مقدمه رویکرد بشر به انرژی های نو و پاک ، به جای انرژی های آلوده کننده کره زیستی در سال های اخیر ، نشان دهنده نگرانی او از آلوده شدن بیش از پیش کره زمین است.
در میان انرژی های پاک ، انرژی هسته ای به دلیل بهره وری بالا و توجیه اقتصادی مناسب ، بیشتر مورد توجه بوده است.
کاربرد روز افزون انرژی هسته ای در ابعاد مختلف زندگی آدمی ، سبب گردید تا برای آشنایی دانش پژوهان جوان ، با کاربرد انرژی هسته ای در صنعت ، کشاورزی ، پزشکی ، علوم جدید و ....
همایشی تحت عنوان " انرژی هسته ای و کاربرد آن " در واحد ساری برگزار گردد.
امید است همکاری اهل علم و فن در این زمینه سبب پر بار شدن این همایش شود.
بعضی کاربردهای دانش هسته ای در کشاورزی در ایران دستیابی به دانش و فناوری هسته ای در ایران با توجه به افزایش جمعیت و نیاز های غذائی کشور و کاهش سرانه منابع ابی و فرسایش خاک امروزه یک ضرورت است با به کارگیری فناوری های نوین و در راس انها فناوری هسته ای می توان با استفاده بهینه از منابع موجود مسیر تامین امنیت غذائی را برای جامعه امروز و نسل اینده هموار کرد و کشور را در زمینه تولید محصولات کشاورزی به ویژه محصولات استراتژیک به خود کفائی رساند .دانش و فناوری هسته ای از ابزار مهم در پژوهش های کشاورزی است و در اجرای طرحهای سالم سازی افزایش تولید و کنترل افات و بیماری های محصولات کشاورزی اهمیت ویژه ای دارد .
در ذیل به بعضی کاربردهای آن اشاره میشود.
تولید ابزار های مقاوم به شوری و سرما با پرتو دهی بذ رها می توان انها را در برابر اب و خاک شور و مناطق سرد مقاوم کرد و از این طریق در مناطق کویری هم می توان گیاهان مقاومت را کاشت و بارور کرد این اقدام زیر نظر اژانس بین المللی انرژی اتمی به منظور افزایش سطح زیر کشت در زمین های شور و مناطق خشک در مناطقی از استان های خوزستان گلستان و یزد در حال انجام است در این روش با استفاده از پرتو دهی گاما صفات مقاومت به شوری یا سرما ایجاد می شود این تحقیقات هم اکنون روی گندم دانه روغنی کلزا و برنج در حال انجام است طرح تحقیقاتی مقاوم سازی درخت اکالیپتوس به شوری و خشکی با استفاده از انرژی هسته ای به شکل پرتو دهی گاما در دست اجراست در صورت مقاوم سازی این درخت به شوری وخشکی با استفاده از ان از حرکت شن های روان و فرسایش خاک جلو گیری می شود و شاهد سر سبزی منطقه و تامین علوفه دام به علت تثبیت خاک خواهیم بود .
تولید میوه های بدون هسته مراکز تحقیقاتی جهاد کشاورزی بیشترین همکاری را با سازمان انرژی اتمی دارد و یکی از طرح های مشترک تولید پرتقال نارنگی و پرتقال کم هسته در باغات تنکابن است .در این حالت میوه تولیدی دارای کیفیت بالا همراه با بازار پسندی خوب و قابل استفاده در صنایع تبدیلی است.
