راهنمایی دوباره از WTO
سازمان تجارت جهانی(WTO) یک سازمان بین المللی و چند جانبه میباشد که قوانین سیستم تجارت جهانی را اجرا میکند و مباحث بین اعضاء را حل مینماید، همه توافقات امضاء شده توسط اعضاء در حدود 30 مورد میباشد.
ادارات کل WTO در شهر جنوای سوئیس قرار دارد.
Pascal Lamy دبیر کل فعلی میباشد که بعد از دبیر کل قبلی Supachai Panitchpakdi در تاریخ اول سپتامبر سال 2005 به این سمت رسید.
در آن تاریخ سازمان 149 عضو داشت.
لیست اعضاؤ در آدرس زیر:
http://www.wto.org/english/thewto_e/whatis_e/tif_e/org6_e.htm
بدون محاسبه عضویت عربستان سعودی.
همه اعضاء WTO این تعهد را به عنوان دولت کامل الوداد داده اند که (با چند استثنا) امتیازات تجاری توسط یک عضو WTO به کشور دیگر باید در تعهد همه اعضاء WTO باشد(WTO, 2004c).
بدون محاسبه عضویت عربستان سعودی.
همه اعضاء WTO این تعهد را به عنوان دولت کامل الوداد داده اند که (با چند استثنا) امتیازات تجاری توسط یک عضو WTO به کشور دیگر باید در تعهد همه اعضاء WTO باشد(WTO, c).
از آغاز آن در سال ، WTO یک هدف اصلی برای معترضین به حرکت ضد جهانی سازی تبدیل شده است.
بخش انتقاد را ببینید.
مندرجات .
تاریخ .
ماموریت .
ساختار .
مذاکرات تجاری .
حل مباحثات .
عضویت .
توافقنامهها - توافقنامه کشاورزی -- حمایت داخلی -- دستیابی به بازار -- یارانههای صادرات -- انتقاد - توافقنامه کلی بر روی تجارت در خدمات(GATS) - جنبههای مرتبط با تجارت حقوق مالکیت فکری(TRIPs) - توافقنامه بهداشت و بهداشت گیاهی(SPS) -- SPS و ارگانیسمهای اصلاح شده ژنتیکی(GMOs) تاریخچه کنفرانس Bretton Woods در سال پیشنهاد ایجاد یک سازمان بین المللی تجارت (ITO) را برای قراردادن قوانین و آئین نامهها برای تجارت بین کشورها ارائه نمود.
منشور ITO در کنفرانس سازمان ملل بر روی تجارت و اشتغال در شهرهاوانا در مارس مورد موافقت قرار گرفت، اما توسط سنای آمریکا مسدود شد(WTO, b).
تعدادی از مورخین بحث میکنند که یک اشتباه ممکن است از ترس بین اتحادیه تجارت آمریکا رخ داده که ITO نمیتوانست برای تنظیم به جای آزاد سازی تجارت بزرگ مورد استفاده قرار گیرد(Lisa Wilkins, ; Helen Milner ).
فقط یک ماده از ITO به حیات خود ادامه داد: توافق کلی بر روی حمل و نقل و تجارت(GATT).
هفت دور از مذاکرات تحت گات قبل از دور هشتم تشکیل شد و دور مذاکرات اروگوئه که در سال انجام شد با تاسیس WTO به عنوان جایگزین گات شد.
اصول و توافقنامههای گات توسط WTO پذیرفته شد که با مسئولیت پذیری و گسترش آنها همراه شد.
برخلاف گات، WTO یک ساختار محکم بین المللی دارد.
ماموریت هدف WTO افزایش داد و ستد بین المللی توسط کم کردن موانع تجارت و فراهم نمودن یک جایگاه برای مذاکره تجاری و تجارت میباشد.
اصول سیستم دادو ستد مباحثات WTO بایستی اصول اساسی تجارت زیر را پی گیری نماید.
.
یک سیستم تجارت بایستی از تبعیض رها باشد به عبارت دیگر اینکه یک کشور نتواند نسبت به یک شریک تجاری بخصوص از دیگران در درون سیستم فرق قائل شود، و نتواند در مقابل محصولات و خدمات خارجی فرق بگذارد.
یک سیستم تجاری بایستی گرایش به سمت آزادی بیشتر باشد، به عبارت دیگر، به سمت موانع تجاری کمتر(موانع تعرفههای گمرکی و غیر گمرکی).
یک سیستم تجاری بایستی قابل پیش بینی باشد، به شرکتها و دولتهای خارجی اطمینان دهد که موانع تجاری بطور مصنوعی ایجاد نمیشوند و اینکه بازارها باز باقی میمانند.
