دانلود تحقیق بررسی علل افت تحصیلی در دانش آموزان

 تعریف افت تحصیلی:إ

             افت تحصیلی ،افت عملکرد تحصیلی و درسی دانش آموز از سطحی رضایت بخش به سطحی نامطلوب است.چنانچه فاصله قابل توجهی بین استعداد بالقوه و استعداد بالفعل فرد در فعالیت های درسی مشهود باشد،چنین فاصله ای را افت تحصیلی می نامند.و لذا افت تحصیلی فقط در مردودی ، تجدیدی و ترک تحصیل خلاصه نمی شود و در مورد هر دانش آموزی یاد گیری او کمتر از توان و استعداد بالقوه و حد انتظار باشد صدق می کند

   بنابراین شامل دانش آموزان تیز هوش هم می شود که ممکن است دچار افت تحصیلی و کم آموزی باشند.

          اگر نظام آموزش و پرورش یک کشور کار آمد باشد کم ترین افت و بالا ترین بازدهی رادارد.متخصصان حوزه ی تعلیم و تربیت ،دلایل متفاوتی برای افت تحصیلی دانش آموزان به خصوص در مناطق روستایی ذکر کرده اند .با مروری اجمالی بر این دلایل در می یابیم که بسیاری از آنها عمومی و فرا گیر بوده و تقریباً در اکثر مدارس روستایی ما یافت می شوند.

        در ادامه به مهم ترین علل افت تحصیلی دانش آموزان منطقه ی سردشت اشاره خواهد شد.این عوامل به دو گروه عمده تقسیم می شوند،که هر کدام از این عوامل زیر مجموعه هایی دارند.پر واضح است که همه ی این عوامل در یک فرد و یا در یک محیط آموزشی در کنار هم قرار نمی گیرند ، بلکه بسته به خصوصیات فردی،خانوادگی و آموزشی شاهد یک یا چند مورد از این عوامل خواهیم بود.

1: معلم ، مدرسه و...

الف:مدرسه و کلاس درس:

1:فاصله زیاد بین مدرسه و محل زندگی که در بسیاری از موارد به دیر رسیدن دانش آموزان به کلاس منجر شده و به مرور باعث خستگی و فرسودگی می شود.

2:فقدان امکانات لازم و شکل نامناسب مدرسه و محیط مدرسه (برای مثال لزوم رو آوردن به استفاده از «کانکس» به جای یک کلاس درس ایمن و مطلوب)

3:کلاس های پر جمعیت و نسبت بالای دانش آموزان.

4:عدم پی گیری تاخیر و یا غیبت دانش آموز توسط معلم یا مدیر

5:فقدان ارتباط و هماهنگی بین مقامات مدرسه و اولیا و عدم مشارکت والدین در امور آموزشی  (پر واضح  است که این امر به بی سوادی و یا کم سوادی والدین دانش آموزان مربوط می شود)

6: عدم توانایی مدرسه در شناسایی اختلالات یاد گیری درمیان دانش آموزان  و کمک رسانی به موقع (برای مثال کمک به دانش آموزانی که اختلالات شنوایی یا بینایی دارند )

7:فقدان برنامه های آموزش استثنایی برای دانش آموز انی که از نظر ذهنی یا جسمی دچار مشکل هستند.

8:فقدان وسایل بهداشت ، آب تصفیه شده ومطمئن ،برق ونورکافی ،و گرمای مطلوب در مدرسه(مطمئنا در کلاسی که معلم و دانش آموزان یا ازسرما می لرزند و یا از بوی نا متبوع « مونوکسید کربن»رنج می برد فرایند یاد گیری با موانعی روبرو است.)

9:فقدان محل مطالعه برای دانش آموزان در مدرسه برای دانش آمو انی که بدلیل پر جمعیت بودن خانواده قادر به درس خواندن در منزل نمی باشند.

10:کمبود فضای مطالعه در خوابگاه های مدرسه شبانه روزی (به طوری که دانش آموزان مدارس شبانه روزی  دخترانه منطقه،یکی از دلایل اصلی خود برای عدم مطالع کافی را کمبود فضای مساعد تلقی می کنند).

11:عدم ارائه خدمات مشاوره و راهنمایی برای دانش آموزانی که درشرایط دشوار خانوادگی به سر می برند.

ب: معلم و روش تدریس

1: آموزش ناکافی درضمن خدمت برای آموزگاران به خصوص درمقاطع ابتدایی و پایه

2:کمبود معلم به طوری که مشاهده می شود که در برخی موارد با گذشت چند ماه از آغاز سال تحصیلی دانش آموزان بدون معلم مربوطه به سر می برند).

3:روش تدریس غیر منعطف و تاکید مداوم بر انباشتن حافظه ازحفظیات ونادیده گرفتن روش های تدریس اکتشافی

4:معلم محوری و اجتناب از روش تدریس شاگرد محور با تاکید برمشارکت دانش آموز در امر یادگیری  وحل مسئله

5:برنامه ی نامناسب درسی مدرسه به طوری که در یک روزچندین و چند درس سخت دارند و در روز دیگر دروس راحت .

