ورزش به فعالیتها یا مهارتهای عادی جسمانی‌ای گفته میشود که بر پایه یک رشته قوانین مورد توافق همگانی و با اهداف تفریحی، یا برای مسابقه، نشاط شخصی، دستیابی به ورزیدگی، مهارت جویی یا آمیزه‌ای از این اهداف انجام می‌گیرد.
تعریف ورزش به هدف و منظور از انجام آن بستگی دارد.
برای نمونه پیکارهای شنا که در برابر هزاران نفر در یک استخر سرپوشیده مسابقاتی انجام می‌گیرد یک گونه از ورزش بشمار می‌رود در حالیکه شنا در یک استخر معمولی یا در دریا یک تفریح شمرده میشود.
رشته‌های فراوانی در ورزش وجود دارند و مردم زمان و هزینه زیادی را چه به عنوان شرکت کننده و چه به عنوان تماشاگر صرف ورزش میکنند.
ورزش و ورزش کردن طی سالیان طولانی از قالب یک تفریح و سرگرمی به قالب یک حرفه و فعالیت درآمده است و تعداد بیشماری از ورزشکاران حرفه‌ای در سراسر جهان از طریق ورزش به ثروت و زندگی رسیده اند.
این یکی دیگر از خصوصیات ورزش به شمار می‌آید.
امروزه ورزش زنان نیز جایگاه خاصی در مجامع بین المللی پیدا کرده است.
واژه ورزش که از دیرباز معنای تمرین و ممارست داشت به هنگام تصویب «قانون ورزش اجباری در مدارس» در 16 شهریور ماه 1306 خ به طور رسمی به معنای امروزی وارد قاموس واژگان دولتی ایران شده است.*[1]
ورزش شنا یکی از محبوب ترین ورزشها در بین اقشار مختلف مردم است.
فردی که شنا می کند، نه تنها از این طریق احساس راحتی و نشاط می کند بلکه در اثر شنا کردن قابلیتهای جسمانی خود را از قبیل استقامت دستگاه گردش خون و تنفس، قدرت، سرعت و انعطاف پذیری مفاصل شانه و مچ پا افزایش می دهد.
ورزش شنا ورزشی است که از سن نوزادی تا سن کهنسالی میتوان آنرا انجام داد و به طور کلی ورزشی است که هیجان و اضطراب را کاهش داده، عضلات را قوی و محکم کرده و بدن را نرم و انعطاف پذیر می سازد و باعث می شود که فرد انرژیی بیشتری برای انجام کارهای روزانه خود کسب کند.
تغییرات فیزیولوژیکی که در اثر تمرینات استقامتی شنا در بدن بوجود می آید.
تمرینات استقامتی به معنی شنای مداوم در مسافتهای طولانی مثل شنای 400 متر، 600 متر،800 متر،1400 متر و یا حتی مسافتهای بیشتر می باشد.
یکی از امتیازهای این نوع تمرین این است که احتیاج بدن را به دستگاه انتقال اکسیژن افزایش می دهد و در نتیجه سبب تغییرات زیر در بدن می شود.
افزایش بازده قلب، کاهش ضربان قلب، افزایش کیفیت خون از نظر حمل مقدار بیشتری اکسیژن ذخیره شده مقدار بیشتری گلیکوژن در جگر و ماهیچه ها و افزایش تعداد میتوکندریها در تارهای ماهیچه ای.
ماهیچه هایی که در شنا بکار گرفته می شوند.
در زیر اسامی بعضی از ماهیچه های اصلی که در مرحله جلو بردن یک شناگر در حرکتهای شنا از آنها استفاده می شود ذکر شده است:
1.
ماهیچه های پائین برنده دست: ماهیچه پشتی بزرگ، ماهیچه سینه ای بزرگ ماهیچه گرد بزرگ و سرطویل، ماهیچه سه سربازویی.
این ماهیچه ها باعث تقویت کشش دست در داخل آب می شوند.
2.
