پذیرش: پذیرش اولین محل برخورد بیمار با کلینیک است که در رابطه با انتظار اصلی و ورودی کلینیک قرار می گیرد .
مساحت پذیرش بستگی به تعداد کارکنان این قسمت دارد و به ازای هر کار کن 5m+ متر مربع مساحت مفید در نظر گرفته می شود .
در درمانگاه های بزرگ هر گروه از کلینیکها دارای پیشخوان پذیرش خاص خود هستند .
که در پشت هر پیشخوان یک نفر کار می کند .
طول پیشخوان به ازای هر کار کن = 1m در شرایطی که فشار تقاضا برای کلینیک وجود دارد طراحی قسمت پذیرش اهمیت بیشتری پیدا می کند .
پیشبینی محل برای شیون بیماران در خارج از فضای پذیرش نزدیکی هرچه بیشتر قسمت پذیرش به ورودی کلینیک و عدم تداخل آن با قسمتهای درمانی کلینیکها نزدیکی آن به بایگانی پزشکی و امثال آن مسائلی است که در قرارگیری پذیرش کلینیک باید مورد توجه قرار گیرد .
مساحت پذیرش متر مربع A = 5 متر مربع × تعداد کارکنان پذیرش طول پیشخوان پذیرش متر مربع B = 1متر ×تعداد کارکنان پذیرش اجزای مبلمان : 1.
یک میز پذیرش با حداقل عرض 6ً - 4 که دارای کشو برای ذخیره سازی یا فایل پایه دار .
2.
فایل های جانبی به طول 60 فوت و دسترسی آسان برای مسئول پذیرش .
پذیرش ورودی اصلی هال و انتظار اصلی 3.
تابلوی اعلانات برای اعلامیه ها و رویدادها .
4.
صندلی به تعداد کارکنان .
5.
رایانه به تعداد کارکنان .
نکاتی که در طراحی باید رعایت شود : 1.
تماس چشمی آسان بین ایستگاههای کار مطلوب می باشد .
مسئول پذیرش حرکت و جابجایی بیماران را کنترل می کند، متعاقبا قسمت پذیرش باید در ناحیه مرکزی واقع شود، وظیفه اساسی خود را انجام دهد .
3.
روشنایی طبیعی و نمای بیرونی مطلوب می باشند ولی نباید بهای چندانی به آنها داده شود .
اولویت اول و دوم عبارتند از : ناحیه پذیرش/ انتظار/ و دفاتر مشاوره هال و سرای انتظار : انتخاب سیستم انتظارها از مسائل مهم در برنامه ریزی عملکردی کلینیک محسوب می شود .
معمولا از نظر سیه کولاسیون ها ترکیبی از سیستم انتظار اصلی و فرعی روش مناسب تری به نظر می رسد .
منظور از این سیستم آن است که یک انتظار اصلی با مساحت کافی در رابطه با ورودی کلینیک پیش بینی می شود .
که بیماران از آن میان انتظارهای فرعی تقسیم می شوند .
هر کلینیک و یا هر گروه از کلینیک ها دارای انتظار فرعی خاص خود هستند .
نکات طراحی: 1.
از نظر طراحی ایجاد یک مکان خوب و جذاب که در این ناحیه می تواند بزرگترین چالش را در ایجاد راحتی روانی بیماران به ویژه در ارتباط با سن افراد (از کودکی تا بلوغ) ارائه دهد .
مصالحی که استفاده می شود نباید هیچ گونه درز و یا فرجی داشته باشد .
نورپردازی : در چنین فضایی منع نوری باید مخفی باشد تا کمترین انعکاس سطحی نور رخ داده و نور غالب محیط چشم آزار نشود .
اجزای مبلمان : 70 صندلی، آبخوری، تلویزیون، قفسه مجله تلفن عمومی .
مساحت انتظارها معمولا بر مبنای 3/1 متر مربع برای هر نفر در نظر گرفته می شود .
