باسمه تعالى
»السلام علیکم یا اهل بین النبوه«
مقدمه:
حمد و ستایش مخصوص خداوندى است که اهل بیت )ع( را وسیله نجات انسان از گرداب حیوانیت به جایگاه والاى خویش قرار داده و محبت اهل بیت )ع( را شرط قبولى طاعات و عبادات قرار داده است.
در وضعیت اسف بار کنونى که انسانیت انسان، مورد تجاور و تهاجم آفتهاى گوناگون قرار گرفته است، یگانه کشتى نجات انسان ، همانا این چهارده نور مقدس اند که با خوشه چینى در مکتب این بزرگواران مىتوان به نجات از این ورطه امیدار بود.
مکتب اسلام از انقلابىترین مکاتب اجتماعى و سیاسى تاریخ بشریت است که امر هدایت انسان را براساس آموزش و ارائه الگو بر عهده دارد.
هدف این مکتب مقدس خوشبختى و سعادت بشر به معنى عام و سازندگى در همه ابعاد وجودى اوست.
بررسى تاریخ حیات اسلام و مشى و سیره اولیاى آن به خصوص اشرف مخلوقات و سرور کائنات حضرت محمد مصطفى )ص) نشان دهنده این امر است که خداوند فیض و عنایت خود را از طریق این مذهب بر مردم تمام کرده و نعمت خود را بر بشریت اتمام نموده است، این که خداوند راضى شده است اسلام دین همه مردم و همه عصرها باشد و بشریت در همه امور تابعیت آن را بپذیرند، خود حاکى از جامعیت این مکتب و وجود و عمق و دامنه لایتناهى آن است.
تحلیل و بررسى آنچه را که در این مکتب الهى وجود دارد، کارى است بس عظیم و امرى است فوق العاده مهم.
نیروى عظیم و اجتماعى خبره لازم است، تا بتوانند همه جوانب و ابعاد آن را مورد بررسى قرار دهند.
صاحبنظرانى آگاه و تحلیل گر لازم است تا بتوانند همه جوانب و ابعاد آن را مورد بررسى قرار دهند.
صاحبنظرانى آگاه و تحلیل گر لازم است تا بتوانند همه مشىها، رفتارها، تعلیمات، القاآت، روابط و برخوردها، تصمیمگیرىها و عملکردهاى اسلام و رهبران را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند و بر اساس آن راه و رسم اسلام و نوع موضعگیرىها را در برابر مسائل و حوادث اعلام دارند.
بدیهى است بحث و سیره نبوى بحثى بسیار گسترده است و اگر کسى بخواهد کتابى در این باب بنگارد چند مجلّد قطور خواهد شد، چنانکه فیلسوف و اندیشمند معاصر استاد شهید مرتضى مطهرى در کتاب سیرى در سیره نبوى مىفرمایند: چند سال پیش به این فکر افتادم که در زمینه سیره حضرت رسول اللَّه(ص) کتابى بنویسم، کار خود را با فراهم نمودن مقدار زیادى یادداشت آغاز کردم، هر چه جلوتر رفتم، دیدم مثل این است که دارم وارد دریایی مىشوم که به تدریج عمیقتر و وسیعتر مىشود، البته صرف نظر نکردم و مىدانم که من نمىتوانم ادعا کنم که مىتوانم سیره پیغمبر الهى را بنویسم ولى (( ما لا یدرک طه لا یترک کله )) بالاخره تصمیم گرفتم به حول و قوه الهى روزى چیزى در این زمینه بنویسم تا بعد آیندگان بیایند بهتر و کاملترش را بنویسند، به همین جهت بهتر آن دیدم که نام این کتاب را سیرى در سیره نبوى بگذارم.
یکى از منابع ارزشمند شناخت از نظر اسلام مشى و سیره اولیاء و پیشوایان اسلام از شخص نبى اکرم (ص) تا ائمه اطهار (ع) و به عبادت دیگر سیره معصومین است.
گفتهها، خطبهها و کلامشان به جاى خود، شخصیت وجودى شان، یعنى سیره و روش شان و متد عملکرد آنان منبع اى است براى شناخت آنها، سیره پیغمبر براى ما یک منبع الهام است.
