دانلود تحقیق حرکات اصلاحی

تعریف مفاهیم

 1- تعریف حرکات اصلاحی :

حرکات اصلاحی به مجموعه حرکات کششی و تقویتی اطلاق می‌شود که انجام آنها ، ضمن تقویت عضلات و یا ایجاد کشش در ‌آنها ، باعث تغییر شکل در جهت اصلاح مفاصل و عضلات و در نتیجه وضعیت بدنی می‌شود.

 در کودکان دبستانی و نوجوانان دوره راهنمایی در سنین رشد هستند و هنوز صفحه رشد (اپیفیز ) استخوانهایشان بسته نشده و قابل انعطاف است ، حرکات ورزشی - اصلاحی بیشترین تاثیر را در اصلاح وضعیت قامتی دارد ، لذا توجه به حرکات اصلاحی در این سنین از اهمیت خاصی برخوردار است .

 2- خط ثقل :

خطی فرضی است که از مرکز ثقل بدن در جلو مهره دوم خارجی عبور می کند خط ثقل بدلیل تاثیر در وضعیت تعادل بدن از جایگاه ویژه‌ای در مطالعه و ارزیابی برخوردار است .

3 - مرکز ثقل یا مرکزجاذبه بدن :

مرکز جاذبه بدن در جلو مهره دوم خارجی قرار دارد و از محل تلاقی سه صفحه اصلی آناتومیکی حاصل می شود که این صفحات عبارتند از صفحه تاجی ، صفحه سهمی و صفحه افقی ( عرضی ) .

در ناحیه‌ای که این سه صفحه یکدیگر را قطع می‌کنند برآیند نیروهای وارده صفر است .

در صورتیکه اختلالی در ساختار بدون بوجود آید مرکز ثقل از محل خود جابجا شده و باعث وارد شدن فشارهای غیر طبیعی به بدن می‌شود .

4- صفحه شطرنجی :

 چهارچوبی است که از وسط آن خط شاقولی عبور داده شده و عرض و طول آن قیطان‌های نازکی به فاصله 5 سانتی‌متر از یکدیگر قرار دارند ، با استفاده از این وسیله و تست مربوطه به آن به نام « نیویورک » می‌توان بسیاری از ناهنجاریهای ساده اسکلتی را تشخیص داد .

5- خط شاقولی :

 خطی است که در وسط صفحه شطرنجی قرار دارد و با تنظیم آن بر نقاط شاخص بدن ، تغییر شکلهای وضعیتی بدن را می‌توان تشخیص داد .

6- وضعیت قرارگیری بدنی طبیعی وغیر طبیعی ( هنجار و ناهنجار )

 منظور از این دو واژه انطباق وضعیت بدنی فرد با معیارهای استاندارد است .

طبیعی به معنای همسانی وضعیت بدنی با معیارهای موجود در منابع علمی ، و غیر طبیعی به معنای تفاوت وضعیت بدنی با این معیارها است به عبارت دیگر غیر طبیعی به معنای تفاوت آزمودنی با تست نیویورک و معیارهای موجود زیبایی شناسی است .

7- وضعیت بدنی استاندارد ( شاخص ):

نوعی از وضعیت بدنی است که حداقل مقدار فشار و کشیدگی ( استرس واسترین ) را بر مفاصل و عضلات فرد وارد کرده و حداکثر کارائی بدنی را به همراه دارد کمترین میزان مصرف انرژی وجلوگیری از بروز خستگی زودرس و عدم اختلال عملکرد ارگانهای داخلی و کلیه بخش‌های بدن ، آمادگی برای انجام حرکات مختلف و در نهایت عملکرد مناسب بدن از مزایای این وضعیت است .

این وضعیت بیش از ‌آنکه یک وضعیت متداول باشد یک وضعیت ایده آل است و در آن مرکز ثقل بخشهای مختلف بدن مانند سر ، بالا تنه ، لگن خاصره و پا در یک راستا قرار می‌گیرند و مقدار نیروی اعمال شده توسط عضلات بدن در مقابل فشار جاذبه به تعادل رسیده بگونه‌ای که فرد کمترین میزان مصرف انرژی را در آن وضعیت دارد .