معمولا همراهان بیمار نیز به تعداد افراد اضافه می شود .
برای محاسبه مساحت انتظارها می توان نصف کل مراجعین (بیمار و همراه) به درمانگاه در شلوغ ترین روز را املاک قرار داد .
این ملاک هم در انتظار اصلی و هم در انتظار فرعی باید رعایت شود .
بدین ترتیب مساحت انتظار اصلی معمول کل مساحت انتظارهای فرعی پیش بینی می شود .
(همراه)2×کل تعداد بیماران مراجعه کننده در شلوغترین روز 2 انتظار : مساحت انتظار اصلی A =3/1× (همراه)2×کل تعداد بیماران مراجعه کننده در شیوع ترین روز 2 مساحت کل انتظارهای فرعی متر مربع A= 3/1× A متر مربع تعداد اتاقهای محاصبه ی معاینه مساحت انتظارهای فرعی : M2 B= صندوق : کلیه مراجعین به کلینیک برای پرداخت پول به صندوق مراجعه می کنند .
همچنین در مواردی مراجعین به بخشهای تشخیصی کلینیک مانند آزمایشگاه رادیولوژی برای پرداخت پول به صندوق درمانگاه مراجعه می کنند .
داروخانه از حیث حسابداری مستقل بوده و صندوق جداگانه ای مختص بخود دارد .
صندوق ار حیث قرارگیری باید در ارتباط با ورودی و انتظار اصلی درمانگاه بوده و در مجاورت بخش پذیرش و در رابطه با اداری قرار گیرد .
ورودی اداری انتظار اصلی پذیرش صندوق در ارتباط مجاور با صندوق معمولا با دریچه ای به فضای انتظار متصل می شود و بیماران پول یا دفترچه بیمه خود را از این دریچه به صندوق می دهند .
معمولا حسابداری کوچکی نیز در قسمت صندوق پیش بینی می شود .
طراحی صندوق به نحوی باید باشد که بیمار و مراجعین نتوانند وارد آن شوند .
محاسبه مساحت صندوق : مساحت صندوق بستگی به تعداد پرسنل اداری این قسمت دارد .
می توان در ازای هر نفر پرسنل این قسمت 5/4 متر مربع مساحت در نظر گرفت که شامل فضای : پیشخوان و میز کار می شود .
همین میزان مساحت برای هر نفر کارکن حسابداری در این قمت نیز لازم است .
مساحت صندوق= 5/4 متر مربع × تعداد پرسنل اداری صندوق داروخانه : مکان یابی داروخانه باید به گونه ای باشد که مراجعین خارج از درمانگاه نیز بتوانند با سهولت و حتی الامکان بدون تداخل یا مسیر اصلی بیمار در درمانگاه از آن استفاده کنند .
قسمت های مختلف یک داروخانه می تواند شامل : 1.
فضای انبار 2.
فضای انتظار مراجعه کنندگان 3.
صندوق پرداخت : در قسمت صندوق محلی برای انتظار کسانیکه در نوبت هستند وسیله ای برای اعلام آمادگی نسخه ها و باجه مخصوص دریافت دارو باید وجود داشته باشد .
پیشخوان مساحت قسمت قفسه بندی و نگهدرای دارو می تواند بین 25 تا 35 متر مربع (بر حسب تعداد مراجعین درمانگاه) در نظر گرفته شود .
فضای کار پرسنل داروخانه نیز می تواند 5 متر مربع مساحت مفید برای هر کار کن داروخانه در نظر گرفت .
1 متر مربع جهت هر مراجعه کننده به داروخانه فضای انتظار در نظر گرفته شود .
فضایی معادل 6 متر مربع نیز جهت میز کار مسئول داروخانه و فضای کار وی لازم است .
1.بخش اداری : تحت این عنوان یکسری عمل کرد اساسی قرار گرفته که برای اداره کلینیک ضروری می باشد ولی وسعت یک بخش را نخواهد داشت .
