دوره ی آموزشی Win 98 دومین مهارت از استاندارد ICDL می باشد .
سیستم عامل Windows در سالهای اخیر یکی از پرکاربردترین سیستم های عامل در دنیا معرفی شده است که هر چند سال یکبار ورژن های جدید آن توسط شرکت Microsoft عرضه می شود .
برای مطالعه ی این دوره ی آموزشی نیاز است کاربران محترم آشنایی مقدماتی با محیط Windows 3.1 داشته باشند .
جهت نصب و اجرای سیستم عامل ویندوز نیاز به سیستمی با مشخصات ذیل می باشد :
- حداقل سیستم مورد نیاز پنتیوم 233
- 16 مگابایت Ram
- حدود 600 مگا بایت فضای آزاد
در پایان از کاربران محترم خواهشمند در صورت داشتن هر گونه انتقاد ، پیشنهاد و ارائه سوالات احتمالی با نویسنده از طریق پست الکترونیکی vlearning@etvto.ir تماس حاصل نمایند .
آشنایی با سیستم کامپیوتر
به طور کلی کامپیوتر به دو بخش اصلی تقسیم میشود :
الف- سخت افزار
ب- نرم افزار
سخت افزار :
به کلیه قطعات قابل لمس کامپیوتر همانند : آی سی ها ، مقاومتها، خازنها، دیسکها، سیمها، لامپ و کلیدها، سخت افزار کامپیوتر می گویند که زیر نظر علم الکترونیک اداره میشود.
نرم افزار :
طرحها ، اطلاعات، فرمها ، و برنامه هایی که به یک کامپیوتر داده میشود تا توانایی انجام عملیات ویژه ای را داشته باشد نرم افزار کامپیوتر نامیده می شود که قابل لمس نبوده و زیر نظر علم ریاضی اداره میشود.
ساختار کامپیوتر :
ساختار کامپیوتر از بخشهای زیر تشکیل شده است:
1- ورودی :
اجزایی هستند که توسط آنها میتوان اطلاعاتی را وارد کامپیوتر نمود.
این اجزاء عبارتند از:
صفحه کلید Keyboard
ماوس Mouse
اسکنرScanner
2- خروجی :
اجزایی هستند که توسط آنها میتوان اطلاعات را از کامپیوتر دریافت کرد و مهمترین آنها عبارتند از :
مانیتور یا صفحه نمایشMonitor
پرینتر یا چاپگرPrinter
پلاتر یا رسام Platter
3- واحد پردازش مرکزی:
مهمترین جزء کامپیوتر میباشد که پردازش اطلاعات در آن صورت میپذیرد و خود شامل واحدهای زیر میباشد :
حافظه
واحد کنترل
واحد منطق و محاسبات
سیستم عامل
سیستم عامل ، نرم افزاری است که یک سری اطلاعات اولیه را در اختیار کامپیوتر قرار میدهد تا بر اساس این اطلاعات اولیه بتوان نرم افزارهای جدیدی را به کامپیوتر معرفی کرده و با آن ارتباط برقرار نمود یا به عبارت دیگر سیستم عامل به صورت یک پل ارتباطی بین سخت افزارها و نرم افزارها و کاربر عمل میکند.
سیستم عاملها به طور کلی به دو دسته خطی و گرافیکی تقسیم میشوند.
در سیستم عاملهای خطی اطلاعات به صورت نوشتاری به کامپیوتر داده میشود مانند سیستم عامل DOS و در سیستم عاملهای گرافیکی میتوان بدون نوشتن ،اطلاعات را به کامپیوتر وارد کرد مانند سیستم عامل ویندوز .
سیستم عامل ، نرم افزاری است که یک سری اطلاعات اولیه را در اختیار کامپیوتر قرار میدهد تا بر اساس این اطلاعات اولیه بتوان نرم افزارهای جدیدی را به کامپیوتر معرفی کرده و با آن ارتباط برقرار نمود یا به عبارت دیگر سیستم عامل به صورت یک پل ارتباطی بین سخت افزارها و نرم افزارها و کاربر عمل میکند.
