همانطور که می دانید، با توجه به تنوع خودروهای تولیدی و همچنین تنوع سیستمهای سوخت رسانی این خودروها، تاکنون کیت های مختلفی برای تبدیل خودروهای پارس به خودروی دوگانه سوز در شرکت ایران خودرو به کار گرفته شده است.
در این جا سعی داریم شما را با انواع کیتهایی که تا کنون بر روی خودروهای پارس استفاده شده و نحوه شناسایی آنها از یکدیگر آشنا سازیم.
لازم به ذکر است به همان دلایل ذکر شده در بالا، احتمال استفاده از کیتهای جدیدتر همواره وجود دارد که به محض اعمال تغییر اطلاع رسانی خواهد شد.
برای تبدیل خودروهای پارس به یک خودروی دوگانه سوز از محصولات تولیدی سه شرکت Landi-Renzo و OMVL و Siemens استفاده شده است.
در ابتدا به طور مجزا به معرفی قطعات و سپس به بررسی مدارات الکتریکی و عیب یابی هر کدام از کیت ها می پردازیم.
تاکنون سه نوع کیت بر روی خودرو های پژو پارس به شرح زیر نصب شده است:
1- کیت انژکتوری PI04 OMVL:
2- کیت انژکتوری LC02 Landi-Renzo:
3- کیت انژکتوری Siemens – Matrix Cruse
معرفی قطعات سیستم گاز موجود بر روی یک خودروی دوگانه سوز
1- مخزن گاز
2-شیر سر مخزن
3- شیر پرکن گاز( شیر سوختگیری)
4- لوله های فشار قوی
5- شیر تعمیراتی
6- رگولاتور
7- فیلتر گاز
8- ریل سوخت
9- شیلنگهای فشار پایین گاز
10-ECU گاز
11- کلید تبدیل
12- سنسور فشار- خلاء ( فقط در کیت گاز OMVL نصب شده بروی خودروی پارس موجود می باشد).
13- ادونسر ( فقط در کیت گاز OMVL نصب شده بروی خودروی پارس موجود می باشد).
1- کیت انژکتوری PI04 OMVL بر روی خودروی پژو پارس
این کیت که برای خودروی پژو پارس نصب شده است مشابهه کیت استفاده شده بروی خودروی پژو 405 می باشد،
در این کیت نام ECU گاز PI04 می باشد و وظیفه امولاتور را هم بر عهده دارد.
محل قرار گیری ECU گاز، ادونسر و سنسور فشار-خلا، روی جعبه ECU خودرو می باشد.
نکته : با توجه به تفاوت کالیبراسیون، نرم افزار ECU گاز خودروهای پارس و 405 با سمند باهم متفاوت می باشند.
بنابراین استفاده از ECU گاز به جای هم دیگر مجاز نمی باشد.
نکته : با توجه به تفاوت کالیبراسیون، نرم افزار ECU گاز خودروهای پارس و 405 با سمند باهم متفاوت می باشند.
بنابراین استفاده از ECU گاز به جای هم دیگر مجاز نمی باشد.
کلید تبدیل کیت مذکور به شکل زیر می باشد: مشخصات کلید تبدیل سوخت کیت گاز OMVL به شرح جدول زیر می باشد: ادونسر استفاده شده در این سیستم به شکل زبر می باشد.
ادونسر این سیستم می بایست مانند آنچه در شکل زیر نشان داده شده بر روی زاویه آوانس 12 درجه تنظیم شود.
مشخصات زوایای آوانس گاز در CNG ادونسر REG شرکت OMVL با خطوط سبز در شکل زیر بر حسب دورهای متفاومت نمایش داده شده است.
سنسور فشار-خلا این سیستم، برای خودروی پژو پارس روی جعبه ECU نصب گردیده است: مشخصات سنسور فشار خلاء کیت گاز OMVL به شرح جدول زیر می باشد ریل سوخت این سیستم از نوع Matrix و مشابه ریل سوخت سیستم لندی-رنزو (Omegas) می باشد: نکته: در صورت قطعی سنسور دمای گاز در این ریل سوخت، می بایست مطابق اطلاعیه فنی شماره 47-1387(ضمیمه 1) اقدام شود.
