دانلود مقاله امامت

امامت
برترى امامت بر نبوّت
ناگزیرى از حجّت (نیاز به رهبر الهى)
حجّت، امامى است شناخته شده
گاه حجّت در بیم و گمنامى به سر مى‌برد
اگر امام نباشد زمین‌در هم فرورود
فراخواندن هر امتى با امام وپیشواى آن
شناخت امام
شرایط امامت و ویژگیهاى امام
آنچه خداوند بر پیشوایان حقّ واجب کرده
حقوق متقابل امام و امّت
پیشوایان شما نمایندگان شما هستند
هر که از پیشوایى جز پیشواى حقّ ...
پیشوایان دوزخ
مدّعى امامت
از کسى که فرمانبر خداوند سبحان ...
وجوب قیام در برابر فرمانروایان ستمگر
آنچه که «خوددارى از قیام را» ...
انتخاب امام
حدیث ثقلین
وجوب همراهى اهل بیت
علّت رفتار خودکامانه نسبت به اهل بیت
فلسفه حکومت از نگاه اهل‌بیت
ترس از تفرقه
امامان دوازدهگانه
علم امام

17) الإمامَه ُ - امامت‏

الإمامَه ُ

«الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دِیناً» .

امامت‏

«امروز دینتان را براى شما کامل کردم و نعمتم را بر شما تمام گردانیدم و اسلام را دین شما برگزیدم».

v الإمامُ علیٌّ علیه السلام : الإمامه ُ نِظامُ الاُمّه ِ .

امام على علیه السلام : امامت رشته کار امّت است .

v الإمامُ الباقرُ علیه السلام : بُنِیَ الإسلامُ على‏ خَمْسٍ : على‏ الصَّلاه ِ ، والزَّکاه ِ، والصَّومِ، و الحَجِّ، والوَلایه ِ، ولَمْ‏یُنادَ بِشَیْ‏ءٍ کَما نُودِیَ بالوَلایه ِ.

امام باقر علیه السلام : اسلام بر پنج پایه استوار است : نماز ، زکات ، روزه ، حجّ و ولایت و به هیچ چیز به اندازه ولایت دعوت نشده‏است .

v الإمامُ الصّادقُ علیه السلام : لا یَقْبَلُ اللَّهُ مِنَ العِبادِ الأعمالَ الصّالحه َ الّتی یَعْمَلونَها إذا تَوَلَّوا الإمامَ الجائرَ الّذی لیسَ مِنَ اللَّهِ تعالى‏

امام صادق علیه السلام : اگر بندگان ، پیشواى ستمگر را که از جانب خدا نیست به زمامدارى گیرند ، خداوند کارهاى شایسته‏اى را که انجام مى‏دهند نخواهد پذیرفت .

v الإمامُ الکاظمُ علیه السلام : الإمامه ُ هِیَ النُّورُ ، وذلکَ قولُهُ‏عزّ و عجل : «آمِنُوا باللَّهِ وَرَسُولِهِ والنُّورِ الّذی أنْزَلْنا» ، قالَ : النُّورُ هُوَ الإمامُ .

امام کاظم علیه السلام : امامت نور و روشنایى است ؛ همان که خداوند عزّ و جل فرموده : «به خدا و پیامبر او و نورى که فرو فرستادیم ایمان آورید» .

فرمود : نور همان امام است .

v الإمامُ الرِّضا علیه السلام : وأنْزَلَ فی حِجَّه ِ الوَداعِ وَهِیَ آخِرُ عُمْرِهِ صلى الله علیه وآله «الیَومَ أکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ ...» وأمرُ الإمامه ِ مِنْ تَمامِ الدِّینِ .

امام رضا علیه السلام : در حجه الوداع که سال آخر عمر پیامبر صلى الله علیه وآله بود آیه «امروز دینتان را براى شما کامل کردم ...» نازل شد .

امر امامت ، از جمله کمال دین است .

v عنه علیه السلام : إنَّ الإمامه َ اُسُّ الإسلامِ النّامی وفَرْعُهُ السّامی .

امام رضا علیه السلام : امامت ریشه بالنده اسلام و شاخه برافراشته آن است .

v عنه علیه السلام : إنّ الإمامه َ زِمامُ الدِّینِ ، ونِظامُ المُسلِمینَ ، وصَلاحُ الدُّنیا ، وعِزُّ المُؤمِنینَ .

امام رضا علیه السلام : امامت زمام دین است و رشته کار مسلمانان و اصلاح و آبادانى دنیا و سرفرازى مؤمنان .

فَضل الإمامَه ِ عَلى‏ النُّبُوّه ِ

«وَإِذِ ابْتَلَى‏ إِبْرَاهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّی جاعِلُکَ لِلنّاسِ إِماماً» .