8- ارگونومی :

 تعریف ارگونومی یا مهندسی فاکتورهای انسانی از دو کلمه ارگو به معنی کار و ( نومی ) به معنی قاعده وقانون مشتق شده است و در لغت به معنای « قوانین طبیعی کار » است .

مهندسی فاکتورهای انسانی نام مترادف دیگری است که به علت تعریف مفهومی ویژه ارگونومی به آن اطلاق می‌شود ، طبق تعریف به جای تناسب انسان با کار ، ارگونومی کوششی است در جهت تناسب کار با انسان ، هدف از این علم بهبود نحوه انجام کار ، روش‌های انجام کار ، و وسایل کار و منطبق کردن آنها با خصوصیات بدن و روان انسان است .

9- تست نیویورک :

ابزار اندازه‌گیری استاندارد شده‌ای که توسط دانشگاه ایالتی واشنگتن تدوین شده و وضعیت طبیعی و تغییر شکل‌های بدنی فرد را از دید جانبی ، خلفی و روبرو مورد ارزیابی قرار می‌دهد .

مزایای وضعیت بدنی مطلوب :

تنفس آسانتر و کاملتر

احساس ا جرای آسان حرکات

درد وفشار کمتر در عضلات ومفاصل

وسعت دامنه حرکتی مفاصل

احساس مطلوب در زندگی

افزایش اعتماد به نفس

ظاهر زیبا و اندام متوازن

عملکرد بهینه ارگانهای داخلی مانند سیستم تنفسی و گردش خون و ...

افزایش انگیزه برای تشویق دیگران به وضعیت صحیح بدنی

موزونی حرکات

کاهش کاراستاتیک بدن

تجمع کمتراسید لاکتیک

علائم و نشانه‌های قابل مشاهده وضعیت بدنی نامطلوب ( پاسچر ضعیف ) :

 برخی از علائم قابل مشاهده ناشی از وضعیت‌های نامطلوب قامتی عبارتند از : شانه‌های نامتعادل و گرد شده ، ستون فقرات تابدار ، سرکج یا سر به جلو ، شکم برآمده ، زانوی عقب رفته ، پشت صاف ، پشت کج ، پشت گرد ، لگن مایل ، لگن بیش از حد به جلو یا به عقب چرخیده ، پاهای به داخل یا به خارج چرخیده ، پای ضربدری ، پای پرانتزی .

عوارض وضعیت نامطلوب بدن : در نتیجه وضعیت ضعیف بدنی ممکن است در افراد مختلف عوارضی مشاهده شوند .

سردرد ، کمردرد ، پائین آمدن آستانه خستگی عضلات ، خستگی عضلانی ، مفاصل دردناک ودر حال تخریب ، راه رفتن بد شکل ، کاهش دامنه حرکتی مفاصل ، افزایش فشار به عضلات و مفاصل ، افسردگی ، خستگی ، عدم اعتماد به نفس ، عدم تعادل عضلانی ، اختلال در خواب ، آرتروز ، افزایش سطح اسید لاکتیک خون ، افزایش وام اکسیژن ( مقدار اکسیژن مصرفی شود که در دوره برگشت به حال اولیه و در مدت زمانی برابر ، بیش از مقدار زمان عادی به مصرف برسد ) ، تاخیر مرحله برگشت ، افزایش کار استاتیک بدن ، سرخوردن دیسکهای ستون فقرات ، قاعدگی دردناک از جمله این عوارض هستند .