ریل سوخت اصلی شرکت OMVL به شکل زیر می باشد: تصویر و مشخصات فیلتر این کیت گاز به شکل زیر می باشد: رگولاتور به کار رفته در این سیستم دو مرحله ای و به شکل زیر می باشد..
ضمنا سنسور دمای آب کیت خودروی پژو پارس روی رگولاتور نمی باشد.
زیرا ECU گاز اطلاعات دمای آب را از فشنگی آب موجود روی پوسته آب سرسیلندر (سبز رنگ) دریافت می کند.
سنسور فشار بالای گاز شیر برقی(بوبین) فشار بالا محل ورودی گاز با فشار بالا محل ورود آب گرم محل خروج گاز فشار پایین پروب تنظیم فشار شیر اطمینان فشار محل خروج آب گرم نکته: رگولاتور استفاده شده در خودروی سمند مشابه رگولاتور پارس و 405 می باشد و فقط دارای سنسور دمای آب روی رگولاتور است .
زیرا همانطور که قبلا" گفته شد در خودروهای پارس و 405 ECU گاز اطلاعات دمای آب را از سنسور دمای آب سبز رنگ روی پوسته آب سرسیلندر در یافت می کند.
پرکن یا شیر سوختگیری: از پرکن برای تزریق سوخت به داخل مخزن CNG استفاده می شود.
در قسمت خارجی شیر سوختگیری درپوشی برای جلوگیری از ورود گردوغبار یا آب وجود دارد.
شیر سوختگیری به صورت یک شیر یکطرفه عمل می کند و از برگشت گاز در خلاف جهت سوختگیری به داخل مخزن جلوگیری می کند.
شیر در داخل دو بوش داخلی و خارجی که یکی در داخل دیگری جا میرود قرار دارد.
برای این دو بوش و همچنین پرکن و درپوش آن به منظور آب بندی مجموعه، واشرهایی منظور شده است.
برای اتصال شیر سوختگیری به لوله های فشار قوی از یک مهره که به انتهای شیر سوختگیری و در سمت بوش داخلی بسته شده استفاده شده است و سپس روی این مجموعه از داخل یک هوزینگ لاستیکی قرار داده شده است که با بست فلزی مربوطه از نشتی اتصالات مربوطه جلوگیری می کند بطوریکه خود هوزینگ با یک بوش پلاستیکی به لوله خرطومی متصل شده است تا نشتی احتمالی در سیستم را به بیرون خودرو هدایت کند.
چیزی که در این سیستم ها بایستی به دقت مورد توجه قرار گیرد مساله نشتی در سیستم در محل اتصالات می باشد.
لذا دیده می شود در قسمتهای مختلف که اتصال وجود دارد سیستم طوری طراحی شده که با وجود بوشها و لوله های مربوطه نشتی به بیرون خودرو انتقال یابد و به همین دلیل است کلیه مسیرهای فشار قوی که در داخل خودرو قرار دارند با لوله های خرطومی پلاستیکی پوشانده شده تا خطر تجمع گاز در داخل خودرو و به تبع آن بروز حوادث ناگوار کاهش یابد.
مجموعه شیر سوختگیری شامل موارد ذیل می باشد: نکته: سایر قطعات عمومی این کیت، از قبیل شیر پرکن، درپوش آن، لوله ها و ...
مشابه کیت لندی رنزو می باشد.
مشخصات شیر سوختگیری را در جدول زیر مشاهده می کنید: گشتاور مورد نیاز برای بستن کلیه مهره ماسوره های لوله های فشار بالا 4 N.m 30± می باشد.
در صورت نشتی از هر یک از اجزا و یا فیتینگها در قسمت عقب خودرو ، گاز پس از عبور از لوله های خرطومی وارد بخش انتهایی تهویه می شود و از قسمت زیر خودرو به فضای باز راه می یابد.شیر سر مخزن: شیرهای استفاده شده در این کیت گاز از نوع دستی می باشد و یکی از انواع زیر می باشد.
