موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تنها سازمانی است در ایران که بر طبق قانون میتواند استاندارد رسمی فرآوردهها را تعیین و تدوین و اجرای آنها را با کسب موافقت شورایعالی استاندارد اجباری اعلام نماید.
وظایف و هدفهای موسسه عبارتست از: (تعیین، تدوین و نشر استانداردهای ملی – انجام تحقیقات بمنظور تدوین استاندارد بالا بردن کیفیت کالاهای داخلی، کمک به بهبود روشهای تولید و افزایش کارائی صنایع در جهت خودکفائی کشور - ترویج استانداردهای ملی – نظارت بر اجرای استانداردهای اجباری – کنترل کیفی کالاهای صادراتی مشمول استاندارد اجباری و جلوگیری از صدور کالاهای نامرغوب بمنظور فراهم نمودن امکانات رقابت با کالاهای مشابه خارجی و حفظ بازارهای بین المللی کنترل کیفی کالاهای وارداتی مشمول استاندارد اجباری بمنظور حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان داخلی و جلوگیری از ورود کالاهای نامرغوب خارجی راهنمائی علمی و فنی تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و مصرف کنندگان – مطالعه و تحقیق درباره روشهای تولید، نگهداری، بسته بندی و ترابری کالاهای مختلف – ترویج سیستم متریک و کالیبراسیون وسایل سنجش – آزمایش و تطبیق نمونه کالاها با استانداردهای مربوط، اعلام مشخصات و اظهارنظر مقایسه ای و صدور گواهینامه های لازم).
موسسه استاندارد از اعضاء سازمان بین المللی استاندارد میباشد و لذا در اجرای وظایف خود هم از آخرین پیشرفتهای علمی و فنی و صنعتی جهان استفاده مینماید و هم شرایط کلی و نیازمندیهای خاص کشور را مورد توجه قرار میدهد.
اجرای استانداردهای ملی ایران بنفع تمام مردم و اقتصاد کشور است و باعث افزایش صادرات و فروش داخلی و تأمین ایمنی و بهداشت مصرف کنندگان و صرفه جوئی در وقت و هزینهها و در نتیجه موجب افزایش درآمد ملی و رفاه عمومی و کاهش قیمتها میشود.
بسمه تعالی پیشگفتار استاندارد ویژگیها و روشهای آزمون رنگ آستری برپایه کرومات روی و اکسید آهن که به وسیله کمیسیون فنی زیر نظر کمیته ملی استاندارد شیمی تهیه و تدوین شده در بیست و سومین جلسه کمیته ملی شیمی مورخ 54/12/20 تصویب گردید .
پس از تائید شورای عالی استاندارد و به استناد ماده یک ( قانون مواد الحاقی به قانون تأسیس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب آذرماه 1349) به عنوان استاندارد رسمی ایران منتشر میگردد .
برای حفظ همگامی و هماهنگی با پیشرفتهای ملی و جهانی صنایع و علوم استانداردهای ایران در مواقع لزوم و یا فواصل معین مورد تجدید نظر قرار خواهد گرفت و هرگونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استانداردها برسد در هنگام تجدید نظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه واقع خواهد شد .
بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدید نظر آنها استفاده نمود .
در تهیه این استاندارد سعی بر آن بوده است که با توجه به نیازمندیهای خاص ایران حتی المقدور میان روشهای معمول در این کشور و استاندارد و روشهای متداول در کشورهای دیگر هماهنگی ایجاد شود .
لذا با بررسی امکانات و مهارتهای موجود و اجرای آزمایشهای لازم استاندارد حاضر با استفاده از منابع زیر تهیه گردیده است : 1 استاندارد آفریقای جنوبی شماره 909 سال 1972 2 استاندارد روشهای آزمون رنگ آفریقای جنوبی 3 استاندارد روش آزمون رنگهای آماده به مصرف ایران به شماره 0526 استاندارد ویژگیها و روشهای آزمون رنگ آستری برپایه کرومات روی و اکسید آهن برای مصرف روی در و پنجرههای فلزی 1 هدف و دامنه کاربرد این استاندارد ویژگیها و روشهای آزمون رنگ آستری برپایه کرومات روی و اکسید آهن که برای مصرف روی در و پنجرههای فلزی , قابهای فلزی و دیگر وسایل مشابه که تمیز و عاری از زنگ زدگی میباشند به کار میرود , مشخص میسازد .
2 تعاریف 2 1 برای مشخص نمودن ویژگیهای مذکور این استاندارد تعاریف ذکر شده در زیر به کار برده میشود .
پخت 1 - این اصطلاح شامل تهیه نمودن مقدار رنگ آستری است که در یک نوبت در منبع تهیه رنگ ساخته میشود سپس در قوطیهای رنگ ریخته شده و آماده پخش و عرضه به بازار میگردد .
بهر 2 ( قسمت ) آن مقدار رنگ آستری میباشد که از یک ( پخت ) برداشته شده و از طرف سازنده در مواقع لزوم جهت بازرسی به مقامات ذیصلاح تحویل میگردد .