در سیستم عاملهای خطی اطلاعات به صورت نوشتاری به کامپیوتر داده میشود مانند سیستم عامل DOS و در سیستم عاملهای گرافیکی میتوان بدون نوشتن ،اطلاعات را به کامپیوتر وارد کرد مانند سیستم عامل ویندوز .
ورود به محیط کار ویندوز و شروع کار پس از ورود به Win 98 محیط کاری را خواهیم دید که دارای دو ناحیه اصلی است : 1- ناحیه میز کار یا Desktop 2- ناحیه نوار وظیفه یا Task Bar اشیاء ثابت میز کار همانگونه که در شکل مشاهده میکنید در میز کار (Desktop) سه شیء اصلی زیر وجود دارند : 1- My Computer 2- Recycle Bin 3- My Document 1- My Computer پنجره ای است که شامل محتویات حافظه جانبی ( Hard Disk ) در قالب دیسکهای مختلف بانضمام چند برنامه کاربردی میباشد.
برنامه های کاربردی در این محیط عبارتند از : Dial Up Networking, Printers, Scheduled, Control Panel که در مباحث بعدی به برخی از آنها اشاره میکنیم.
2- Recycle Bin محیطی است برای قرار گرفتن اشیاء غیر ضروری .هر شیء در مرحله اول بعد از حذف شدن وارد این محیط میشود.
اشیائی که در این محیط قرار میگیرند قابل برگشت به مکان قبلی خود هستند ولی در صورتی که در این مکان عمل حذف برروی آنها انجام گیرد دیگر قابل برگشت نخواهند بود.
3- My Document مکانی است برای ذخیره سازی پوشه ها و فایلهای مختلف مانند فایلهای متنی ، گرافیکی، صوتی و غیره.
نوار وظیفه نواری است که در پایین محیط میز کار قرار دارد و در قسمت چپ آن دکمه Start به چشم می خورد که با کلیک کردن بر روی آن منوی Start باز میشود.
روی این نوار آیکونهای مختلفی نیز میتوانند قرار گیرند.
هنگامی که یک برنامه در حال اجرا است و پنجره ای باز میباشد عنوان آن برنامه بر روی نوار وظیفه نشان داده میشود.
زمانیکه به طور موقت از یک برنامه خارج میشویم ( حالت کوچک نمایی یک پنجره که در مباحث بعدی توضیح خواهیم داد )آن برنامه یا پنجره در این نوار قرار میگیرد که با کلیک کردن بر روی آن میتوانیم آن برنامه یا پنجره را مجددا باز نماییم.
ایجاد یک پوشه یا یک شیء در محیط Desk Top برای ایجاد یک پوشه یا یک شیء در محیط Desk Top باید در فضای خالی این محیط روی کلید سمت راست ماوس کلیک کرده تا منویی ظاهر شود ، گزینه New را انتخاب میکنیم،زیر منوی دیگری ظاهر خواهد شد، گزینه Folder را برای ایجاد یک پوشه ( شاخه) انتخاب می کنیم .
با انتخاب گزینه های دیگر این منو میتوان فایلهایی با توجه به نوع آنها ( متنی، صوتی، گرافیکی و .
.
) ایجاد کرد.
( به شکل زیر توجه کنید) مفاهیم اساسی کار با اشیاء انتخاب یک شیء: برای انتخاب یک شیء یک بار روی آن دکمه سمت چپ ماوس را فشار میدهیم که به این عمل اصطلاحاً کلیک کردن میگویند.
( Click ) باز کردن یک شیء : برای باز کردن یک شیء اشاره گر ماوس را بر روی آن میبریم و دو بار کلیک چپ میکنیم که به این عمل دبل کلیک ( Double Click ) گقته میشود.