برترى امامت بر نبوّت‏

«و (بیاد آر) هنگامى که ابراهیم را پروردگارش به کلماتى آزمود و او آنها را به انجام رسانید، خدا فرمود: من تو را پیشواى مردم گردانیدم».

v الإمامُ الصّادقُ علیه السلام : إنَّ اللَّهَ تبارَکَ وتعالى‏ اتَّخَذَ إبراهیمَ عَبْداً قَبْلَ أنْ یَتَّخِذَهُ نَبِیّاً ، وإنَّ اللَّهَ اتَّخَذَهُ نَبِیّاً قَبْلَ أنْ یَتَّخِذَهُ رَسُولاً ، وإنَّ اللَّهَ اتَّخَذَهُ رَسُولاً قَبْلَ أنْ یَتَّخِذَهُ خَلیلاً ، وإنَّ اللَّهَ اتَّخَذَهُ خَلیلاً قَبْلَ أنْ یَجْعَلَهُ إماماً ، فَلَمّا جَمَعَ لَهُ الأشیاءَ قالَ : إنّی جاعِلُکَ لِلنّاسِ إماماً

امام صادق علیه السلام : خداوند تبارک و تعالى ابراهیم را به بندگى گرفت پیش از آن که او را به پیامبرى برگزیند ، و او را به نبوّت رساند پیش از آن که به رسالت گزیند و او را رسول خود ساخت پیش از آن که به دوستى برگزیند و او را دوست و خلیل خود گردانید پیش از آن که امامش قرار دهد .

و چون همه این مقامات را در او گرد آورد فرمود : من تو را امام و پیشواى مردم قرار دادم .

الاضْطِرارُ إلى‏ الحُجَّه ِ

ناگزیرى از حجّت (نیاز به رهبر الهى)

v الإمامُ الباقرُ أو الإمامُ الصّادقُ علیهما السلام : إنَّ اللَّهَ لَمْ یَدَعِ الأرضَ بِغَیْرِ عالِمٍ ، ولولا ذلکَ لَم یُعْرَفِ الحَقُّ مِنَ الباطِلِ .

امام باقر علیه السلام یا امام صادق علیه السلام : خداوند زمین را بدون عالم نگذاشته است ؛ و اگر این نبود حقّ از باطل شناخته نمى‏شد .

v الإمامُ الصّادقُ علیه السلام : لَم تَخْلُ الأرضُ - مُنْذُ کانتْ - مِن حُجَّه ٍ عالِمٍ ، یُحْیی فیها مایُمیتُونَ مِنَ الحَقِّ ، ثُمَّ تلا هذِهِ الآیه َ : «یُرِیْدُوْنَ لِیُطْفِؤُوا نُوْرَ اللَّهِ بِأفْوَاهِهِمْ ...» .

امام صادق علیه السلام : زمین از همان گاه که پدید آمده ، از حجتى دانا که هر حقى را مردم به دست فراموشى بسپارند زنده مى‏کند ، تهى نبوده‏است ؛ آن گاه این آیه را تلاوت فرمود : «مى‏خواهند با دهانهاى خود نور خدا را خاموش کنند ...» .

الحُجَّه ُ إمامٌ یُعرَفُ‏

حجّت، امامى است شناخته شده‏

v الإمامُ الصّادقُ علیه السلام : إنَّ الحُجَّه َ لا تَقُومُ للَّهِ‏عزّ و عجل على‏ خَلْقِهِ إلّا بإمامٍ حتّى‏ یُعْرَفَ .

امام صادق علیه السلام : حجّت خداوند عزّ و جل بر خلقش بر پا نگردد مگر به وجود امامى که شناخته شده باشد*** 1 درباره نایب فاعل «یُعرَف» که در متن حدیث آمده است چند احتمال داده‏اند: خدا، امام، حقّ و باطل.

ولى ما به توجه به عنوان مبحث احتمال دوم را ترجیح داده‏ایم - م.

*** .

قد یکونُ الحُجَّه ُ خائفاً مَغْمُوراً

اه حجّت در بیم و گمنامى به سر مى‏برد

v الإمامُ علیٌّ علیه السلام : اللَّهُمَّ بلى‏ لا تَخْلو الأرضُ مِنْ قائمٍ للَّهِ بِحُجَجِهِ ، إمّا ظاهراً مَشْهُوراً ، أو خائفاً مَغْموراً لئلّا تَبْطُلَ حُجَجُ اللَّهِ وبَیِّناتُهُ .