با سیره ائمه معصومین هیچ فرق نمىکند.
اینکه سیره پیغمبر یعنى چه و به چه شکل براى ما یک منبع شناخت است.
توضیح خواهیم داد.
گفتیم یکى از منابع غنى شناخت که یک نفر مسلمان باید دید و بینش خود را از ان راه اصلاح و تکمیل بکند، سیره وجود مقدس پیامبر اکرم (ص) است.
بررسى تاریخ حیات اسلام و مشى و سیره اولیاى آن به خصوص اشرف مخلوقات و سرور کائنات حضرت محمد مصطفى )ص) نشان دهنده این امر است که خداوند فیض و عنایت خود را از طریق این مذهب بر مردم تمام کرده و نعمت خود را بر بشریت اتمام نموده است، این که خداوند راضى شده است اسلام دین همه مردم و همه عصرها باشد و بشریت در همه امور تابعیت آن را بپذیرند، خود حاکى از جامعیت این مکتب و وجود و عمق و دامنه لایتناهى آن است.
گفتیم یکى از منابع غنى شناخت که یک نفر مسلمان باید دید و بینش خود را از ان راه اصلاح و تکمیل بکند، سیره وجود مقدس پیامبر اکرم (ص) است.
اما قبل از هر چیز لازم و ضرورى است که معنى ((سیره)) و ((سنت)) را بدانیم.
سنت کلام و نقلى است با اسناد شامل قول یا فعل یا تقریر معصوم، یا حقیقت وجودى و زندگانى پر ثمر و ((سیره)) ، در زبان عربى از ماده ((سِیْر)) است.
((سیر)) یعنى حرکت و راه رفتن.
((سیره)) یعنى نوع راه رفتن.
سیره بر وزن فِعْلَهَ است و فعله در زبان عربى دلالت بر نوع مىکند.
مثلاً جَلْسَه یعنى نشستن، جِلْسَه یعنى سبک و نوع نشستن و این نکته دقیقى است.
سیر یعنى رفتن، رفتار ولى سیره یعنى نوع و سبک رفتار.
آنچه مسلم است شناخت سبک رفتار پیغمبر است.
آنها که سیره نوشتهاند، رفتار پیغمبر را نوشتهاند.
در حالى که سبک پیغمبر در رفتار، اسلوب رفتار پیغمبر و متد و روش عملکرد پیغمبر مد نظر ماست.
سیره پیغمبر یعنى سبک پیغمبرى، متدى که پیغمبر در عمل و در روش براى مقاصد خودش به کار مىبرد.
مىدانیم در فقه شیعى مبناى فقهى یعنى ادلهاى که از آنها احکام دین را استنباط مىکنیم که این چهار دلیل عبارتند از: قرآن، سنت، اجماع، عقل .
بحث ما در مقاصد پیغمبر نیست.
بحث ما در سبک پیغمبر است، در روشى که پیغمبر براى هدف و مقصد خودش به کار مىبرد است.
مثلاً پیغمبر تبلیغ مىکرد، روش تبلیعى و شگرد آن چه روشى بوده است؟
سبک تبلیغى پیغمبر چه سبکى بود، پیغمبر در همان حال که مبلغ بود و اسلام را تبلیغ مىکرد، یک رهبر سیاسى براى جامعه خودش بود.
از وقتى که آمد به مدینه، جامعه تشکیل داد، حکومت تشکیل داد و خودش رهبر جامعه بود.
سبک و متد رهبرى و مدیریت پیغمبر در جامعه چه متدى بود؟
پیغمبر در همان حال قاضى بود و میان مردم قضاوت مىکرد.
سبک قضاوتش چه سبکى بود؟
پیغمبر مثل همه مردم دیگر زندگى خانوادگى و اجتماعى داشت، زنان و فرزندان متعدد داشت.