نمایش فهرست گزینشی برای یک شیء : برای نمایش فهرست گزینشی ( Menu ) یک شیء ، روی آن دکمه سمت راست ماوس را فشار میدهیم که به این عمل کلیک سمت راست ( Right Click ) گفته میشود.
کشیدن و جابجا کردن یک شیء ( Drag & Drop ) : عبارتست از فشار دکمه سمت چپ ماوس و کشیدن آن ( Drag ) و سپس رها کردن دکمه و به عبارتی قرار دادن شیء در محل دلخواه ( Drop ).
اجزاء یک پنجره در ویندوز باز کردن یک شیء در ویندوز نمایش یک پنجره را به دنبال دارد .
در هر پنجره به طور کلی اجزای زیر مشاهده میشوند.
1- نوار عنوان( Title Bar ) نواری رنگی در ابتدای پنجره است که عنوان شیء مورد نظر به همراه دکمه های هدایت پنجره روی آن قرار دارد.
دکمه های هدایت موجود در نوار عنوان عبارتند از : - دکمه Close : برای بستن یک پنجره باید از این دکمه استفاده کرد.
- دکمه Minimize ( بسته شدن موقت یک پنجره): با کلیک بر روی این دکمه پنجره به حداقل اندازه میرسد.
و از صفحه نمایش برداشته میشود.
و فقط به عنوان یک نشان کوچک در نوار وظیفه به چشم میخورد.
لازم به ذکر است ، پنجره ای که حداقل شده است، بسته نشده و در حافظه موقت قرار گرفته است و در صورت کلیک بر روی آن در نوار وظیفه ، دوباره باز خواهد شد .
-دکمه Maximize ( حداکثر نمایش پنجره ): با فشار این دکمه پنجره به حداکثر اندازه خود میرسد و کل صفحه نمایش را میگیرد.
-دکمه Restore (برگشت به حالت قبلی): پس از اینکه پنجره به حداکثر اندازه خود رسید، برای بازگشت به حالت قبلی از این دکمه استفاده میشود.
2- نوار منو ( Menu Bar ) نواری است که دکمه هایی روی آن قرار دارد که هر کدام معرف یک منو میباشد.
با کلیک بر روی هر یک ، منوی مربوطه باز میشود.
منو چیست؟
جعبه کوچکی است شامل چندین گزینه و در هر بار باز شدن فقط یک گزینه قابل انتخاب میباشد، که به آن فهرست گزینشی نیز میگویند.
3- نوار ابزار( Tool Bar ) این نوار حاوی دکمه هایی است که با کلیک کردن بر روی هر یک از آنها یک فرمان ویژه اجرا میگردد.
Views به ما امکان می دهد شیوه دلخواه برای نمایش پوشه ها وفایلها را انتخاب کنیم .
گزینه Properties خصوصیات فایل یا پوشه انتخاب شده را نمایش می دهد .
گزینه Delete برای حذف فایلها بکار می رود .
گزینه Undo آخرین عمل انجام شده را خنثی می کند .
گزینه Paste برای انتقال فایلهای ذخیره شده به مقصد مورد نظر بعد از عمل Cut یا Copy کردن در مبدا به کار می رود .
گزینه Copy عمل نسخه برداری از یک فایل را انجام میدهد.
گزینه Cut برای انتقال یک فایل به مکان دیگر به کار می رود.
گزینه Up برای بازگشت به یک مسیر بالاتر استفاده می شود .
گزینه های Forward و Back جهت رفتن یک مرحله به جلو و برگشتن یک مرحله به عقب استفاده می شود .
4- نوار آدرس( Address Bar ) نواری که حاوی جعبه انتخابی آدرس است.
با کلیک کردن روی دکمه سمت راست این نوار میتوان به مکانهای مختلف در ویندوز دست یافت و در هر محلی که باشیم، آدرس متناظر با آن را در این جعبه مشاهده کرد.
