فصل اول : ((تاریخچه و فعالیت)) 1)تاسیس و شرکت: کارخانه قند تربت حیدریه در سال 1329 تاسیس و بعدا تحت نظر شرکت کارخانه جات دولتی ایران به فعالیت خود ادامه داده است.در سال: 1351طبق تصمیمات متخذه از طرف دولت در اجرای قانون فروش کارخانه جات دولتی کارخانه قند تربت حیدریه از شرکت کارخانه جات دولتی منتزع و بر اساس اساسنامه جدیدی به شرکت سهامی خاص قند تربت حیدریه تبدیل گردیده و سهام آن عمدتا به آستان قدس رضوی و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و قسمتی نیز به بخش خصوصی واگذار گردیده است..مرکز اصلی و محل کارخانه شرکت واقع در شهرستان تربت حیدریه می با شد.
بهره برداری و طرح توسعه: کارخانه قند تربت حیدریه در سال 1329با ظرفیت اسمی مصرف 700تن چغندر در شبانه روز از طرف شرکت کارخانه جات ایران و از محل اعتبارات سازمان برنامه تاسیس ماشین آلات آن از شرکت اشکودای چکسلواکی خریداری گردید.
موقعیت مناسب جغرافیائی و شرایط اقلیمی مناسب باعث رشد روزافزون تولید چغندر در منطقه شده که با توجه به ظرفیت ثابت کارخانه در این زمینه مشکلاتی برای چغندر کاران منطقه و همچنین شرکت ایجاد گردیده و به همین دلیل در سال1348مقدر گردید که با استفاده از اعتبار طرحهای عمرانی کشور ظرفیت تولیدی کارخانه از 700تن به 1200تن چغندر در شبانه روز توسعه یابد.
اگرچه توسعه مزبور توسط شرکت بوکاولف آلمان غربی عملی گردید لیکن به دلیل اشکالات موجود در برنامه های توسعه و غیره ظرفیت عملی هیچگاه از1000 تن چغندر در شبانه روز تجاوز ننموده و در سال 1359 پیشنهاد طرح ترمیم و توسعه کارخانه به علت فرسوده شدن ماشین آلات و رشد روزافزون چغندر در منطقه و پیشبرد اهداف توسعه کشاورزی و تولیدی منطقه به اعتبار کمیسیونی مرکب از نمایندگان سازمان برنامه و بودجه سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران وزارت کشاورزی سازمان صنایع ملی ایران رئیس و اعضای شورای شهرستان تربت حیدریه موضوع صورت جلسه مورخ (12/9/1359)ناظر بر موافقت تائید گزارش مدیر عامل مبنی بر انجام ترمیم و توسعه کارخانه در دو مرحله وصول به ظرفیت عملی مصرف 1200تن چغندر در شبانه روز( در مرحله کوتاه مدت) و توسعه ظرفیت تا 3000 تن چغندر در شبانه روز(در مرحله بلند مدت )و به منظور جذب تمامی تولید چغندر منطقه به تائید هیئت مدیره رسیده و در جلسه مورخ 16/10/1359در مجمع عمومی مطرح و اجرای طرح ترمیم و توسعه تا 1200 تن (ظرفیت عملی)و انجام مطالعات لازم جهت توسعه تا 3000مورد تصویب قرار گرفته است( که این امر توسط اداره کل صنایع غذایی وزارت صنایع به موجب نامه شماره 311870 نیز تائید گردیده است )لیکن به علت عدم مساعدت لازم از طرف وزارت صنایع و به انتظار هماهنگی و اعطاء امکانات ارزی این طرح متوقف ماند.
همچنین به موجب مصوبه مجمع عمومی فوق العاده مورخ25/9/1369صاحبان سهام اجرای طرح توسعه کارخانه از 1200 تن به 3000تن چغندر در روز با استفاده از ارز دولتی شرکت اقداماتی را جهت دریافت ارز وزارت صنایع انجام داده لیکن موفقیتی در این خصوص حاصل نگردید.