بعضی از آنها در ارتباط با عموم بوده باید دسترسی به آنها آسان باشد .
بقیه در این ارتباط نبوده و باید در بهترین موقعیت خود از نظر عملکرد قرار گیرند .
2.اجزای بخش اداری : 1.
مدیر و منشی 2.
سالن کنفرانس و تشکیل جنسه 3.
حراست 4.
بایگانی 5.
امور مالی 3.
مدیریت با وجود اینکه احتیاجات فضایی مدیریت زیاد می باشد بهترین و مستقیم ترین انعکاس دهنده تشکیلاتی هستند که کلینیک را اداره می کنند .
تمام بخشهای روابط عمومی کلینیک را موثر می نمایند .
ولی مدیریت بطور آگاهانه و مداوم ارتباط با عموم را مد نظر قرار می دهد .
اجزای داخلی اتاق مدیر : شامل : 1.
اتاق منشی 2.
اتاق رییس 3.
اتاق جلسات مبلمان داخلی : 1.
اتاق منشی شامل : فایل – میز و صندلی – کامپیوتر – فاکس – تلفن – دستگاه کپی و پرینت – میز و صندلی برای مراجعه کننده .
اتاق رئیس شامل : فایل – قفسه بدون پایه 8-5 فوت مربع – کامپیوتر شخصی - صندلی گردان – قفسه کتاب با طول 30 فوت – میز و صندلی میهمان (مراجعه کننده).
اتاق جلسات : میز 12 نفره بایگانی: فضای مورد نیاز به این مکان شامل دو بخش : 1.
مکان برای کارمندان ماشین نوپس 2.
قسمت بایگانی پرونده های طبی : پرونده که نام دیگر آن چارت است با ورود بیمار به کلینیک آماده می گردد و بعد از پذیرش بیمار اسم و آدرس و سای مشخصات وی در صفحه اول نوشته می شود این ورق مخصوص که نام و مشخصات بیمار بر روی آن نوشته شده در یک پوشه نگهداری می گردد که پس از بستری شدن بیمار هر گونه یادداشت و شرح بعدی در آن نوشته می شود .
پرونده بیمار باید در جایی نگهداری شود که به آسانی در دسترس طبیب قرار گیرد .
از طرفی دیگر نباید پرونده در دسترس عموم باشد .
زیرا اطلاعات و مطالب موجود در آن باید نزد پزشک محفوظ باشد و به ندرت حتی به خود بیمار اجازه داده می شود که پرونده را ببیند .
پس از اتمام مراجعات بیمار، پرونده از پرونده بخش جدا شده و به قسمت بایگانی پرونده های طبی فرستاده می شود .
اگر بیمار مجددا به کلینیک مراجعه کند در پرونده قدیمی او از بایگانی خارج شده و اطلاعات و مدارک جدید به آن اضافه می گردد .
معمولا در کشورهای اروپایی پرونده ها برا هفت سال نگهداری می شود که دو سال اول پرونده در قسمت بایگانی جاری خواهد بود .
در ایران مقررات خاصی در این مورد وجود ندارد و بطور معمول پرونده ها مدت ده سال و در مواردی کمتر یا بیشتر نگهداری می شود .
در موارد در کشورها اروپایی پرونده ها پس از ده سال به میکرو فیلم انتقال می یابد .
این سیستم به دلیل مشکلات فنی در ایران نامناسب به نظر می رسد و پرونده ها پس از مدتی به بایگانی راکد منتقل می شود .
بنابراین از حیث مساحت باید از سیستم معمول بایگانی پرونده ها تبعیت کرد .
به طور معمول یک قفسه معمولی با 2 متر ارتفاع و یک متر عرض و عمق 40 سانتی متر که دارای هفت طبقه است گنجایش 1400 پرونده را دارد .
بنابراین مساحتی معادل 4/0 متر مربع برای بایگانی 1400 پرونده کافی می باشد .
و فضایی که پرونده در بایگانی اشغال می کند از فرمول زیر قابل محاسبه است .