درصد حجمی رنگینه 3 این تعریف شامل حجم کل رنگینهها و مواد معدنی و قسمت فیرفرار رنگپایه 4 میباشد .
شرایط آزمون - دمای 25±2 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 50±4 درصد میباشد .
3 ویژگیها 3 1 شرایط رنگ آستری : رنگ آستری باید برحسب دستور خریدار به یکی از دو صورت زیر تهیه گردد : الف - آستری غلیظ که با افزودن رقیق کننده مصرف میشود .
ب - آستری آماده به مصرف 3 2 ترکیب : 3 2 1 مواد غیر فرار رنگپایه : رنگپایه رنگ آستری از رزین آلکاید که به وسیله وینیل تولوئن اصلاح شده تشکیل میگردد و همچنین باید با ویژگیهای ذکرشده در جدول شماره 1 مطابقت داشته باشد .
3 2 2 رنگینه - رنگینهها باید شامل کرومات روی و اکسیدآهن قرمز مخلوط با مقادیر کافی از پودرهای اتصال دهنده و عوامل معلق کننده بوده و همچنین هنگامیکه از رنگپایه جدا گردد باید با ویژگیهای ذکرشده در جدول شماره 2 مطابقت نماید .
الف - این مقدار نشان میدهد که رنگینه حداقل شامل 135/0 ( ) درصد وزنی کرومات روی میباشد ..
ب - این مقدار نشان میدهد که رنگینه حداقل شامل 140/0 ( ) درصد وزنی از اکسید آهن قرمز میباشد .
3 2 3 آستری آستری باید با ویژگیهای ذکر شده در جدول شماره 3 مطابقت داشته باشد .
3 3 شرایط رنگ در قوطی رنگ آستری هنگامی که طبق بند 6 4 آزمون گردد به محض باز نمودن در قوطیهای تازه آستری محتوی قوطی نباید دارای هیچگونه آثاری از لخته شدن و جداشدن مواد بوده و همچنین باید عاری از پوسته و رسوب سخت و خشک باشد به طوری که بتوان به آسانی به وسیله یک میله بهم زن رنگ آستری را به حالت یکنواخت برگرداند .
3 4 ثبات رنگ آستری در انبار 3 4 1 رنگ آستری هنگامی که طبق بند 6 5 آزمون گردد رنگ آستری با ماده رقیق کننده پس از انبار نمودن در درجه حرارت 25±2 درجه سانتیگراد الف - 30 روز بعد از تحویل به انبار ب - 6 ماه بعد از تحویل به انبار ویژگیهای رنگ انبار شده باید با مقررات ذکر شده در بند 3 3 و سایر مشخصات مطابقت داشته باشد .
3 4 2 رنگ آستری آماده به مصرف - پس از انبار نمودن برای مدت 2 ماه در درجه حرارت 25±2 درجه سانتیگراد نباید مقدار زیادی ته نشینی از خود نشان داده و همچنین با مشخصات مربوطه مطابقت داشته باشد .
3 5 اندازه ذرات : رنگ آستری هنگامی که طبق بند 6 7 آزمون گردد , درشتی ذرات رنگ آستری نباید بیش از 40 میلی میکرون باشد.
3 6 ذرات سخت : رنگ آستری هنگامی که طبق بند 6 6 آزمون گردد نباید بیش از 1 درصد وزنی (m/m) بیشتر از ذرات خود را بر روی الکی با سوراخهای 150 میلی میکرون باقی گذارد .
رنگ آستری هنگامی که طبق بند 6 ـ 6 آزمون گردد نباید بیش از 1 درصد وزنی (m/m) بیشتر از ذرات خود را بر روی الکی با سوراخهای 150 میلی میکرون باقی گذارد .
3 ـ 7 ـ گرانراوانی رنگ آستری هنگامی که طبق بند 6 ـ 8 آزمون گردد : الف - گرانروانی رنگ آستری با رقیق کننده باید بین 40 تا 100 سانتی پویز باشد .
ب - گرانروانی رنگ آستری آماده به مصرف باید بین 22 تا 30 سانتی پویز باشد .
3 ـ 8 ـ مقاومت در برابر پوسته شدن رنگ آستری هنگامی که طبق بند 6 ـ 9 آزمون گردد نباید پوسته شود .
3 ـ 9 ـ حلال رقیق کننده برای آستری نوع الف رنگ آستری هنگامی که طبق بند 6 ـ 10 آزمون گردد باید با حلالی که از طرف سازنده تکمیل گردیده سازش داشته باشد .
3 ـ 10 ـ رنگآمیزی به طریقه غوطه وری : رنگ استری هنگامی که طبق بند 6 ـ 11 به طریق رنگآمیزی غوطه ور مورد استفاده قرار گیرد باید دارای خصوصیات زیر باشد .
3 ـ 10 ـ 1 ـ آستری نوع الف - باید با حلالی که از طرف سازنده توصیه شده به خوبی رقیق گردد و گرانراوانی آن هنگامی که طبق بند 6 ـ 8 اندازهگیری شود باید برابر باید برابر 22 سانتی پویز باشد .