ماهیچه های گرداننده داخلی دست: ماهیچه سینه ای بزرگ، ماهیچه پهن پشتی، ماهیچه گرد بزرگ و ماهیچه تحت کتفی این ماهیچه ها قسمت بالایی دست را به طرف داخل میچرخانند.
قوی شدن این ماهیچه ها از نظر نگه داشتن آرنج در بالا که در مرحله اول کشش دست در هر چهار شنا مفید است، ضرورت دارد.
تمرینات سرعتی شنا و تغییرات فیزیولوژیکی حاصل از آن:
تمرینهایی با حداکثر سرعت و فعالیت در مسافتهای کوتاه را تمرینهای سرعتی گویند برای مثال 10 بار و هر بار 25 متر و یا 50 متر شنا با حداکثر سرعت.
این نوع تمرینها سبب افزایش قدرت انقباض ماهیچه( به جهت افزایش هماهنگی میان دستگاه عصبی یا ماهیچه ای) و همچنین افزایش قدرت و مقدارATP-PC ( آدنوزین تری فسفات و فسفات کرآتین) در ماهیچه می شود که خود سبب می شود که قدرت شناگر برای انجام تمرینهای سرعتی افزایش یابد.
اما همین ورزش مفرح و آب خنک در صورت بی توجهی به اصول بهداشتی می تواند زمینه ساز بروز بیماریهای پوستی و عفونی خطرناکی شود.در این بین استخرها به دلیل حضور بیشتر ودسترسی سهل تر مردم و محدود و بسته بودن آنها در انتشار و گسترش بیماریها تاثیر بیشتری دارندو بیماریهای مانند قاچ، انگل،اسهال،حصبه،اگزما،کچلی،قارچهای پوستی، بیماریهای عفونی گوش وچشم وبیماریهای گوارشی از آن دسته امراضی هستند که هر سال تعدادی از مراجعین به این مکانها به آنها مبتلا می شوند.
اما همین ورزش مفرح و آب خنک در صورت بی توجهی به اصول بهداشتی می تواند زمینه ساز بروز بیماریهای پوستی و عفونی خطرناکی شود.در این بین استخرها به دلیل حضور بیشتر ودسترسی سهل تر مردم و محدود و بسته بودن آنها در انتشار و گسترش بیماریها تاثیر بیشتری دارندو بیماریهای مانند قاچ، انگل،اسهال،حصبه،اگزما،کچلی،قارچهای پوستی، بیماریهای عفونی گوش وچشم وبیماریهای گوارشی از آن دسته امراضی هستند که هر سال تعدادی از مراجعین به این مکانها به آنها مبتلا می شوند.
به اعتقاد کارشناسان بهداشت،بیماریهای ناشی از تفریحات آبی؛بیماریهای هستند که از استنشاق یا تماس با آبهای آلوده استخرهای شنا،چشمه های آب معدنی و رودخانه هاشیوع پیدا می کند...آنان معتقدند که آب استخرها باید تقریبا استانداردهای آب آشامیدنی را داشته باشندوفقط میزان کلر آن بیشتر باشد.
براساس نظر کارشناسان،اسهال معمول ترین بیماری ناشی از تفریحات آبی است.همچنین بیماریهای از قبیل چشم،گوش،حلق،بینی و پوست شناگران را تهدید می کنند و چنانچه گند زدایی(ضد عفونی) از سطح قابل قبول در استخر انجام نشود؛میکروب آنها رشد کرده و سبب بروز بیماری می شوند.
به عقیده کارشناسان کودکان،زنان باردار وافرادی که دچار نقص در سیستم ایمنی بدن هستند مانند افراد مبتلا به ایدز،افرادی که پیوند اعضأ و یاافراد شیمی درمانی چنانچه دچار عفونت باشند بیشتر در معرض ابتلا به بیماریهای ناشی از تفریحات آبی هستند.
استفاده از ضد عفونی کننده های مناسب و نگهداری کلر آب در حد استاندارد،تعویض مکرر آب استخرها توسط مسئولین مراکز تفریحی ورزشی و رعایت بهداشت فردی توسط شناگران از مهمترین راه های کنترل و پیشگیری از گسترش بیماریهای ناشی از شناست.