در سمت پرکن شیر سر مخزن یک سنسور مکانیکی ساده که به عنوان سوپاپ اطمینان فشار عمل می کند قرار داده شده است.
این سنسور دارای سوراخهایی است که در فشار آزمون 300 بار عمل کرده و باز می شوند.
بدین ترتیب با انتقال مقداری از گاز فشار بالا به بیرون مخزن باعث کاهش و تعدیل فشار گاز موجود در مخزن می گردد.
همچنین این شیر در سمت تهویه دارای یک سنسور مکانیکی ساده دیگری نیز می باشد که به صورت سوپاپ اطمینان حرارتی عمل می کند.
در سر این سنسور لکه های سفید رنگ سرب قرار داده شده است و هنگامی که دمای مخزن به حدود 110 درجه سانتیگراد برسد برای جلوگیری از انفجار مخزن این قطعات ریز سربی ذوب شده و منافذ مربوطه باز می شوند و گاز به سمت خارج انتقال می یابد.
و در نهایت در سمت مخزن شیر دستی یک والوی به نام Excess Valve قرار دارد که یک سوپاپ یکطرفه بوده و در زمانی که فشار داخل مخزن کمتر از 200 بار باشد اجازه ورود گاز به داخل مخزن را می دهد ولی در صورتی که فشار مخزن به200 بار برسد مسیر گاز ورودی را می بندد.
معرفی قطعات موتوری پژو پارس EMS CNG-OMVL- SLC نقشه الکتریکی پژو پارسOMVL جدول راهنمای پایه های ECU گاز و بنزین در جدول زیر مشاهده می شود: نقشه الکتریکی پژو پارسOMVL 2- کیت انژکتوری لندی رنزو LC02 : با توجه به تغییر سیستم سوخت رسانی بنزین خودروهای پارس از ILC به SLC کیت گازسوز نیز همگام با این تغییرات در راستای بهینه سازی مصرف سوخت و افزایش کیفیت کارکرد خودرو تغییر یافت.
رگولاتور استفاده شده در کیت LC02از نوع NG1 می باشد.
این رگولاتور از لحاظ ابعادی از رگولاتور کیت NG2 کوچکتر می باشد و دارای شیر برقی است.
این رگولاتور دارای شیر برقی نیز می باشد.
سنسور فشار بالای گاز موجود بر روی این رگولاتور بصورت مکانیکی (رئوستا) می باشد و مواقعی نیاز به تنظیم مجدد دستی دارد.
همانطور که در شماتیک شکل زیر نمایش داده شده است ، فرایند کاهش فشار از 200 بار به فشار 2 بار طی یک مرحله انجام می شود.
جدول مشخصات کارکرد رگولاتور NG1 در زیر مشاهده می شود: جدول عیب یابی این رگولاتور به شرح زیر است: معرفی قطعات و اجزاء خارجی رگولاتور عملکرد رگولاتور NG1 گاز از داخل مخزن CNG وارد فیتینگ میانی(2) و فیلتر(3) و پس از آن وارد محفظه A رگولاتور می گردد.
با برق دهی محدود به شیر برقی( بوبین) B، شیر (1) باز می شود و گاز از محفظه A به منطقه C جریان می یابد.
در حالتهایی که خودرو سوخت گاز مصرف می کند ، جریان وارد منطقه C می شود و فشاری برابر با فشار کالیبره تشکیل می دهد.( فشار کالیبره همان فشار مورد نیاز که در اکثر خودروها حدودا" 2 بار است).
این فشار در نتیجه بالانس نیروهای اعمال شده روی دیافراگم(4) توسط فنری (5) که در محفظه D واقع است و همچنین فشار در منطقه C ایجاد می شود.
در محفظه D فشار مطلق منیفولد map وجود دارد.
این سیستم قابلیت تنظیم شدن را دارد.