نهایتا اجرای طرح توسعه کارخانه از سال 1373آغاز و بدین منظور ماشین آلات طرح از کشور آلمان خریداری گردیده و تا پایان سال مالی 1375 کلیه ماشین آلات نصب و به جز کوره بخار آماده بهره برداری گردید.
در سال 1376کلیه لوازم الکتریکی از خارج خریداری و مونتاژ و در مدار قرار گرفت و کارخانه به ظرفیت 3000 تن در روز رسید با این وجود به خاطره مکانیزه شدن کشت چغندر و بهره برداری بهتر از آبهای موجود این ظرفیت هم به خوبی جواب گوی نیاز منطقه نبود به همین منظور تلاش ها برای افزایش این ظرفیت باز هم ادامه پیدا کرد تا اینکه در سال 1380 ظرفیت کارخانه به 4000تن در شبانه روز افزایش پیدا کرد و هم اکنون کارخانه با همین ظرفیت در حال فعالیت است.
3)موضوع فعالیت طبق اساسنامه: موضوع فعالیت شرکت طبق اساسنامه عبارتست از: هر گونه عملیات صنعتی کشاورزی بازرگانی و سایر فعالیت های مجاز که برای اداره امور بهره برداری کارخانه قند لازم و مفید باشد که شامل تولید محصولات اصلی تولید محصولات فرعی و نیز فعالیت در زمینه کشاورزی به منظور تهیه چغندر قند و اقدامات مربوط به کشت داشت و برداشت این محصولات به منظور تهیه مواد اولیه جهت کارخانه است .
4)محصولات : محصولات اصلی کارخانه عبارتست از قند در بسته بندی های کیلویی 40کیلویی 5/37کیلویی و 70 کیلویی کیسه و 28 کیلویی و 10 کیلویی کارتن و شکر در بسته بندی های 50کیلویی که در سال مالی1383قند کیسه فقط در بسته بندی 45کیلویی و کارتن فقط در بسته بندی 10کیلویی تولید شده است محصولات فرعی کارخانه عبارتست از: تفاله خشک و تفاله تر و ملاس و آهک.
5)وضعیت اشتغال طی سال مالی 1383:(علت کاهش کارکنان دائم بالا بودن نرخ میانگین سنی میباشد که همراه با خروج کارکنان دائم نیروی جوانتر با مدرک بالاتر در قسمتهای مختلف به فعالیت مشغولند).
6) محل استقرار شرکت: مرکز اصلی و محل استقرار شرکت شهرستان تربت حیدریه است و دفاتر شرکت یکی در مرکز استان و دیگری در پایتخت مستقر است فصل دوم: ((حسابداری در کارخانه قند تربت حیدریه)) در این کارخانه حسابداری به دو بخش عمده تقسیم میشود که در دو قسمت مجزا با دو ساختمان مجزا فعالیت میکنند.
این دو بخش عبارتند از: بخش اول)حسابداری مالی بخش دوم)حسابداری چغندر بخش اول، حسابداری مالی : حسابداری مالی از بخشهای مختلف تشکیل میشود که همه زیر نظر ریاست حسابداری فعالیت میکنند.
اسناد تنظیم شده توسط هر یک از دایره های مختلف با تایید ریاست حسابداری و معاونت امور مالی رسمیت پیدا می کند دایره های مختلف حسابداری مالی در کارخانه عبارتند از: حسابداری عمومی حسابداری فروش حسابداری انبار حسابداری صندوق حسابداری عمومی شامل حقوق و دستمزد و مزایا و سایر عملیات حسابداری ریز کارخانه می باشد.