( شبیه به علامت Prompt در DOS میباشد.) 5- نوار وضعیت ( Status Bar ) نواری است در انتهای پنجره که در هر لحظه وضعیت اشیاء آن و عملی که بر روی آن انجام شده را نشان میدهد.
بطور مثال اگر یک شیء را انتخاب کنیم در نوار وضعیت جمله 1 Object Selected را مشاهده میکنیم.
6- نوار پیمایش عمودی ( Vertical Scroll Bar ) از این نوار برای مشاهده اشیاء موجود در بالا و پایین اشیایی که مشاهده میشوند ، استفاده میشود.
7- نوار پیمایشی افقی ( Horizontal Scroll Bar ) از این نوار برای مشاهده اشیاء موجود در طرفین اشیایی که مشاهده میشوند ، استفاده میشود.
تغییر اندازه یک پنجره همانگونه که در قسمت دکمه های هدایت پنجره توضیح داده شد یکی از روشهای تغییر اندازه پنجره استفاده از دکمه های حداقل و حداکثر سازی است.
روش دیگر به این ترتیب است که اشاره گر ماوس را در لبه افقی یا عمودی قرار میدهیم وقتی شکل اشاره گر تغییر کرد بطور دلخواه اندازه پنجره را تغییر میدهیم.
همچنین با دبل کلیک بر روی نوار عنوان میتوان اندازه پنجره را حداکثر کرد.
جابجایی یک پنجره ( Move ) برای جابجا کردن یک پنجره باید روی نوار عنوان آن کلیک کرده و سپس آن را به هر طرفی که میخواهیم حرکت دهیم.
دستور کار عملی شماره -1 1- اشیاء اصلی میز کار را باز نموده و محتویات آن را مشاهده نمایید.
و سپس پنجره های باز شده را حداقل کنید.
2- پنجره محیط My Computer را جابجا کنید و سپس تغییر سایز دهید.
(با روشهای مختلف) 3- پنجره محیط Recycle Bin را حداکثر نموده و اشیایی که در آن است را باز کنید ، با باز نمودن اشیاء موجود چه چیزی مشاهده میکنید.
4- دو شیء به دلخواه از محیط My Document انتخاب نموده و آنها را با Drag & Drop به میز کار ببرید.
5- فهرست گزینشی را برای تک تک اشیاء موجود روی میز کار بررسی کنید.
6- اشیاء موجود در میز کار را به یکباره انتخاب کنید.
7- تمام پنجره های باز شده را ببندید.
8- به طریقه صحیح از محیط ویندوز خارج شده و سیستم را خاموش کنید.( به کمک مربی آموزشی خود) مدیریت اشیاء با فرمانهای مختلف 1- ایجاد یک شیء روش اول : راست کلیک بر روی فضای خالی و انتخاب گزینه New از منوی باز شده.
روش دوم : انتخاب گزینه New از منوی فایل در هر پنجره برای ایجاد یک شیء باید به نوع شیء توجه داشت.
اگر بخواهیم یک پوشه جدید ایجاد کنیم باید پس از انتخاب گزینه New گزینه Folder را انتخاب کنیم.
و اگر بخواهیم فایل ایجاد کنیم باید با نام آن آشنایی داشته باشیم.
و پس از انتخاب گزینه New گزینه ای که فایل دلخواه ما را مشخص میکند، انتخاب نماییم.
به طور مثال Text Document یک نوع فایل متنی ساده است و یا Bitmap Image یک نوع فایل گرافیکی ( نقاشی) است.
2- تغییر نام یک شیء روش اول : راست کلیک روی شیء مورد نظر و انتخاب گزینه Rename از منوی باز شده روش دوم : انتخاب شیء مورد نظر و سپس انتخاب گزینه Rename از منوی File .
در هر پنجره هنگامی که فرمان Rename اجرا میشود اشاره گر ماوس به صورت چشمک زن در میآید و میتوانیم نام دلخواه خود را تایپ کنیم.
3-