علل عمومی وضعیت بدنی نامطلوب : علتهای رایج ایجاد وضعیت بدنی غیر طبیعی و نامطلوب عبارتند از عدم تعادل عضلانی ، نگهداشتن بدن در وضعیت‌های بد و ضعیف در هنگام کار و استراحت، آسیبهای قلبی ، بارداری ، ضعف عضلانی ، تنگی نفس و مشکلات تنفسی مانند آسم ، کفشهای پاشنه بلند ، ابتلاء به برخی از بیماریها ، داشتن وزن اضافی ، قد بلند ، افزایش سن ، عادت‌های نادرست ، الگوهای غلط حرکتی ، پوشاک نامناسب (مثل کفش‌های تنگ و نوک باریک ) ، حالت‌های روحی روانی مانند افسردگی یا خجالتی بودن ، کم تحرکی و ....

دکتر ساهارمان ( 2002) در بیان مدل ‌آسیب شناسی حرکتی ( کینزیوپا تولوژیک) عنوان می‌کند که بروز ناهنجاریهای اسکلتی ، وضعیت بدنی بد و محدودیتهای عملکردی ، در نتیجه سندرمهای آسیب حرکتی ناشی از نقص و محدودیت حرکتی مفاصل و اندامها است که در اثر آسیب به مفاصل و اندامهای بدن ایجاد شده ، و تاکید می‌کند که دلیل عمده بروز آسیب در مفاصل ، حرکات تکراری و حفظ بدن در وضعیتهای غلطی است که باعث شده وضعیت نامطلوب بدن در ضمیر ناخودآگاه شخص شکل گرفته و در نهایت به یک چرخه معیوب تبدیل می شود .

در وضعیت نامطلوب بدن و ناهنجاریهای اسکلتی فرد مجبور به اجرای حرکات ویژه مفاصل ونگهداری بدن در وضعیت خاص شده و متقابلاً اجرای این حرکات تکراری ووضعیت نگهداری بدن در تشدید ناهنجاریهای اسکلتی و سندرومهای آسیب حرکتی نقش اساسی دارند .

رهنمودهایی برای بهبود وضعیت بدنی : 1- از قواعد ارگونومی در حین کار و استراحت استفاده کنید .

2- مقید به اجرای تمرینات کششی و تقویتی اصولی روزانه شوید .

3- کفش و لباس‌های خود را براساس قواعد منطقی واصولی انتخاب کنید .

4- در موقع راه رفتن ، شانه‌ها را در وضعیت صحیح نگه داشته و بازوها و دستها حرکت داده شوند .

5- اجرای حرکات اصلاحی می‌تواند در پیشگیری و بهبود عدم تعادل عضلانی موثر واقع شود.

6- اجرای تمرینات حرکتی با آگاهی از وضعیت بدن ( استفاده از روش الکساندر).

عدم تعادل عضلانی بازی‌های کودکان به اندازه کافی متنوع است بطوریکه از نظر تعادل عضلانی یا اختلالات وضعیتی در راستای بدنشان هیچ مشکلی ندارند ، لیکن زمانیکه همین کودک بزرگ می‌شود و در مسابقات ورزشی و به خصوص قهرمانی شرکت می‌ کند به جایی می رسد که برای افزایش کارائی بدن ومهارت در ورزش مربوطه نیاز به تمرینات ویژه و فشرده دارد و در برخی موارد تمرینات نادرست انجام می‌دهد و در نتیجه این تمرینات مجبور به قربانی کردن درجاتی از تعادل عضلانی و راستای اسکلتی طبیعی می‌شود .

چنین وضعیتی موجب اختلالات جبران ناپذیر ارگانیکی منجر می‌ گردد .

عدم تعادل عضلانی در ورزشکاران موجب عدم تعادل قدرت در عضلات عمل کننده و مخالف که در مقابل یکدیگر کار می‌کنند ( آگونیست و آنتاگونیست ) شده و به تبع آن در ترویج و گسترش ناهنجاریهای قامتی موثرند .از آنجائیکه وضعیت هر مفصل بستگی به تعادل نیروهای عضلانی مخالف دارد ، به هر دلیلی یک گروه جمع کننده ( فلکسور ) تمام یا قسمتی از عملکرد خود را از دست می‌دهد و گروه مخالف آن ، یعنی گروه باز کننده ،‌مفاصل را با ایجاد فشار غیر طبیعی به حالت باز شدگی کامل HyperExtension می‌برد ، این وضعیت در ستون فقرات کمری بیشتر رایج است .