افزایش ماندگاری محصولات کشاورزی افزایش ماند گاری میوه به ویژه مرکبات در سرد خانه ها از دیگر کاربردهای انرژی هسته ای درکشاورزی می باشد با استفاده از پرتو دهی گاما و افزایش عمر ماند گاری محصولات باغی به ویژه مرکبات می توان ضایعات میوه را کاهش دادو زمان بیشتری برای بازار یابی و صادرات این محصولات به بازارهای بین المللی برای تولید کنندگان و صادر کنندگان فراهم کرد به تاخیر انداختن جوانه زدن سیب زمینی و پیاز در انبارها و حفظ کیفیت این محصولات از طرحهای تحقیقاتی است که کارشناسان بخش کشاورزی و سازمان انرژی اتمی در دست مطالعه و اجرا دارند کاربرد انرژی هسته ای در مبارزه با افات محصولات کشاورزی امروزه در جهان به بهداشت محصولات غذائی اهمیت زیادی می دهند برای افزایش سلامت محصولات کشاورزی و کاهش مصرف سم و کود شیمیائی می توان از فناوری پرتو دهی هسته ای برای افت زدائی از محصولات بدون استفاده از انواع سموم و کودهای شیمیا ئی بهره برد استفاده از مواد شیمیا ئی و سموم در مبارزه با انواع افات و قارچها علاوه بر کاهش سلامت محصول سبب الودگی محیط زیست منابع اب و خاک می شود در کشور 20میلیون تن انواع سم برای مبارزه با افات مصرف می شود که با جایگزینی فناوری هسته ای این میزان کاهش چشمگیری خواهد داشت کارشناسان و متخصصان کشورمان با استفاده از انرژی هسته ای و پرتو تابی گاما افات را عقیم می کنند و با رها سازی افات و حشره های عقیم این فعالیت اقتصادی را سالم به نسل های بعد ی انتقال می دهند و به این ترتیب جمعیت افات کاهش می یابد این روش هم اکنون برای کنترل افت کرم گلوگاه انار و بیماری میکروبی خرما که سبب ترشیدگی و شکرک این محصول می شود با همکاری کارشناسان سازمان انرژی اتمی در حال اجراست .با پرتو دهی به محصول خرما و کنترل عوامل میکروبی می توان از کاهش کیفیت سالانه 700 هزار تن خرمای کشور جلو گیری کرد تولید گونه ها ی بر محصول و حفظ ذخائر ژنتیکی کشور تولید گونه هائی از محصولا ت غذائی با حاصلخیزی بیشتر به منظور افزایش عملکرد محصول در واحد سطح و استفاده بهینه از منابع اب و خاک یکی از مهمترین کاربردهای انرژی هسته ای است به جای این که سطح زیر کشت را افزایش دهیم می توانیم با استفاده از پرتو دهی گاما ارقام بومی کم محصول را به ارقام مقاوم پر محصول تبدیل کنیم.
یکی دیگر از کاربردهای انرژی هسته ای افزایش محصول بذر گندم طبس در ایران می باشد.
با استفاده از این روش میزان برداشت محصول گندم از یک و نیم تن در هر هکتار به هفت تن در هر هکتار افزایش یافته است.
افزایش سرعت تحقیقات کشاورزی برخی تحقیقات کشاورزی برای رسیدن به نتیجه مطلوب زمان زیادی طلب می کند در حالی که با استفاده از فناوری هسته ای این زمان به نصف کاهش می یابد برای بررسی یک بذر تا رسیدن به نتیجه مطلوب در تحقیقات معمولی اگر ده سال زمان نیاز باشد در تحقیقات هسته ای به 5 سال کاهش می یابد در روش معمولی برای تولید بذر اصلاح شده مثلا گندم که مقاوم به خشکی یا شوری باشد به حد اقل 14 سال زمان نیاز است در حالی که با استفاده از فناوری هسته ای با پرتودهی گاما می توان در مدت 5 تا 6 سال بذر اصلاح شده گندم را تولید کرد بذر اصلاح شده مثلا گندم که مقاوم به خشکی یا شوری باشد به حد اقل 14 سال زمان نیاز است در حالی که با استفاده از فناوری هسته ای با پرتودهی گاما می توان در مدت 5 تا 6 سال بذر اصلاح شده گندم را تولید کرد انجام آزمایشات فیزیولوژیک امروزه با استفاده از کربن رادیواکتیو و بررسی حرکت آن در اندام گیاهی آزمایشات زیادی در خصوص مسیر و فرایند حرکت مواد و عوامل کشاورزی هسته ای با افزایش جمعیت در جهان امنیت غذایی به یکی از چالش های امروزه تبدیل شده است که هر چه بیشتر اهمیت کشاورزی را آشکار می کند و استقلال سیاسی و اقتصادی هر کشور متضمن دست یابی به خود کفایی در مورد مواد غذایی آن کشور است کشاورزی امروزه با حیات ملت ها سرو کار دارد و توسعه کشاورزی از ارکان توسعه اقتصادی می باشد که سرمایه گذاری کشورهای مختلف در این حوزه خود بیانگر این اهمیت است جایگاه کشاورزی واقعا یک جایگاه مشخص و بارزی است در دنیا امروز همان طور که خوتان هم مستحضر هستید کشوری که از لحاظ کشاورزی و تولیدات کشاورزی جایگاه مناسبی داشته باشد در بسیاری از جنبه ها می تواند موفق باشد و یکی از راه های استقلال هر کشوری استقلال در کشاورزی و محصولات کشاورزی و امنیت غذایی که تولیدات محصولات کشاورزی به ما این اجازه را می دهد که بتوانیم روی پای خودمان باشیم و بتوانیم مستقل عمل کنیم .
الان کشاورزی کشور ما در یک پارادوکسی گیرکرده نه کشور ما ، بلکه دنیا در یک پارادوکسی گیر کرده از یک طرف جمعیت دنیا در حال افزایش شما مجموع باید منابع غذایی زیاد تری تولید کنید که بتوانید بشر را تغذیه کنید به ویژه در کشور ما از طرف دیگر تولید بیشتر به معنای استفاده بیشتر از منابع زیست محیطی آب و خاک و مواد دیگر زیست محیطی است یعنی در واقع تولید بیشتر به معنای فرسایش بیشتر محیط زیست است .