کارشناسان رعایت چند نکته را در این ورزش ضروری می دانند:استفاده از استخرهای خلوت و مطمئن،پرهیز از تماس پوست چرب ناشی از مصرف لوازم آرایشی یا کرم ها با آب استخر,دوش گرفتن پیش از ورود به استخر,سونا یا جکوزی,استفاده از کلاه و عینک شنا برای جلوگیری از آسیب رسیدن به چشم و مو،استفاده از لوازم شخصی،دوش گرفتن و شستن بدن و سر با صابون وشامپو پس از خروج از استخر.
یکی از عوارض ورزشهای آبی قرمزی وسوزش چشم هاست.
که علت اصلی قرمزی چشم کلرامین است و عروق سطحی روی سفیدی چشم بر اثر تماس با کلرامین ملتهب شده و چشم قرمز می شود.که برای جلوگیری بهتر است از عینک استفاده شود.
یکی دیگر از عوارض ورزشهای آبی آفتاب سوختگی است.خشکی پوست یکی دیگر از عوارض ورزشهای آبی می باشد.مهمترین نکته در پیشگیری از این بیماری رعایت بهداشت فردی است و باید از لباس شنا و وسایل شنای تمیز و کاملاًخصوصی استفاده نمود و پس از شناهمه لباس ها و وسایل را با مواد شوینده شست و خشک کرد.
استفاده از روغن های مخصوص شنا برای جلوگیری از آفتاب سوختگی در سواحل و استفاده از کرم ها و لوسیونهای بدن از خشکی پوست جلوگیری می کند.
مسافرت تابستانی به شهرهای شمالی کشور و دیگر مناطق دیدنی و سرسبز اغلب با شنا کردن در دریا و رودخانه ها همراه است.
بخشی از مردم نیز استخرهای شنا را جهت تفریح و سپری نمودن اوقات فراغت انتخاب می کنند.
این در حالیست که عمدتاً ایمنی و بهداشت را هنگام شنا کردن به عنوان دو نکته اساسی در بیشتر مواقع کمتر مورد توجه قرار می دهند.
بد نیست بدانیم شنا کردن در دریا خطرات و مشکلاتی را همه ساله جهت مسافران دریا به وجود می آورد.
خطرغرق شدن در آب دریا صرفاً مخصوص کسانی که آشنایی کمتری با فنون شنا کردن دارند نمی باشد و ممکن است هر انسان بی احتیاط و کم توجهی را تهدید کند.
در زیرسطح زیبا و دیدنی استخر نیز، موادشیمیایی و بیولوژیکی فراوانی وجود دارد که ممکن است با اندکی غفلت متصدیان و شناگران معضلات بهداشتی زیادی برای استفاده کنندگان به وجود آورد.
عوامل محیطی، قارچ و جلبک، گازهای شیمیایی تشکیل شده در آب، میزان درجه حرارت آب و محیط استخر، دفعات تخلیه، کیفیت اولیه آب، میزانPH و کلر آزاد آب همگی از عوامل موثر بر بهداشت استخر است.
در این شماره به بررسی جنبه های مختلف شنا کردن می پردازیم.
فواید شنا آنچه ورزش شنا در سراسر دنیا زیرپوشش قرار می دهد، طیف وسیعی از اقشار مردم علاقمند به ورزش و تحرک جسمانی می باشد عده ای از مردم به ورزش علاقمندند اما وقتی به یاد کوفتگی عضلانی ناشی از ورزش می افتند، از انجام آن منصرف می شوند و اصولاً علاقه ای به جنبش توأم با تعرق زیاد و کوفتگی عضلانی ندارند.
آنچه به این افراد توصیه می شود" ورزش در آب" است چرا که به دور از تعرق زیاد می توانند نشاط و شادی ناشی از تحرک جسمانی را به دست آورند.
ورزش در آب را می توان به ورزشکاران و کسانی که در سطح بالایی از آمادگی جسمانی هستند نیز توصیه کرد.