حسابداری حقوق و دستمزد: برای تنظیم سند حقوق و دستمزد ابتدا ساعات کارکرد و اضافه کاری و نوبت کاری و تعطیل کاری کلیه کارکنان توسط بازرسی محاسبه و به حساب داری ارائه می شود .سپس توسط مسئول حقوق دستمزد بیمه و مالیات متعلقه کسر و یا کسورات و مزایای هریک از کارکنان محاسبه میشود وهم زمان با لیست های مربوط به حقوق و دستمزد لیستهای دارایی و بیمه و لیست پرداختی به کارکنان جهت ارائه به بانک که دارای شماره حسابهای مربوط به کارکنان میباشد تهیه شده و بعد از کنترل توسط مسئول حقوق و دستمزد در ریاست حسابداری و مدیریت مالی سند حسابداری مربوطه صادر میشود و چک حاصل حقوق و دستمزد همراه لیست تحویل بانک شده تا به حساب کارکنان واریز گردد.
مزایای حقوق و دستمزد: یک سری از مزایای حق و دستمزد عمومی بوده و شامل تمامی کارکنان می شود که عبارتند از حقوق اولاد حق مسکن خواروبار آب و برق و ایاب و ذهاب عیدی و پاداش و گروه دیگر که شامل برخی از کارکنان آن هم در موارد خاص می گردند عبارتند از: حق جذب که شامل کارشناسان شاغل در موسسه است .پاداشهای موردی و حق حقوق خارج از کار کرد که در هنگام فعالیت خاصی توسط کارکنان ایجاد شده و طبق توافق بین کارگر و کارفرما پرداخت میشود فوق العاده ماموریت که در هنگام ماموریت پرسنل به آنها تعلق می گیرد ماموریت پرسنل شامل ایامی می باشد که پرسنل در خارج از محل کار خود به کاری مشغول باشند که اگر این محل در داخل از منطقه استانی کارگر باشد فوق العاده ماموریت کارگر معادل یک روز دستمزد محاسبه و پرداخت می شود.
و چنان چه خارج از استان محل خدمت باشد فوق العاده ماموریت معادل 8/2هر روز دستمزد محاسبه و پرداخت می شود.
و کرایه رفت و برگشت نیز طبق فاکتورتوسط کارفرما پرداخت می شود.
کسورات و دستمزد: بیمه : به میزان%7 حقوق و دستمزد که سهم کار گراست .
مالیات: حقوق کارکنان تا 000/750/1 ریال و مازاد آن تا سقف000/000/5 ریال به میزان %10و تا سقف 000/000/10ریال %20 نسبت به مازاد 000/000/5ریال وهم چنین طبق ماده 131 قانون مالیات های مستقیم اندوخته ( پس انداز سنوات خدمت ):که شامل %5/4از حقوق کارگر و %9حقوق که توسط کارفرما پرداخت می شود .
بیمه عمر: که تا سقف 000/000/3تومان بوده ماهیانه 3750ریال از حقوق کارگر کسر شده و به همان مقدار کار فر ما به آن اضافه کرده و به یکی از شرکت های بیمه طرف قرارداد پرداخت می نماید .
که تا سقف 000/000/3تومان بوده ماهیانه 3750ریال از حقوق کارگر کسر شده و به همان مقدار کار فر ما به آن اضافه کرده و به یکی از شرکتهای بیمه طرف قرارداد پرداخت می نماید .
وام: وامهای کارکنان انواع مختلفی دارد از قبیل وام ازدواج-وام تعمیرات مسکن وام خرید تلفن همراه وام خرید اتومبیل و...
که به صورت اقساط ماهیانه از حقوق کسر می شود .
مساعده و علی الحساب: که در ماه برای رفع گرفتاریهای پیش بینی نشده کارکنان پرداخت شده و در آخر ماه به صورت یک جا از حقوق کسر می شود .
حسابداری فروش: در این موسسه حسابداری فروش اسناد مثبته حسابداری را از بازرگانی موسسه دریافت و عملیات حسابداری را انجام میدهد .
در بازرگانی موسسه دو نوع محصول به فروش می رسد که شامل محصولات اصلی و فرعی می باشد.