از طرفی ما زیست محیط را این منابع کشاورزی مثل آب ، خاک و تنوع زیستی را در کشور باید داشته باشیم که در آینده هم بتوانیم تولید کنیم .یعنی اگر اینها را از دست بدهیم امروز ممکن است بتوانیم امنیت غذایی ایجاد کنیم ولی 10 ، 20 ، یا 30 سال دیگر امنیت غذایی‌مان به کل از بین می‌رود .
بنابراین نمی توانیم تولید را به قیمت از دست دادن محیط ، به قیمت تخریب منابع طبیعی از دست بدهیم این کار سختی است جمع بین این دو بنابراین در اینجاست که ما باید بتوانیم رابطه آب ، خاک و گیاه را خوب بفهمیم تا بتوانیم در این رابطه روش های تولید و روش‌های حفاظت منابع آب و خاک و روش‌های استفاده بهینه از این منابع آب و خاک و محصول بیشتر برای اینها تولید کنیم .
نریتور : در حال حاضر در دنیا تلاش های بسیار و مطالعات زیادی در بخش کشاورزی و در جهت توسعه آن برداشته می شود استفاده از علوم و تکنولوژی های مختلف در این حوزه همواره باعث افزایش بهره وری و توسعه آن شده است بیو تکنولوژی ، نانو تکنولوژی ، شیمی و مکانیک و برخی دیگر از علوم و فناوری‌ها به کمک کشاورزی آمده و در پیشرفت و توسعه آن تاثیر گذار بوده‌اند ، پیشرفت و توسعه ای که به رشد و توسعه اقتصادی خواهد انجامید امروزه فناوری هسته ای نیز یکی از تاثیر گذارترین تکنولوژی ها در این بخش می باشد از جمله مهم ترین مصارف صلح آمیز هسته ای در بخش کشاورزی و شامل کلیه مراحل کاشت ، داشت و برداشت محصولات کشاورزی است کارآمدی این فناوری یاد شده گاه مستقیم و گاه غیر مستقیم است که از آن با نام کشاورزی هسته ای نام می برند .
اما کشاورزی هسته ای چیست ؟: چون کشاورزی هسته ای فرق داشت با کشاورزی معمولی ، کشاورزی معمولی روش هایی است که تمام دنیا دارند انجام می‌دهند و روش های بسیار خوبی است .
ولی جایگزین روش های هسته ای نتوانسته بشود یعنی اگر ما بخواهیم یک گندمی که یک دانه می کاریم صد تا در می آید حالا چه کنیم که یک دانه می‌کاریم 500 تا در بیاید و آبی هم به آن می‌دهیم کمتر از آب قبلی باشد یعنی به جای اینکه فرض کنید ما به یک گندم از ابتدا تا انتهایش یک شیشه آب می دهیم که رشد کند نصف شیشه بدهیم ، خوب این تکنولوژی اش تکنولوژی هسته ای است ما راه دیگری نداریم .
یعنی ما باید بیاییم ژن ها و هوش و استعداد دانه های گندم که در آن است اینقدر دستکاری کنیم و تغییر بدهیم که تا آن هوشی که مربوط به زودرس بودن گندم است حاکم شود ، هوش مربوط به اینکه آب را کمتر مصرف کند حاکم شود ، هوش مربوط به افزایش محصول را حاکم شود.
خوب حالا ما هیچ روشی نداریم که این کار را انجام بدهیم یک روش ژنتیکی است روش اصلاح بذر است دکتر مظفری : ولی برای یک سری از محصولات به ویژه محصولاتی که از کشور ما ناشی نشدند از جاهای دیگر وارد کشور ما شدند .
مانند محصولات مهمی مثل سیب زمینی ، ذرت ، آفتابگردان ، گوجه فرنگی این گونه محصولات تنوع ژنتیکی زیادی در ایران ندارند ، ولی ما برای اینکه ترکیب ژنتیکی مناسب با شرایط کشور خودمان را به وجود بیاوریم و به زارع بدهیم که بکارد و افزایش تولید و افزایش محصول به دست بیاورد برای این کار نیازمند آن هستیم که منابع ژنتیکی یا از جاهای دیگر وارد کنیم در کشورمان دسترسی پیدا کنیم یا گاها این گیاهان بنا به وضعیتی که دارند تنوع ژنتیکی در جاهای دیگر دنیا هم ندارد تنوع ژنتیکی کمی دارند در آن گونه مواقع ما بایستی بیاییم از تکنیک های غیر معمول استفاده کنیم تا بتوانیم تنوع ژنتیکی مناسبی ایجاد تا از این تنوع ترکیبات مناسبی تهیه کنیم از جمله این تکنیک ها ، تکنیک های هسته ای است که بسیار کار برد دارد در دنیا برای محصولاتی که به طور معمول بذر تولید نمی کنند یا از