یک سیستم تجاری بایستی گرایش به رقابت بیشتر داشته باشد.
یک سیستم تجاری بایستی خود را بیشتر با کشورهای کمتر توسعه یافته وفق دهد و بیشتر خود را نسبت به انعطاف پذیری و امتیازهای بیشتر تنظیم نماید.
ساختار همه اعضاء WTO ممکن است در همه کنگرهها، کمیتهها و غیره شرکت کنند، بجز بخش استینافی، هیئتهای حل و فصل اختلاف نظر و کمیتههای چند جانبه.
سطح عالی: کنفرانس وزراء بالاترین بدنه تصمیم گیرنده WTO کنفرانس وزراء میباشد که حداقل هر دو سال یکبار تشکیل میشود.
در این کنفرانس همه اعضاء WTO و همه کشورها یا اتحادیههای گمرکی دور هم جمع میشوند.
کنفرانس وزراء میتواند درمورد همه مطالب تحت هر توافقنامه تجاری چند جانبه تصمیم گیری نماید.
سطح دوم: مجمع عمومی کار روزانه کنفرانس وزراء توسط سه گروه مجمع عمومی، بخش حل و فصل مشاجره و بخش مرور خط مشی تجاری انجام میشود.
مجمع عمومیـ بخش تصمیم گیرنده در بالاترین سطح WTO در شهر جنوا میباشد که بطور منظم به جهت انجام وظایف WTO تشکیل جلسه میدهد.
آن نمایندگی(معمولاً سفیر یا معادل) همه دولتهای عضو را دارد که اجازه عمل از طرف کنفرانس وزراء را دارد که فقط هر دو سال یکبار تشکیل جلسه میدهد.
کارهای مجمع به نیابت از کنفرانس وزراء در مورد همه امور WTO میباشد.
رئیس فعلی Amina Chawahir Mohamed از کنیا میباشد.
بخش حل وفصل مشاجرات ـ به هم ارتباط دادن همه دولتهای عضو معمولاً توسط سفراء و یا معادل آن انجام میشود.
رئیس فعلی H.E.
Mr.
Muhamad Noor YACOB از مالزی میباشد.
بخش مرور خط مشی تجاری ـ مجمع عمومیWTO به عنوان بخش مرور خط مشی تجاری به جهت عهده دار شدن تجدید نظرهای خط مشی تجاری اعضاء تحت TRPM تشکیل نشست میدهد.
TRPM برای همه اعضاء عضو باز میباشد.
رئیس فعلی Don Stephenson از کانادا میباشد.
سطح سوم: هیئتهای تجاری هیئتهای تجاری زیر نظر مجمع عمومیفعالیت میکنند.
سه هیئت تجاری میباشد: هیئت تجاری کالاها، هیئت مرتبط با جنبههای تجاری حقوق مالکیت فکری، و هیئت تجاری در خدمات.
هر هیئت در حوزههای مختلف کار میکند.
صرف نظر از این هیئتها، شش بخش دیگر به مجمع عمومیدر زمینه تجارت و توسعه، محیط، توافقنامههای تجاری منطقه ای و موضوعات اجرایی گزارش میدهند: .
هیئت تجاری کالاها ـ کارهای توافقنامه کلی در زمینه حمل و نقل و تجارت(GATT) که تجارت بین المللی در زمینه کالاها را پوشش میدهد، مسئولیت این هیئت را بر عهده دارد.
این هیئت از همه کشورهای عضو WTO تشکیل میشود.
رئیس فعلی این هیئت Vesa Tapani Himanen از فنلاند میباشد.
هیئت مرتبط با جنبههای تجاری حقوق مالکیت فکری ـ اطلاعات در زمینه مالکیت فکری در WTO، اخبار و اسناد اداری فعالیتهای هیئت TRIP و جزئیات کار WTO با دیگر سازمانهای بین المللی در این زمینه میباشد.
هیئت تجاری در خدمات ـ تحت راهنمایی مجمع عمومیکار میکند و مسئولیت سرپرستی عملکرد توافقنامه کلی در زمینه تجارت در خدمات (GATS) را بر عهده دارد.
این هیئت برای همه اعضاء باز میباشد و هیئت میتواند بخشهای فرعی مورد نیاز ایجاد نماید.
رئیس فعلی این هیئت Claudia Uribe از کلمبیا میباشد.
سطح چهارم: بخشهای فرعی بخشهای فرعی دیگر تحت نظر هرکدام از این سه هیئت میباشد.
هیئت کالاها ـ بخش فرعی هریئت تجارت در کالاها.