امام على علیه السلام : آرى چنین است ، زمین از کسى که حجّتهاى خدا را بر پا دارد - آشکار و سرشناس یا بیمناک و گمنام - تهى نیست ، تا حجّتها و برهانهاى خداوند از بین نرود .

v الإمامُ الباقرُ علیه السلام : لا تَبقى الأرض بِغَیرِ إمامٍ ظاهرٍ أو باطنٍ .

امام باقر علیه السلام : زمین ، بدون امام - آشکار یا نهان - باقى نمى‏ماند .

لَولا الإمامُ لَسَاخَتِ الأرضُ‏

اگر امام نباشد زمین‏در هم فرورود

v الإمامُ الصّادقُ علیه السلام : لَو بَقِیَتِ الأرضُ بِغَیْرِ إمامٍ لَسَاختْ .

امام صادق علیه السلام : اگر زمین بدون امام مى‏ماند ، به یقین در هم فرو مى‏ریخت .

v عنه علیه السلام : إنّ الأرضَ لا تکونُ إلّا وفیها حُجَّه ٌ ، إنَّهُ لایُصْلِحُ النّاسَ إلّا ذلکَ ، ولا یُصْلِحُ الأرضَ إلّا ذاکَ .

امام صادق علیه السلام : در زمین همیشه حجّت هست ؛ زیرا مردم را اصلاح نکند مگر حجّت و زمین را به سامان نیاورد مگر حجّت .

دَعْوَه ُ کُلِّ اُمّه ٍ بإمامِها

«یَوْمَ نَدْعُو کُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ» .

فراخواندن هر امتى با امام وپیشواى آن‏

«روزى‏که هرگروه از مردم‏را با پیشوایشان فرا خوانیم».

v الإمامُ الصّادقُ علیه السلام : إذا کانَ یومُ القِیامه ِ ...

یَأتی النِّداءُ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ جلَّ جلالُهُ : ألَا مَنِ ائْتَمَّ بإمامٍ فی دارِ الدُّنیا فَلْیَتَّبِعْهُ إلى‏ حَیْثُ یَذْهَبُ بهِ ، فَحِینَئذٍ «تَبَرَّأ الَّذینَ اتُّبِعُوا مِنَ الّذینَ اتَّبَعُوا ...» .

امام صادق علیه السلام : در روزقیامت ...

از سوى خداى بزرگ ندا آید که هر کس در سراى دنیا به امامى اقتدا کرده باید در پى او به همان جا رودکه او را مى‏برند .

در این هنگام «پیروى شدگان از پیروان بیزارى مى‏جویند ...» .

معرفه ُ الإمامِ‏

شناخت امام‏

v رسولُ اللَّهِ صلى الله علیه وآله : مَن ماتَ وَهُوَ لا یَعرفُ إمامَهُ ماتَ مِیته ً جاهلیّه ً.

پیامبر خدا صلى الله علیه وآله : هر که بمیرد و امام خود را نشناخته باشد به مرگ جاهلى مرده‏است .

v عنه صلى الله علیه وآله : مَن ماتَ بغیرِ إمامٍ ماتَ مِیته ً جاهلیّه ً .

پیامبر خدا صلى الله علیه وآله : هر که بدون داشتن امام بمیرد به مرگ جاهلى مرده‏است .

v الإمامُ الحسینُ علیه السلام - لَمّا سُئل عَن مَعرفه ِ اللَّهِ - : مَعرفه ُ أهلِ کُلِّ زمانٍ إمامَهُمُ الّذی یَجِبُ عَلَیهِمْ طاعَتُهُ .

امام حسین علیه السلام - هنگامى که درباره شناخت خدا از او سؤال شد - : شناخت مردم هر زمان از امامى که باید از او فرمان برند .

v الإمامُ الصّادقُ علیه السلام - فی قولِهِ تعالى: «وَمنْ یُؤْتَ الحِکْمَه َ ...» - : طاعه ُ اللَّهِ ومعرفه ُ الإمامِ .

امام صادق علیه السلام - درباره آیه «و هر که را حکمت داده شود ...» - : (حکمت) فرمانبرى از خدا و شناخت امام است .

v عنه علیه السلام : الإمامُ عَلَمٌ بَیْنَ اللَّهِ‏عزّ و عجل وبَیْنَ خَلْقِهِ ، فَمَنْ عَرَفَهُ کانَ مُؤمناً ، ومَنْ أنْکَرَهُ کانَ کافراً .

امام صادق علیه السلام : امام راهنماى‏میان‏خداوند عزّ و جل و آفریدگان اوست ؛ هر که او را بشناسد مؤمن است و هر که منکرش شود کافر .

v عنه علیه السلام : مَن لَم یَعْرِفْنا ولَم یُنْکِرْنا کانَ ضالّاً حتّى‏ یَرْجِعَ إلى الهُدى‏ الّذی افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَیْهِ مِنْ طاعَتِنا الواجِبه ِ ، فإن یَمُتْ على‏ ضَلالَتِهِ یَفْعَلِ اللَّهُ بهِ ما یَشاءُ .