که کارخانه در تعیین قیمت فروش محصولات اصلی نقشی نداشته و قیمت محصولات مستقیما توسط دولت تعیین می شود و میزان سود موسسه به نرخ تعیین شده از طرف دولت بستگی دارد.به عنوان مثال نرخ تعیین شده محصولات تولیدی 1383 کارخانه توسط دولت به شرح زیر است : قند 45 کیلویی 4468ریال برای هر کیلو قند 10 کیلویی 4543ریال برای هر کیلو شکر 50 کیلویی 3993ریال برای هر کیلو اما قیمت فروش محصولات فرعی براساس شرایط بازار نیاز مصرف کنندگان و قیمت سایر رقبات توسط مدیران موسسه تعیین می شود به عنوان مثال قیمت محصولات فرعی در سال 1383 به شرح زیر بوده است : تفاله خشک 950ریال برای هر کیلو تفاله تر پرس شده 250ریال برای هر کیلو ملاس 650ریال برای هر کیلو آهک 130ریال برای هر کیلو برای فروش محصولات اصلی عملیات زیر انجام می شود : ابتدا خریدار مقدار قند و یا شکری را که می خواهد خریداری کند مشخص نموده و مبلغ آن را به صورت نقدی یا غیر نقدی پرداخت می نماید که در صورت غیر نقدی بودن خرید باید برگ کمیسیون تهیه و به امضاء مدیرعامل و رئیس حسابداری و معاونت امور مالی اداری برسد.
بعد از واریز مبلغ فاکتور صادر شده و با امضاء رئیس حسابداری به انبار محصول ارجاء داده می شود و فاکتور فوق در چهار برگ صادر که یک برگ آن در حسابداری فروش و یک برگ دیگر توسط صادر کننده فاکتور (بازرگانی)و یک برگ دیگر در انبار محصول بایگانی می شود و آخرین برگ توسط مسئول حسابداری فروش ضمیمه سند می شود.
و پس از انجام این مراحل قند بارگیری می شود و به مقصد مورد نظر فرستاده می شود.زمانی که محصول بارگیری شد و قبض باسکول به انبار ارائه گردید حواله انبار صادر می شود که آن نیز در دو برگ است که یکی در انبار محصول بایگانی شده و دیگری به حسابداری فروش انتقال یافته و همراه سند به ثبت می رسد.
در صورتی که مبلغ به صورت نقدی یا چک یا...واریزشود آرتیکل زیر در دفاتر ثبت می شود: بانکها *** اسناد دریافتنی *** بدهکاران تجاری *** پیش دریافتها ***** در زمانی که حواله انبار صادر شد و محصول از کارخانه خارج شد آرتیکلهای زیر ثبت می شود: پیش دریافتها **** * فروش محصولات اصلی ***** (به قیمت تعیین شده از طرف دولت) استاندارد بهای تمام شده محصولات اصلی فروش شده***** موجودیها ***** ( به قیمت تمام شده محصولات اصلی ) قیمت استاندارد بهای تمام شده محصولات اصلی در هر سال با توجه به قیمت مواد اولیه (چغندر) توسط مدیران تعیین می شود .
و به مسئولان بخش تولید اعلام می شود زیرا قیمت محصولات تعیین شده نباید از قیمت استاندارد بالاتر باشد.
استاندارد بهای تمام شده محصولات اصلی به شرح زیر است : قند 45 و 10 کیلویی 4300 ریال برای هر کیلو شکر50 کیلویی 3900 ریال برای هر کیلو فروش محصولات فرعی: روش فروش محصولات فرعی دقیقا مانند فروش محصولات اصلی است و ثبت های حسابداری آن نیز به همان صورت است و تنها مبحث قابل ذکر در این قسمت استاندارد بهای تمام شده محصولات فرعی در سال 1383 است که به صورت زیر بیان می شود .
تفاله خشک 650 ریال برای هر کیلو تفاله تر پرس شده 150 ریال برای هر کیلو ملاس 400 ریال برای هر کیلو آهک 50 ریال برای هر کیلو حسابداری انبار: در حسابداری انبار کلیه عملیات مربوط به ورود و خروج کالاهای مصرفی کارخانه به غیر از مواد اولیه وهم چنین عملیات انبار گردانی ثبت می شود