همچنین برای کسانی که در فصل خارج از مسابقه، آمادگی خود را در سطح مطلوب حفظ می کنند و یا اینکه بخواهند تمرینات اختصاصی برای افزایش قدرت و استقامت عضلانی خود بسته به رشته ورزشی که به آن می پردازند انجام دهند.
شنا را می توان به کسانی توصیه کرد که پس از بهبودی نسبی از آسیب های فیزیکی ممکن است تا مدتها از انجام دیگر تمرینات محروم شده چرا که از این طریق می توانند دوره درمان را سریع تر پیش برده و بهبودی حاصل نمایند.
زنان باردار از جمله افرادی هستند که همواره در جستجوی ورزشی ملایم و مطلوب برای گذران این دوران می باشند.
هر چند که بسیاری از نرمشها و ورزشهای سبک ویژه این دوران از سوی متخصصین معرفی شده است، اما آنچه به این افراد در سراسر دنیا توصیه می شود، ورزش در آب و انجام حرکات ملایم در آن می باشد.
ورزش در آب علاوه بر آن که شادی و نشاط بودن در آب را با خود دارد، سستی و کسلی ناشی از وزن زیاد در این دوران را به در کرده، می تواند سبب بهبود وضعیت جسمانی در این قبیل افراد شود یک آمادگی جسمانی خوب، مادر را در تحمل وزن رو به رشد جنین یاری داده، می تواند با تقویت عضلات کمر و شکم، یک زایمان خوب و سالم را به ارمغان آورد.
همچنین در دوران پس از زایمان، در برگشت عضلات به وضع اولیه قبل از زایمان بسیار موثر خواهد بود.
شنا برای کسانی که اضافه وزن دارند، ورزش فوق العاده مفیدی است چرا که این ورزش به دلیل هوازی بودن در سوختن کالریهای اضافی که می تواند منجر به اضافه وزن شود تأثیر مطلوبی دارد.
این ورزش می تواند تأثیری عمده در کم کردن استرسها داشته باشد.
خاصیت ماساژ دهندگی آب آرامش خاطر و تمدد اعصاب را به انسان برمی گرداند.
این ورزش به همه کسانی که علاقه مند به بهبود وضعیت روحی و جسمی خود هستند، صرفنظر از سن، سابقه آمادگی جسمانی و یا بیماری که دارند توصیه می شود.
آنچه در این مورد به افرادی که به نوعی مشکل پزشکی عمده ای دارند، توصیه می شود مشورت با پزشک و رعایت برخی توصیه ها پیرامون عدم انجام حرکات خطرناک در مورد هر بیماری است.
این ورزش بیشتر قسمت بالاتنه را درگیر فعالیت می کند.
ماهیچه های کوچک بازوها در اثر ورزش شنا نسبت به ماهیچه های بزرگتر پا بیشتر به حرکت گرفته می شوند.
تقویت عضلات و بهبود ظرفیت تنفسی، همچنین بالارفتن قدرت خون رسانی قلب از دیگر فوایدی است که می توان برای ورزش شنا ذکر کرد.
بهداشت شنا کردن بسیار روشن است که آب محیط عالی برای انتقال و رشد موجودات ذره بینی بیماری زایی است که عامل بیماریهایی از قبیل تب تیفوئیدآ اسهال آمیبی و باسیلی، هپاتیت، تبخال، ورم ملتحمه چشم و زرد زخم و غیره می باشد.
این قبیل موجودات میکروسکوپی، محیطهای گرم و مرطوب همراه با غذای کافی را ترجیح می دهند.
عوامل عفونت های ذیل در استخری با مراقبت ضعیف ممکن است وجود داشته باشد.
- عفونت های ویروسی و قارچی، مثل عارضه خارش پای شناگران که یک بیماری قارچی پوست است.
- عفونت چشم، گوش، گلو و بینی - عفونت های بخش فوقانی تنفس - عفونت های روده ای آنچه شناگران در استخر باید به آن توجه کنند - قبل از ورود به استخر بدن خود را با یک شوینده مناسب شستشو دهید.
- قبل از ورود به استخر پای خود را در داخل حوضچه کلر قرار دهید.
- به همه کسانی که به