانی به صورت تخم در داخل خاک است .

زمان ظهور حشره کامل در هر نسل در مناطق مختلف متفاوت است .

در مناطق شمالی فعالیت لاروها در خزانه از اوایل تا اواسط اردیبهشت ماه شروع می شود و پس از انتقال نشاء به بستر اصلی فعالیت در مزارع اصلی ادامه می یابد .

در منطقه اصفهان چهار نسل دارد که نسل اول در اوایل خرداد ماه ، نسل دوم از اواخر خرداد ، نسل سوم اواخر تیرماه و چهارم اواسط مرداد ماه ظاهر می گردد .

با توجه به نحوه زندگی در شمال ایران یک نسل در خزانه و در سایر مناطق 1- 2 نسل را در خزانه می گذراند .

نحوه خسارت
لاروهای مگس به ریشه گیاهچه ها حمله می کنند و با تغذیه از آنها باعث زردی و پژمردگی آنها گردیده و پس از تکمیل رشد در همان جا به شفیره تبدیل می شوند .

در مواقعی که جمعیت زیاد باشد تمام گیاهچه های داخل خزانه ها زرد شده و از بین می رود.

مبارزه
مبارزه با مگس خزانه قبلاًٌ با استفاده از سموم کلره انجام می گرفت ، ولی در حال حاضر با توجه به خطرات زیست محیطی که این سموم در پی دارند ؛ از سموم دیگری مثل دیازینون 60 درصد به نسبت 5/1-2 در هزار در یک نوبت استفاده می شود .

در صورتی که خزانه در زیر پوشش های پلاستیکی تهیه گردد مسئله ای به نام مگس خزانه در کار نخواهد بود .

1-2کرم ساقه خوار معمولی برنج chilo superssalis walker مناطق انتشار در کشورهایی مانند ژاپن ، فیلیپین ، چین و جنوب شرقی آسیا پراکنده است .

در ایران در سال 1351 برای اولین بار در شمال ایران مشاهده گردید و در حال حاضر علاوه بر برنجکاریهای سراسر شمال در اراضی برنجکاری میانه و اصفهان نیز انتشار دارد .

مشخصات الف- حشره بالغ رنگ پروانه ماده زرد روشن تا مایل به قهوه ای که در بخش میانی 3/0 انتهای بالهای جلویی یک لکه کوچک تیره رنگ به چشم می خورد عرض آن بالهای باز 25-30 میلیمتر .

پروانه نر از ماده ها کمی تیره تر و اندازه آن نیز کمی کوچکتر است .

ب- تخم تخم ها به صورت دسته جمعی و با یک لایه از پوشش مومی هستند که در ابتدا به رنگ لیمویی روشن دیده می شوند و به تدریج تیره رنگ ، و نهایتاًٌ کاملاًٌ سیاه می گردند .

ج- لاروها لاروهای نوزاد به رنگ کرم و در بالغ ها متمایل به قهوه ای یا خاکستری است .

اندازه لاروهای نوزاد تقریبا یک میلیمتر و در لاروهای کامل تا 18 میلیمتر می رسد .

د- شفیره رنگ شفیره قهوه ای مایل به قرمز که در مراحل اولیه نسبتا روشن است .

اندازه آن 8/0-0/1 میلیمتر است .

شفیره ها آزاد و بدون اتصال در داخل ساقه ها قرار دارند .

زیست شناسی زمستان گذرانی به صورت لاروهای کامل و یا نزدیک به کامل در داخل بقایای برنج و ساقه های علفهای هرز اطراف مزرعه صورت می گیرد .

در مناطق خشک مانند میانه و اصفهان با ایجاد کانال در ریشه های قطورتر ، در داخل آن زمستان را می گذرانند .

از اواخر فروردین ( با توجه به شرایط جوی هر سال در هر منطقه ) لاروهای داخل ساقه و یا ریشه برنج و یا علفهای هرز به شفیره تبدیل می گردند .دوره شفیرگی در این نسل 10-15 روز طول می کشد و سپس پروانه ها ظاهر می شوند .

شروع فعالیت پروانه با اواخر مرحله خزانه و اوایل انتقال نشاء به بستر اصلی (مزرعه) همزمان است .

فعالیت پروانه ها معمولاًٌ از اواسط اردیبهشت آغاز می شود .

در شرق مازندران نسبت به مناطق غربی و نیز گیلان پرواز پروانه ها به نسبت زودتر شروع می گردد .

آفت ساقه خوار 2-3 نسل دارد که تخمگذاری نسل اول در خزانه و اوایل انتقال نشا به مزرعه شروع و تا پایان نشاکاری ادامه دارد .

پس از گذشت 8-10روز از تخمگذاری لاروهای نوزاد ظاهر و به طور دسته جمعی به طرف غلاف برگ حرکت می کنند و پس از مدتی ساقه را در همان محل سوراخ کرده و در داخل آن شروع به تغذیه می نمایند .

علائم خسارت در این نسل با زردشدن و خشکیدگی برگ میانی ظاهر می گردد که به آن اصطلاحاًٌ dead heart می گویند .