سبک پیامبر در زن دارى، زندگى زناشویى، برخورد با کودکان چگونه بوده است؟
سبک پیغمبر در معاشرت با اصحاب چگونه بوده است؟
سبک پیغمبر و روش آن حضرت در رفتار با دشمنان چه بوده؟
سبک رفتار پیامبر در نماز، اخلاق، سیاست و دهها سبک دیگر که هر کدام از این سبکها مىتواند روشنگر راه و هدایت جامعه بشرى باشند چه بوده است؟
امسال از سوى رهبر فرزانه انقلاب، سال پیامبر اعظم (ص) نام گرفت.
پیامبرى که پیام آور مهربانى، رحمت، وحدت، عزت، کرامت اخلاقى و پیشرفت براى آدمیان بود.
پیامبرى که به علم و دانش اهتمام مىورزید.
پیامبرى که از حق زیستن برابر براى دختران و برد گان سخن گفت.
به قانون و وفاى به عهد پایبند بود، حق بشر را براى همه ادیان محترم مىشمرد.
هیچ جنگى را آغاز نکرد و همواره بر زیستن مسالمتآمیز تأکید مىکرد.
پیامبرى که نخستین منشور الهى و قانون اساسى مبتنى بر احکام الهى را در حکومت خویش تدوین نمود.
پیامبرى که بزرگترین نگرانى اش بخشش و عفو الهى براى امتش بود.
او آخرین حلقه و کامل کننده همه مبشران یکتا پرستى در جهان هستى است.
اخلاق خوش و روى گشاده مهمترین ویژگى رفتار اجتماعى او بود.
پیامبرى که میل به پیشرفت، نشاط، خلاقیت، تولید فکر و توجه به علم را همواره در زندگى فردى و اجتماعى نشان داد.
پیامبر (ص) به انسانها آموخت که به جاى جنگ افروزى و رفتارهاى جاهلانه، منطق و تدبیر را پیشه کنند.
او براى اولین بار از حق کودکان و زنان سخن گفت.
پیامبر عظیم الشأن (ص) در سال گذشته مورد بی احترامى و ظلم ابوجهلهاى زمان قرار گرفت، و به صاحب مقدس و جمال نورانى آن بزرگ مرد تاریخ بشریت کم محبتی و توهین گردید.
اما همین رفتار غیر خردمندانه موجب شد که رهبرمان سال 85 را سال گرامیداشت پیامبر اسلام (ص) نامگذارى کنند.
پس عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد.
و اکنون خدا مىخواهد که ما دوباره رفتار و منش پیامبر اعظم (ص) را در سال نو، پیشه اندیشه خود کنیم.
براى پرهیز از ناامیدى در برابر تحریمها و سختىهاى پیش رویمان، براى نزدیک شدن به عزت و وحدت پیش از پیشمان...
و این دریچهاى است براى یادآورى پیام واقعى پیامبر اعظم که بى تردید مىتواند در سال پر تلاطم جارى آرامش بخش قلبهاى مان و راهنماى راه پیش رویمان شود.
براى آنکه اخلاق مان را محمدى کنیم.
براى قلم و اندیشه، ارزش بیش از گذشته قائل شویم، محیط زیست مان راحفاظت کنیم و به واقع امتى زیبنده پیامبر اعظم (ص) شویم.
پس بهترین راه مقابله با آنها که پیامبر اعظم را ناجوانمردانه مورد توهین قرار دادند این است که ما به عنوان امت پیامبر ازهمه نظر ( محمدى ) شویم و براى رسیدن به این هدف باید پیامبر اعظم (ص) را به خوبى درک کنیم و آنطور که هست بشناسیم.
چکیده مقاله: مسئله گسترش اسلام و رشد سریع و پیشرفت آن یکى از مسائل مهم تاریخى جهان است که درباره علل آن بحث و گفتگوهایى زیاد شده و کتب، مقالات، رسالات، و نشریات و اندیشههاى گوناگونى ارائه شده است.
اما آنچه همه اندیشمندان، روشنفکران، تاریخ نویسان، متفکران و...