6:فقدان وسایل کمک آموزشی مناسب به مقدار کافی

7:عوض شدن هرساله ی معلمان دانش آموزان به نحوی که تا معلم جدید بیاید دانش آموزان را بشناسد و نقاط قوت و ضعف آنها را بررسی کند، سال به پایان می رسد و خیلی از نقاط بالقوه ی دانش آموزان بالفعل نمی شود .

اگر هم معلم عوض می شود برای هر دانش آموز شناسنامه ای محرمانه درست شود،  تا سیرمسائل روحی و جسمی و درسی دانش آموزان که گذرانده است برای معلم بعدی مشخص و معلم بعدی روی اصول خاصی آن را ادامه بدهد ومراحلی که معلم های سال های گذشته برای بالفعل کردن استعداد های فلان دانش آموز انجام داده است ؛ ادامه دهد.

اگر هم معلم عوض می شود برای هر دانش آموز شناسنامه ای محرمانه درست شود، تا سیرمسائل روحی و جسمی و درسی دانش آموزان که گذرانده است برای معلم بعدی مشخص و معلم بعدی روی اصول خاصی آن را ادامه بدهد ومراحلی که معلم های سال های گذشته برای بالفعل کردن استعداد های فلان دانش آموز انجام داده است ؛ ادامه دهد.

8: بی انگیزگی معلم در آموزش : بدون شک هر کسی که می خواهد چیزی را آموزش بدهد با آموزش آن مطلب صفات روحی خود را نیز بیان می کند معلمی که شاداب است شادابی را به مطالب خود وارد می کند ، معلمی که دارای انگیزه مثبت است با صحبت های خود انگیزه مثبت را به دانش آموزان منتقل می کنند 9: شخصیت معلمین و اساتید: تجربه وعلم نشان داده است که افراد فراوانی بدون آنکه به شغلی یا شیئی علاقه داشته باشند با نگاه به افرادی که آن کار را انجام می دهند یا آن چیز را دارند به آن علاقه مند می شوند اگر معلمین عزیز دارای ظاهری مرتب شخصیتی آرام ،باسواد ،طالب علم,ارتباط کلامی قوی،بعد اجتماعی قوی باشند چنان دانش آموزان را به خود جذب می کنند که ازهرچیزی که فکرش را کنیم برای دانش آموز موثرتر است.

10: عدم تسلط معلم بردرس واطلاعات عمومی کم او : شاید غیر ممکن باشد که معلمی بر درس تسلط نداشته باشد ولی به خاطر اینکه قبل از کلاس پیش مطالعه ای ندارد یا علم خود را به روز نساخته است یا....،دانش آموزان معلمشان را فردی کم سواد می دانند در حالی که این طور نیست معلمشان فردی تنبل است.

11:آموزش دروس به وسیله ی استادان و دبیران غیرمرتبط : به خاطر دادن اضافه کاری به معلمی که در رشته ی خود اضافه کاری نمانده است به او در سایر دروس اضافه کاری می دهند.

یا...

12:اهداف آرمانی و دور از واقعیت معلمین برای درس خواندن و زندگی کردن: این مطلب را نیزمی توان جز شخصیت دانست ولی جون خیلی مطلب مهمی است آن را جداگانه بیان کردیم 13:به کار نبردن روش های فعال تدریس :متاسفانه بسیاری از معلمین از همان روش های قدیمی تدریس استفاده می کنند چون برای او راحت تر است و نمی توانند این روش های جدید را در کلاس اجرا کنند به خاطر این ناتوانی خودشان از روش های فعال تدریس ایراد می گیرند که قابل اجرا نمی باشد .

البته شاید هم راست بگویند عوامل مهمی چون چندین پایه ، یک معلم ، وقت کم کلاس ها ، وضع نامناسب کلاس درس ،دوری راه معلم که باعث می شود کلاس را زودترتعطیل کند تا به منزل خود برسد، نداشتن پیش زمینه ی این روش ها برای دانش آموزان (به طوری که تا این معلم جدید بخواهد روش های فعال تدریس را اجرا کند معلم سال آینده می آید و همه ی زحمت های او را خراب می کند و او برای سال آینده این زحمت را به خود نمی دهد) 14:کم بودن گردش های علمی و بازدید ها : الف :به خاطر ناتوانی معلم , دانش آموز ها این تجربه ی زیبا را حس نمی کنند .

ب : نبودن بودجه ی ناکافی برای این گردش ها پ :نبودن مراکز صنعتی در سطح منطقه 15:عدم برگزاری دوره مربیگری و سرپرستی برای اردوهای دانش آموزی برای آموزگاران، دبیران و...

16:فشاری که بر معلمان وارد می شود برای بالا بردن درصد قبولی :ادارات عموماً بر معلمین فشارمی آورند درصد قبولی را بالا ببرند در حالی که یکی از مهمترین عوامل این افت تحصیلی ها نمره دهی های الکی هستند.