امام صادق علیه السلام : کسى که ما را نشناسد و منکر ما هم نباشد گمراه است تا آن که به سوى‏هدایتى که خدا بر او واجب کرده ، یعنى لزوم اطاعت از ما ، برگردد .

و چنانچه در حال گمراهیش بمیرد خدا با او آن کند که خواهد . 

و چنانچه در حال گمراهیش بمیرد خدا با او آن کند که خواهد .

شرائطُ الإمامهِ وخَصائصُ الإمامِ‏ «وَجَعَلْنا مِنْهُمْ أَئِمَّهً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا لَمّا صَبَرُوا وَکانُوا بِآیاتِنا یُوقِنوُنَ» .

«أَفَمَنْ یَهْدِی إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ یُتَّبَعَ أَمَّنْ لا یَهِدّی إِلّا أَنْ یُهْدى‏ فَما لَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُونَ » .

«إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاهُ عَلَیْکُمْ وَزَادَهُ بَسْطَهً فِی الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ » .

شرایط امامت و ویژگیهاى امام‏ «از میان آنها پیشوایانى قرار دادیم که به فرمان ما به هدایت مى‏پردازند چون شکیبایى ورزیدند و به آیات و نشانه‏هاى ما یقین داشتند».

«آیا آن که به سوى حقّ راه مى‏نماید به پیروى سزاوارتر است یا آن که به حقّ راه نمى‏نماید و خود نیز نیازمند هدایت است؟

شما را چه مى‏شود؟

چگونه داورى مى‏کنید؟».

«خدا او را بر شما برگزیده و به دانایى و توانایى او بیفزوده است».

 الإمامُ علیٌّ علیه السلام : لا یَحمِلُ هذا العِلمَ إلّا أهلُ البَصَرِ والصَّبْرِ والعِلْمِ بِمَواضِعِ الحَقِّ .

امام على علیه السلام : این امر (امامت) را به دوش نکشد مگر کسى که اهل شکیبایى ، بینایى و آگاهى از سر رشته امور باشد .

 عنه علیه السلام : یَحتاجُ الإمامُ إلى‏ قلبٍ عَقُولٍ ، ولسانٍ قَؤولٍ ، وجَنانٍ على‏ إقامهِ الحَقِّ صَؤولٍ .

امام على علیه السلام : امام و پیشوا باید اندیشه‏اى خرد ورز ، زبانى گویا و دلى خروشان در راه برپایى حقّ داشته باشد .

 عنه علیه السلام : مَن نَصَبَ نَفْسَهُ للنّاسِ إماماً فَعَلَیْهِ أنْ یَبدأَ بتعلیمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تعلیمِ غیرِهِ ، ولْیَکُنْ تأدیبُهُ بسِیرَتِهِ ، قبلَ تأدیبِهِ بِلِسانِهِ .

امام على علیه السلام : هر که خود را پیشواى مردم کند باید پیش از آموزش دیگران به آموزش خویش بپردازد و پیش از آن که (دیگران را) به گفتار ادب کند باید به رفتار خود تربیت نماید .

 عنه علیه السلام : لا یُقیمُ أمْرَ اللَّهِ سُبحانَهُ إلّا مَنْ لا یُصانِعُ ولا یُضارِعُ ولا یَتَّبِعُ المَطامِعَ .

امام على علیه السلام : فرمان خدا را بر پا ندارد جز کسى که (در اجراى حکم خدا) باج نمى‏دهد ، کوتاه نمى‏آید و در پى منافع (شخصى) نمى‏رود .

 عنه علیه السلام : کِبارُ حُدودِ وَلایهِ الإمامِ المَفْروضِ الطّاعهِ أنْ یُعْلَمَ أنَّهُ مَعْصومٌ مِنَ الخطأِ والزَّلَلِ والعَمْدِ ، ومِنَ الذُّنوبِ کُلِّها صغیرِها وکبیرِها ، لا یَزِلُّ ، ولا یُخْطئُ ، ولا یَلْهو بِشَیْ‏ءٍ مِنَ الاُمورِ المُوبِقَهِ للدِّینِ ، ولا بِشَیْ‏ءٍ مِنَ المَلاهی ، وأنَّهُ أعْلَمُ النّاسِ بِحَلالِ اللَّهِ وحَرامِهِ ، وفَرائضِهِ وسُنَنِهِ وأحْکامِهِ ، مُسْتَغْنٍ عَنْ جَمیعِ العالَمِ ، وغَیْرُهُ مُحتاجٌ إلَیْهِ ، وأنَّهُ