شامل کمیته از کشورهای عضو، در خصوص موضوعات ویژه همچون کشاورزی، دسترسی به بازار، کمکهای مالی، پیش بینیهای ضد بازارشکنی و غیره میباشد.
کمیتهها شامل موارد زیر هستند: - کمیته توافق فن آوری اطلاعات(ITA) - اقدامات تجاری دولتی - بخش نظارت نساجی ـ شامل یک رئیس و عضو فعال در این زمینه - گروههای رسیدگی به تذکرات ـ فرایندی که دولتها WTO را نسبت به سیاستها و اقدامات جدید در کشورهایشان مطلع میکنند.
بخش خدمات ـ بخش فرعی زیر نظر هیئت تجارت در خدمات که به خدمات مالی، آئین نامههای داخلی و دیگر تعهدات مشخص رسیدگی مینماید .
بخش استینافی و هیئت حل و فصل مشاجره ـ بخش فرعی زیر نظر هیئت حل و فصل مشاجره و بخش استینافی در رابطه با استینافها دیگر کمیتهها کمیتههای در زمینه: تجارت و محیط تجارت و توسعه توافقنامههای تجاری منطقه ای محدودیتهای تراز پرداختها بودجه، مالی و مسئولیت بخشهای کاری در زمینه: افزایش در ارزش گروههای کاری در زمینه تجارت، قرض و مالی تجارت و انتقال فن آوری مذاکرات تجاری مادامیکه بیشتر مذاکرات بین المللی در یک کشور انجام میشود، یک رای یا حتی یک رای گیری صورت میگیرد، تعدادی تصمیمات WTO مانند قبول توافقها(بازبینی نسبت به آنها) بطور اداری توسط توافق همه دولتهای عضو صورت میگیرد.
فایده تصمیم گیری برطبق توافق این است که تلاشهای تشویقی جهت یافتن تصمیم قابل پذیرش میباشد.
از زیانهای عمده میتوان به احتیاجات زمانی زیاد و نشستهای مذاکراتی بیشمار جهت ایجاد یک تصمیم میتوان نام برد و گرایش به سمت توافقهای نهایی برای استفاده از زبان مبهم در نکات دعوایی که در آینده تفسیر مشکلات قراردادها میگردد.
در واقعیت، مذاکرات WTO توسط اجماع اعضاء تصویب نمیشود، اما توسط فرایند مذاکرات رسمیبین گروههای کوچک از کشورها صورت میپذیرد.
چنین مذاکراتی اغلب به مذاکرات اتاق سبز (بعد از رنگ اداره راهبردی کلی WTO در جنوا) یا معاونان وزیر تعبیر میشوند، وقتی آنها در دیگر کشورها رخ میدهند.
این فرایندها بطور منظم توسط تعدادی از اعضاء کشورهای توسعه یافته که اغلب کلاً از مذاکرات مستثنی میباشند، مورد انتقاد قرار میگیرد.
(http://www.globalpolicy.org/socecon/bwi-wto/wto/letter.htm) Richard Steinberg در سال اینگونه استدلال کرد که اگرچه مدل نظارت اجماع WTO معاملات اولیه مبتنی بر قانون را فراهم مینماید، اما نشستهای تجاری از طریق معاملات مبتنی بر قدرت به طرفداری از اروپا و آمریکا ممکن نیست منجر به پیشرفت Pareto شود.
اشتباهات توافق اخیر و قابل توجه در نشستهای در سطح وزرا در سیاتل سال و کانکون سال به خاطر خودداری بعضی کشورهای در حال توسعه در پذیرش پیشنهادها میباشد.
WTO دور مذاکرات حاضر، نشست دوحه، را در چهارمین نشست وزرا در نوامبر در قطر شروع نمود.
گفتگوها بیشتر ادامه دار بود و ، علیرغم ادامه گفتگوها در نشست وزرا در کانکون سال و نشست ششم در هنگ کنگ در - دسامبر توافقی حاصل نشد.
نتیجه بحث صرف نظر از مذاکرات در قوانین تجاری، WTO همچنین به عنوان یک قاضی مباحثات بین دولتهای عضو برطبق این قوانین ایفای نقش مینماید.
و برخلاف بیشتر سازمانهای بین المللی، WTO قدرت کافی برای اجرای تصمیماتش از طریق اختیار مجوز برعلیه اعضایی که در موافقت با تصمیماتش مخالفت میکنند را دارد.
دولتهای عضو میتوانند مباحثات را به هیئت حل و فصل مشاجرات بکشانند در صورتی که اعتقاد دارند عضوی دیگر قوانین WTO را نقض نموده است.