17:اهمیت دادن به بعضی از دروس خاص و عدم توجه به دروس دیگر:در مدارس ابتدایی عموماً بر درس هایی چون ریاضی ، بخوانیم ،اهمیت می دهند وبعضاً فقط همین دروس را آموزش می دهند یکی ازعامل هایی است که باعث می شود دانش آموزان توانایی های خود را درسایر دروس نشناسند و اگر خود را در این دروس موفق ندیدند از درس خواندن نا امید می شوند.در مقاطع بالاتر با این موضوع اما به شیوه های دیگر مواجه هستیم.

18:علت افت تحصیلی درس ریاضی :این مورد هم جز مورد قبلی است ولی به خاطر اهمیت زیاد ؛ این مطلب این را هم جدا گانه بیان می کنیم .اهمیت بیش از حد خانه و مدرسه بر این درس باعث ایجاد اضطراب برای دانش آموزمی شود.و روی دانش آموز فشارروحی وارد می شود که حتماً این درس خیلی سخت است که روی آن اینقدر تاکید می کنند.

( البته بعضی از دانش آموزان دیگر می گویند چون این درس خیلی مهم است پس باید روی آن خوب کار کنم تا پیروز بشوم ) 19:استفاده از سرباز معلمان کم علاقه و کم انگیزه در بعضی از مناطق: البته این امر خیلی کم شده است ولی بعضاً شاهد این امر ناخوشایند هستیم.

20: وجود تبصره های متوالی درامورامتحانات: با وجود این تبصره ها دانش آموزان آن زحمت را که باید بکشند دیگرنمی کشند ومی گویند«خودشان ما را قبول می کنند»،« فلان درس را تبصره می گذاریم »و...

21: دادن این موضوع به دانش آموزان که «چه کنیم علت افت تحصیلی پایین بیاید»(با این کار خود دانش آموزان درگیر این مسئله می شوند و خود سعی می کنند که این علت ها را حل کنند.البته باید مشاور قدرتمندی ، در کنار آنها باشد) 22: عدم توانایی معلم در بیان مطالب به صورت ساده تر 23: توجه به دانش آموزان زرنگ و عدم کار با دانش آموزان ضعیف تر.

24: نداشن صبر وحوصله در سر کلاس 25: نبودن رابطه ی صمیمانه بین معلم و دانش آموزان 26: نبود ارتباط دوسویه ی کافی بین معلم وشاگرد و چندسویه(معلم- شاگردان) (شاگردان – شاگردان...کار گروهی ؛ فعالیتهای کلاسی) پ)محتوای آموزشی و کتاب های درسی 1: محتویات آموزشی فشرده ، سنگین .

مشکل 2: عدم تعادل بین زمان آموزش و زمان تفریح برای دانش آموزان و فقدان فعالیت های فوق برنامه ی اصولی و مورد پسند طبع دانش آموزان که محیط مدرسه را به محیطی شاد و با نشاط تبدیل سازد.

3: تاخیر در توزیع کتاب های درسی 4: کیفیت پایین کتاب های درسی : یکی از علوم مهم در چاپ کتاب این است که آن را چطور طراحی کنند و از چه نوع کاغذی استفاده شود تا خوانندگان بیش تر طالب آن باشند.

که در کشور ما این امر کمتر رخ داده است ت:ارزشیابی آموزشی 1: تاکید بیش از حد بر آزمونها و امتحانات استاندارد و غیر منعطف جهت ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان 2: نادیده گرفتن ارزشیابی مستمر ازعملکرد معلم و دانش آموز جهت حل به موقع مشکلات آموزشی 3: شکست تحصیلی دانش آموزان و تکرار پایه ت :عوامل شخصی و خانوادگی خانواده اولین مکانی است که کودک در آن زندگی می کند و تربیت می یابد ،بسیاری از روانشناسان معتقدند که شخصیت کودک در شش سال اول زندگی شکل می گیرد.بنابراین خانواده به عنوان اولین نهاد اجتماعی می تواند نقش بارزی در افت و یا پیشرفت تحصیلی داشته باشد و شاید هم بتوان گفت که عامل موثر در شکل گیری نگرش دانش آموز نسبت به تحصیل ، خانواده است ، که با مساعد کردن محیط خانواده می توانند باعث پیشرفت فرزندان خود گردند.

الف)عوامل اقتصادی 1: عوامل مالی و نیاز به کار اقتصادی توسط دانش آموز (مجبور شدن دانش آموز برای کمک به فعالیت ای کشاورزان و امور خانه داری) 2: مهاجرت خانواده از روستا به شهر و در برخی موارد از شهر به روستا برای جستجوی کار و جابجا شدن دانش آموزان که اغلب منجر به افت تحصیلی و حتی تر ک تحصیل می شود.

3:عدم توانایی خانواده در تامین مخارج مستقیم و غیرمستقیم