اتفاق نظر دارند این است: که اسلام از روز اول چون چشمه صاف و زلالى، روان شد و رفته رفته بر پهنا و ژرفاى آن افزوده گشت و سرانجام به صورت جویبار و اقیانوسى عظیم در آمد که در سرزمینهاى مختلف، بشریت را آبیارى مىکرد و انسانهاى تشنه را سیراب مىساخت و هم اکنون نیز هر چه پیشتر مىرود، عمیقتر و وسیعتر مىگردد و به راستى مىتواند همه سنتهاى غلط را از بین ببرد و مردم را در هر زمان و مکان به راه هدایت رهنمون شود.
اسلام علیرفم سیاستهاى استعمارى جهان همچنان با صلابت به پیش مىرود و فعالیتهاى تبلیغات انحرافى دشمنان، به خاطر در هم کوبیدن پایههاى اسلام نتوانسته است کارى از پیش ببرد.
اسلام، رمز پیروزى را در بین جوامع بشرى به انسانها آموخته و با توجه به آن قوانین، برنامه خود را پى ریزى کرده است و هراس دشمنان اسلام هم جزء این نیست.
آن راز و رمز بزرگ پیروزى، مطابقت اسلام با فطرت پاک همه انسانهاست و همه انسانها بطور کلى از آن برخوردارند و اساس زندگى بشر بر آن استوار است.
بنابراین کسانى که مىگویند: شرق، شرق است و غرب، غرب و پیامبر شرقى نمىتواند، رهبرى غرب را بر عهده بگیرد، سخت در اشتباهند زیرا شرق و غرب از نظر فطرت یکسان است.
و همان گونه که شرق محتاج دین فطرى است، غرب هم نیازمند به آن است.
آرى اسلام دین شرق و غرب است و حد و مرزى نمىشناسد در قالب زمان و مکان نمىگنجد.
شعار توحید و یگانه پرستى به وسیله پیامبر ما، ابتدا در فضاى تاریک مکه طنین انداخت، تنها نظر پرچمدار این نهضت، اصلاح منطقه حجاز و ملت عرب نبود، بلکه دعوت آن حضرت از روز اول براى عموم مردم و گسترش آن در همه مکانها و زمانها طرح ریزى شده بود.
به قول، شهید بزرگوار و متفکر و فیلسوف و فقیه عالیمقام مرحوم آقاى حاج شیخ مرتضى مطهرى (قدس سره) اسلام در ابتدا به صورت یک موج بسیار کوچکى پدید آمد، آن روز که حضرت محمد بن عبد اللَّه(ص) از کوه حرا به زیر آمد، در حالى که دنیاى درونش دگرگون شده بود و فریاد برآورد »قولوا لا اله الا اللَّه تفلحوا« این موج شروع شد، بر خلاف میلیونها امواج پر سر و صدا و پر دبدبه جهان، در روز اول از چهار دیوار خانهاى که تنها سه تن محمد(ص) ، خدیجه و على (ع) را در بر مىگرفت تجاوز نمىکرد.
اندکى طول نکشید که به سایر خانههاى مکه سرایت کرد.
پس از حدود ده سال به خارج مکه بالخصوص مدینه کشیده شده و در مدت کمى به سایر نقاط جزیره العرب امتداد یافت و در کمتر ازنیم قرن دامنهاش سراسر جهان متمدن آن روز را فرا گرفت و آوایش به همه گوشها رسید.
این موج همانطور که خاصیت موجهاى زنده است به موازات اینکه رو به وسعت و گسترش نهاده، بر قوت و قدرت و طول خویش افزوده است.
هیچ دین، آئین و مسلک و نهضتى را نمىتوان یافت که در طول این چهارده قرن تحت تأثیر اسلام قرار نگرفته باشد، و هیچ نقطه متمدن را نمىتوان پیدا کرد که در آنجا اسلام نفوذ نکرده باشد.
امروز نیز پس از چهارده قرن و در آغاز پانزدهمین قرن بعثت، بشر شاهد وسعت تدریجى و قوت و قدرت روز افزون آن است.
تاریخ و آمار نشان مىدهد که این آئین پاک قرن به قرن پیشرفته و بر عدد پیروان خویش افزوده است و این پیشرفت کاملاً تدریجى