مباحثات توسط بخش حل و فصل مشاجره دریافت میشود، معمولاً از سه اداره تجاری تشکیل میشود.
بخشها در پشت درهای بسته تشکیل جلسه میدهند و نیازی به آگاهی دادن به مجالس بین المللی که قانونشان توسط کشور دیگر مورد چالش قرار گرفته است نمیباشد.
اگر تصمیمات بخش حل و فصل مشاجره منطبق نبود، ممکن است در اقدام مقابله به مثل ـ ضمانتهای تجاری ـ به نفع عضوی که ادعای دعوی نموده است صادر شود.
حال آنکه اقدامات یک مکانیسم قوی دارند وقتی که توسط دولتهای قوی از لحاظ اقتصادی مثل آمریکا و اتحادیه اروپا صورت گیرد ولی وقتی توسط دولتهای ضعیف از لحاظ اقتصادی بر علیه دولتهای قوی انجام گیر آنها میتوانند اغلب صرف نظر واقع شوند.
به عنوان مثال قانون بخش استینافی DS که سوبسیدهای غیرقانونی پنبه آمریکا را اعلان نمود.
http://www.wto.org/english/tratop_e/dispu_e/267abr_e.pdf عضویت WTO دارای عضو میباشد( عضو به عنوان موسسین و عضو که در طی سال به آن ملحق شده اند).
دولت اتحادیه اروپا همچنین به عنوان اتحادیه اروپایی ارائه شدند.
بعضی نهادهای مستقل غیر پادشاهی دولتهای عضو به عنوان اعضاء مستقل میباشند.
آخرین عضو(در دسامبر ) پذیرش شده، پادشاهی تونگا میباشد که در دسامبر طی نشست وزیران به سازمان ملحق شد(مرحله تصویب در پایان ژوئن میباشد).لیست حاضر اعضاء فعلی را میتوانید در آدرس زیر ببینید.
http://www.wto.int/english/thewto_e/whatis_e/tif_e/org_e.htm کوتاه ترین مذاکرات الحاق به سازمان مربوط به جمهوری قرقیزستان میباشد، که در مدت سال و ماه صورت گرفت.
طولانی ترین مربوط به چین با سال و ماه میباشد.
روسیه در اولین درخواست در ملحق شدن به گات در هنوز در مرحله مذاکره برای عضویت میباشد.
تعدادی از کشورهای غیرعضو که به عنوان مشاهده کننده() در WTO هستند و در حال حاضر در مرحله مذاکره برای عضویت میباشند عبارتند از: الجزایر، آندورا، آذربایجان، جزایر باهاما(تعلیق شده در )، بلاروس، بوتان، بوسنی و هرزگوین، ساحل عاج، گینه استوایی (در انتظار شروع مذاکرات عضویت در یا زودتر)، اتیوپی، واتیکان(با استثناء ویژه از قوانین اجازه میدهد واتیکان به عنوان مشاهده کننده بدون آغاز مذاکرات باشد)، ایران، عراق، قزاقستان، جمهوری دموکراتیک خلق لائوس، لبنان، لیبی، فدراسیون روسیه، ساموآ، سائوتومه و پرنسیپ، صربستان و مونته نگرو(هر جمهوری درخواست عضویت جداگانه دارند)، جزایر سشیل(انقضاء مذاکرات از )، سودان، تاجیکستان، اکراین، ازبکستان، وانواتو(با الحاق در موافقت شد، اما توسط خود وانواتو به تصویب نرسید)، ویتنام و یمن.
اولین درخواست ایران برای پیوستن به WTO در بود، اما آمریکا با متهم نمودن ایران به حمایت از تروریسم بین الملل بار درخواست ایران را رد کرد.
آمریکا در ماه مارس عنوان کرد آغاز مذاکرات پیوستن ایران را وتو خواهد کرد.
آمریکا تصمیم گرفت آخرین درخواست ایران برای عضویت را به عنوان بخشی از یک اقدام در رابطه با انرژی هسته ای وتو نکند.
سوریه اولین درخواست خود را در پیوستن به WTO در اکتبر ارائه نمود، سپس دوباره در ژانویه و سپتامبر ، درخواست سوریه برای عضویت هنوز در حال تعلیق میباشد و در انتظار تصویب مجمع عمومیبرای شروع مذاکرات میباشد.
دولتهای اشاره شده در زیر() و مناطق() تاکنون هیچ فعل و انفعال اداری با WTO نداشته اند: اریتره، سومالی، لیبریا، ترکمنستان، کره شمالی، موناکو، سان مارینو، تیمور شرقی، جزایر کومور، نائورو، تووالو، پالائو، جزایر میکرونزی، جزایر مارشال