زیرا هنگامی که فشار منطقه C کاهش پیدا می کند ( خودرو در حالت گاز کار می کند) نیروی فنر روی دیافراگم بر نیروی فشار گاز زیر دیافراگم غالب می شود و این موضوع باعث حرکت دیافراگم به سمت منطقه C می شود و در ادامه باعث حرکت قطعه میانی(6) و اهرم(7) و افزایش باز شدن شیر مرحله اول (8) می گردد.
جریان گاز از این قسمت زیاد می شود و در نتیجه ی افزایش فشار این مرحله، بالانس نیروهای بالا و پایین دیافراگم دوباره ایجاد می شود.
بر عکس، وقتی که فشار منطقه C زیاد می شود شیر (8) بوسیله همان مکانیسم یکسان گرایش به بسته شدن می کند.
این موضوع باعث کاهش جریان فشار گاز خروجی می شود.
در حالتی که در منطقه C افزایش فشار بیش از حد اندازه وجود داشته باشد یک شیر اطمینان (E) باز می گردد و گاز تخلیه می شود.این امر فشار این مرحله را به اندازه اندکی کمتر از اندازه فشار کالیبره کاهش می دهد.
بمنظور برقراری و نگه داشتن افت فشار ثابت در انژکتورها هنگامی که دور موتور تغییر می کند، فشار گاز می تواند توسط ارتباط بین محفظه D با منیفولد هوا جبران شود.
برای جلوگیری از تشکیل یخ و رطوبت در رگولاتور بدلیل انبساط گاز( اثر ژول- تامسون) ، یک مدار گرم کننده (F) در رگولاتور تعبیه شده است.
این مدار معمولا" از مدار خنک کاری موتور استفاده می کند و بمنظور تبادل گرمایی بهینه نزدیک منطقه ای که بیشترین افت فشار در آن اتفاق می افتد قرار داده شده است.
خصوصیات اصلی رگولاتور NG1 رگولاتور تنظیم فشار تک مرحله ای مجهز به شیر برقی فشار بالا قبل از رگولاتور دارای فیلتر گاز فشار بالا در داخل شیر برقی رگولاتور در ابتدای ورودی گاز مجهز به سوپاپ اطمینان فشاری مدار گرم کننده داخلی بمنظور جلوگیری از رطوبت زایی و یخ زدگی گاز بخاطر اثر ژول-تامسون جبران کننده فشار گاز توسط map حداکثر نرخ جریان گاز: 29Kg/h گاز فشرده طبیعی.
این نرخ جریان معادل 40Kg/h هوا می باشد: در دمای اتاق ضریب تبدیل (نرخ جریان گاز [Kg/h]) / (نرخ جریان هوا [Kg/h]) می باشد.
وزن سبک و ابعاد کوچک.
برخوردار از دقت بالای فشار تنظیم شده.
حساسیت بالای قطعات.
هیسترزیس کمتر.
در هر 50.000 Km کارکرد خودروی سوخت گاز می بایست روغن جمع شده داخل رگولاتور تخلیه شود عمل بازرسی نشتی از رگولاتور اجرا شود.
در هر 100.000Km کارکرد خودرو روی گاز می بایست فیلتر داخلی رگولاتور تمیز و در صورت خرابی تعویض شود.
در هر 200.000Km کار کرد خودرو روی گاز می بایست رگولاتور NG1 مطابق دستورالعمل سازنده و توسط اشخاص دارای صلاحیت یک بار سرویس اساسی شود.ECU گاز، امولاتور و ادونسراین خودرو در یک واحد کنترل الکترونیکی تجمیع شده است.
بعبارت دیگر در خودروهای پارس دوگانه سوز کارخانه ای با کیت گاز لندی رنزو، ECU گاز این خودرو وظیفه امولاتور و ادونسر را نیز بعهده دارد.
ECU گاز کیت LC02 برای خودروهای پارس آخرین ورژن نرم افزار این ECU به شرح زیر می باشد: Firmware: 2027M24 : کالیبراسونP405-pars_18_07_XU7_SLC_LS_02027M24_temp_delivery_3 نکته :