3 ـ 10 ـ 2 ـ آستری نوع ب - نیازی به رقیق نمودن نداشته و به همان حالت قابل مصرف است .
هنگامیکه شیئی مورد نظر داخل رنگ آستری فرو برده و بیرون آورده و در مجاورت هوا قرار دهیم باید قشری از رنگ به ضخامت 30 میلی میکرون روی شیئی مورد نظر را بدون اینکه دارای قشر برجسته 5 و شره 6 باشد بپوشاند .
3 ـ 11 ـ خصوصیات رنگ آستری در هنگام استعمال رنگ آستری هنگامی که طبق بند 6 ـ 12 آزمون گردد .
3 ـ 11 ـ 1 ـ رنگ آستری نوع الف - با حلال طبق بند 3 ـ 10 رقیق گردد .
ویژگیهای رنگ انبار شده باید با مقررات ذکر شده در بند 3 ـ 3 و سایر مشخصات مطابقت داشته باشد .
3 ـ 11 ـ 2 ـ رنگ آستری آماده به مصرف - به خوبی مصرف شود , رنگ آستری به خوبی در هنگام استعمال قابل مصرف بوده و پس از استعمال هیچگونه نقائصی از قبیل سینه دادن 7, شره - حباب 8 - ( پاشش خشک ) 9, پوست پرتغالی شدن 10 نباید در لایه رنگ دیده شود .
3 ـ 12 ـ زمان خشک شدن : رنگ آستری هنگامی که طبق بند 6 ـ 14 آزمون گردد نباید زمان خشک شدن سطحی آن بیش از 2 1 باشد و همچنین زمان خشک شدن کامل آن بیش از 2 ساعت باشد .
3 ـ 13 ـ قابلیت انحلال : رنگ آستری هنگامی که طبق بند 6 ـ 13 روی دستگاه ماندرل 11 با قطر 7 میلیمتر و با زاویه 180 درجه خم گردد قشر رنگ نباید از روی صفحه 12 جدا گردد و یا چسبندگی 13 خود را از دست داده و خرد شود .
3 ـ 14 ـ چسبندگی : رنگ آستری هنگامی که طبق بند آزمون گردد نباید چسبندگی آن کاهش یابد .
3 ـ 15 ـ مقاومت در برابر خراش هنگامی که مقاومت رنگ آستری طبق بند 6 ـ 15 با دستگاه ایجاد خراش که روی آن وزنه 0/50 کیلوگرم قرار داده شده مورد آزمون قرار گیرد , مقاومت قشر رنگ باید آنقدر باشد که سوزن دستگاه نتواند تا عمق قشر رنگ نفوذ نموده و سطح زیرین را نشان دهد .
3 ـ 16 ـ مقاومت در برابر آب سرد قشر رنگ آستری خشک شده هنگامی که طبق بند 6 ـ 16 آزمون گردد نباید چروک 14 و ترک خوردگی 15 از خود نشان دهد و چنانچه مختصر نرمی 16 بلافاصله پس از خارج نمودن آن از آب در آن مشهود گردد بلامانع از قشر رنگ باید بعد از 4 ساعت خارج شدن از آب سختی اولیه را به دست آورد چنانچه مختصر سفیدک زدگی 17 در لایه رنگ را نشان دهد اشکالی ندارد .
4 ـ نمونهبرداری تطبیق با مشخصات 4 ـ 1 ـ نمونهبرداری : روش نمونه برداری به طریق زیر بوده و هدف از نمونهبرداری این است که اولا مشخص گردد که آیا نمونه برداشته شده با مشخصات مذکور در این استاندارد مطابقت دارد یا خیر ?
و ثانیأ آیا نمونههای مذکور معرف کلیه خواص رنگ میباشد یا خیر ?
4 ـ 2 ـ نمونهبرداری برای تعیین ثبات رنگ در انبار چنانچه رنگ آستری نوع الف در قوطی هائی که ظرفیت آنها کمتر از 20 لیتر میباشد ریخته شده باشد دو نمونه به طور تصادفی از میان آنها بردارید و در صورتی که رنگ آستری آماده به مصرف باشد یک قوطی از میان قوطیهای انتخاب نمائید .
چنانچه رنگ آستری از نوع آماده به مصرف قوطیهای ریخته شده باشد که ظرفیت آنها 20 لیتر یا بیشتر باشد , به طور تصادفی چند قوطی ( پس از مخلوط نمودن قوطیها ) در صورتی که رنگ از نوع آمده به مصرف میباشد 5 لیتر و در صورتی که رنگ از نوع الف میباشد 10 لیتر انتخاب نموده و در داخل قوطیهای 5 لیتری بریزید .
4 ـ 3 ـ نمونه برای بازرسی و آزمونها : از یک بهر 18 رنگ که گنجایش قوطیهای آن کمتر از 20 لیتر است به طور تصادفی یک قوطی انتخاب نمائید و چنانچه گنجایش قوطیهای بهر رنگ 20 لیتر یا بیشتر باشد محتوی قوطی را خوب بهو زده و پس از بازرسی آن طبق بند 7 ـ 2 حداقل