بوته های آسیب دیده در این مرحله از رشد برنج (مرحله پنجه زنی) اغلب با ایجاد پاجوش جبران می شود ، در صورتیکه جمعیت آفت زیاد نباشد، معمولاًٌ کاهش محصول با ایجاد ساقه های جدید جبران می گردد.

لاروهای این نسل تا مرحله ساقه دهی فعالیت دارند و در اواخر خردادماه و یا اوایل تیرماه به مرحله شفیرگی می رسند و پروانه های نسل جدید نیز از هفته اول تیرماه از شفیره خارج و به تدریج روی برگهای برنج در یک تا چند دسته تخمگذاری می کنند .

تعداد کل تخم یک پروانه در طبیعت تا حدود 450 عدد می رسد ولی حداکثر تعداد تخم در یک دسته از حدود 200 عدد تجاوز نمی کند .

فعالیت لاروهای این نسل با مرحله خوشه دهی همزمان است .

در داخل ساقه های آسیب دیده تعداد لاروها متفاوت است ، هر چقدر لاروها بزرگتر باشند تعداد آنها در داخل یک ساقه نیز کمتر است .

در مرحله خوشه دهی و یا تشکیل دانه در صورتیکه ساقه مورد حمله قرار گیرد،دانه تشکیل نگردیده و خوشه سفید می گردد، که به این شکل از خسارت white head می گویند .

مبارزه مبارزه می تواند به دو صورت شیمیایی و غیرشیمیایی صورت گیرد.

مبارزه غیرشیمیایی شامل عملیات زراعی و مبارزه بیولوژیک است .

در مبارزه زراعی در صورتیکه پس از برداشت محصول زمین به خوبی شخم خورده و محصول دومی مانند شبدر کشت شود تا حدود زیادی می تواند کاهش جمعیت آفت را به دنبال داشته باشد .

از بین بردن علفهای هرز اطراف مزرعه در هنگام آماده سازی مزرعه در اواخر اسفند و یا اوایل فروردین بخش بزرگی از لاروهای زمستان گذران را از بین می برد .

مبارزه بیولوژیکی : اگر چه بندپایان نسبتاٌ زیادی به عنوان دشمنان طبیعی کرم ساقه خوار برنج در مزارع فعالیت دارند و کم و بیش در کنترل جمعیت آفت اثر می گذارند، ولی بسیاری از موارد این بندپایان مفید قادر به کنترل جمعیت آفت نیستند و لذا ناچاراً از زنبور تریکوگراما که آفت را در مرحله تخم کنترل می نماید، استفاده به عمل می آید .

در حال حاضر این زنبور در مراکز پرورش متعددی که در استانهای مازندران، گیلان و گلستان ایجاد شده است تولید و به صورت تریکوکارت و در اختیار کشاورزان قرار داده می شود.

تعداد دفعات رهاسازی بستگی به نظر کارشناسان ذیربط دارد .

مبارزه شیمیایی :در صورتیکه زنبور تریکوگراما به اندازه کافی در دسترس نباشد ، طبق توصیه کارشناسان مسئول از گرانول 5 یا 10 درصد سم دیازینون به میزان 30یا15 کیلوگرم در هر نوبت استفاده می شود .

ممکن است مبارزه شیمیایی در همان نوبت اول که معمولاًٌ حدود سه هفته بعد از نشاء است نتیجه کافی را به دست دهد .

در این صورت بایستی از سمپاشی علیه نسل دوم خودداری کرد .

1-3- کرم ساقه خوار زرد برنج Scirpophaga incertulas (walker) = Tryporyza incertulas مناطق انتشار جنوب شرقی آسیا، هندوستان ، پاکستان ، افغانستان و بلوچستان ایران مشخصات ظاهری الف –حشره بالغ :پروانه ای است به رنگ روشن مایل به زد که در نیمه دوم هر یک از بالهای جلوئی یک لکه کوچک تیره رنگ دیده می شود .

اندازه پروانه با بالهای باز 25-35 میلی متر.

افراد نر کمی کوچکتر و بین 20-30 میلیمترو انتهای بالهای جلویی کمی تیره تر است .

شکم در ماده ها دوکی شکل و نسبتاً ضخیم و در نرها از ابتدا به طرف انتها به تدریج باریک تر می شود .

ب- تخم : تخم به صورت دسته جمعی روی برگهای گیاه برنج و در نزدیک غلاف گذاشته می شود .

در ابتدا به رنگ سفید که روی آنها با کرکهایی پوشیده است .

رنگ تخم ها به تدریج تیره تا کاملاًٌ سیاه تغییر می یابد .

لاروها : سرو و پیش گرده قهوه ای تیره ، بقیه قسمت زرد مایل به سبز .

لاروهای نوزاد حدود 5/1 میلیمتر و لاروهای کامل 20 میلیمتر .

شفیره :رنگ شفیره سبز و اندازه آن حدود 12 میلیمتر که در داخل پیله سفید قرار دارند .

به تدریج به رنگ تیره در می آیند .

علائم خسارت لاروهای نوزاد به طرف پایه برگها حرکت می کنند و از همانجا وارد غلاف می شود و