مساحت اشغال شده توسط قفسه پرونده های پزشکی : تعداد کل پرونده های پزشکی بیماران سر پایی 1400 برای دسترسی به قفسه های بایگانی معادل 6/0 متر مربع برای هر قفسه نیز فضا لازم است .
بنابراین مساحت کل بایگانی از فرمول زیر می تواند بدست آید .
مساحت بایگانی درمانگاه : تعداد کل پرونده های پزشکی بیماران سر پایی 1400 امور مالی : سند زدن حسابهای کیلینیک و نیز پرداخت حقوق پرسنل و بررسی سود و زیان مجموعه به عهده امور مالی می باشد .
اجزای مبلمان : ناحیه کار با حداقل سطح کار اصلی 25فوت مربع به اضافه یک سطح کار فرعی 10فوت مربع یک کامپیوتر شخصی با عرض ( 23*عمق 20*ارتفاع 21 ) ؛ دو باکس یا کشوی فایل ، دو قفسه دیواری با حداقل طول 12 فوت در بالای سصح کار .
دو صندلی کار عملیاتی و یک صندلی مهمان ، فایلهای جانبی با حداقل طول 12 فوت .
امور مالی در ارتباط با بخش اداری کار می کند و ترجیعأ نزدیک به بایگانی باشد .
حراست: محل قرار گیری اتاق حراست در بخش اداری می باشد بهتر است نزدیک به اتاق مدیر باشد .
مساحتی معادل 80m2 برای این اتاق کافی است .
اجزای داخل اتاق حراست : 6 عدد میز و صندلی برای کارکنان فایل – کامپیوتر شخصی- میز و صندلی برای مراجعین .
سالن کنفرانس و تشکیل جلسه : اجزای مبلمان: میز و صندلی کنفرانس برای نشستن راحت 20 نفر قفسه بدون پایه برای خدمات لوازم التحریر (کاغذ و قلم) فایل های جانبی یک تخته وایت برد بدون ایجاد مزاحمت برای صفحه نمایش یک صفحه نمایش با سطح مناسب برای دیدن اسلایدها و پاتل کنترل برای سیستم ویدیویی یک پروژکتور ویدیویی نور و روشنایی : در چنین فضایی منابع نوری باید محض باشند تا کمترین انعکاس سطحی نور رخ داده و نور غالب محیط چشم آزار نشود .
کنتراست متوسط با رنگ روشن ( اجتناب از کنتراست های شدید به جز در سطوح کف) استفاده از چراغهای کم نور مکان قرارگیری : بهتر است به گونه ای قرار گیرد که هم دسترسی آسان برای بخش مدیریت به آن وجود داشته باشد و هم دسترسی آسان برای پزشکان از محلهای پر تجمع دور باشد .
اتاق استراحت پرسنل : به مساحت 50m2 و 8 نفر پرسنل و صندلی برای نشستن افراد جهت استراحت اجتماعات و ملاقاتهای غیر رسمی، در مجاورت آشپزخانه رعایت تهویه الزامی است .
اجزای مبلمان : - کمد پرسنل به مساحت 25 متر مربع - 6متر مربع برای تخت خواب - رخت آویز - میز و صندلی به تعداد پرسنل - آیینه - تلویزیون و رادیو - دستشویی رختکن پرسنل: با توجه به اینکه پرسنل کلینیک از دو جنش مذکر و مونث می باشند نیاز به دو رختکن مجزا به عنوان زنانه و مردانه می باشد .
مساحت در نظر گرفته شده با توجه به تعداد اعضا پزشکان کلینیک در روز در نظر گرفته می شودو برای هر نفر 1/5m2 .
در صورت امکان هر کارمند باید یک گنجه رخت به عمق 45 سانتیمتر و عرض 37 سانتیمتر داشته باشد .
در صورتیکه فضا خیلی شلوغ باشد گنجه هایی با دو محفظه باریک در پایین وجود دارد که هر کدام به به عرضی