به عنوان مثال : وزنه برداری که وزنه را از قسمت جلوئی بدن بطرف بالا می‌کشد ، در جلو سطح اتکاء بدن با زانوهای نزدیک به باز شدن ، باعث ایجاد انقباض بسیار قوی در عضلات راست کننده ستون فقرات (Erector spinal) خواهد شد .

این موارد که مستلزم کار دائمی عضلات باز کننده تنه است باعث می‌شود که این گروه عضلانی در زمره قویترین عضلات بدن بحساب آید و این ورزشکاران دچار عدم تعادل عضلانی بین گروه عضلات باز کننده و خم کننده تنه گردند .

بعبارت دیگر از بین رفتن کارکرد برخی از قسمتهای بدن بدلیل ویژگیهای اختصاصی بعضی از رشته‌های ورزشی ، اثرات نامتعادلی را بر وضعیت بدنی ورزشکار می‌گذارد ؛ باعث این امر را می‌توان به کاربردهای اختصاصی‌تر برخی از اندام نسبت به اندام دیگر نسبت داد .

از اینرو در بعضی از رشته‌های ورزشی تغییرات تخریبی اسکلتی بدن تسریع می‌شود .

عامل دیگر عدم تعادل عضلانی چاقی است ، چاقی نقش تسریع کننده در تغییرات تجزیه در مفاصل وزن پذیر ، مخصوصاً ستون فقرات تحتانی بازی می‌کند.

وزن اضافی شکم باعث انتقال مرکز ثقل بدن بطرف جلو شده و در نتیجه شخص با فشار قسمت فوقانی تنه بطرف عقب سعی در جبران این وضعیت دارد .

با این عمل بازشدگی Extension در ستون فقرات ناحیه کمر و خارجی ( لومبوساکرال) افزایش یافته ، میزان گودی کمر زیاد شده و تعادل عضلات قدام و خلف تنه بهم می‌خورد .

یکی دیگر از عوامل عدم تعادل عضلانی در ورزشکاران ، کفش ورزشی آنهاست .

کفش یکی از مهمترین وسایل ورزشی است که باید به آن اهمیت بیشتری دارد .

سفتی و محکمی کفش ، زیره‌های غیر استاندارد و نامناسب باعث ضعف عملکرد انگشتان شده و در نتیجه قدرت عضلات خم کننده را کاهش داده ، ساختمان لیگامانی آنرا ضعیف می‌ کند .

بلند و نامناسب بودن پاشنه کفش ، مرکز ثقل را بطرف جلو رانده و فرد را برای حفظ تعادل در شرایط جبرانی نامطلوب قرار می‌دهد و در نتیجه در ستون فقرات افزایش لوردوز بوجود می آید .

این موارد باعث اختلال و ناهنجاریهای وضعیتی در اندام تحتانی و بعضاً در ستون فقرات می شود .

ساختار ستون فقرات و اندامها سیستم اسکلتی بدن انسان سیستم اسکلتی بدن انسان به دو دسته تقسیم می‌شود : 1- سیستم اسکلتی محوری 2- سیستم اسکلتی اندامها 1- سیستم اسکلتی محوری : این سیستم شامل استخوانهای سر ، دنده‌ها ، استخوان جناغ و استخوان ستون مهر‌ه‌ ای است .

2- سیستم اسکلتی اندامها : این سیستم شامل استخوانهای دستها و استخوانهای پاها است .

الف : استخوانهای دست : شامل استخوانهای: 1- ترقوه 2- کتف 3- استخوان بازو 4- دو استخوان ساعد 5- هشت استخوان مچ دست 6- پنج استخوان کف دستی 7- چهار بند انگشت ب: استخوانهای پا : شامل 1- لگن 2- استخوان ران 3- استخوان کشکک 4- دو استخوان ساق 5- هفت استخوان