دانلود مقاله تلخیص طرح توسعه وعمران شهر قوچان

قرار داد طرح جامع شهر قوچان بین این مهندسان مشاور و سازمان مسکن وشهرسازی خراسان در مهر ماه 76 منعقد گردید.

بلافاصله پس از ابلاغ این قرارداد مهندسان مشاور تیم مطالعاتی این پروژه را تشکیل داده و وظایف هر بخش بعهده کارشناس و مسئول ان گذاشته شد.

نقشه های پایه این شهر نیز که با استفاده از عکسهای هوایی سال 1362 توسط سازمان نقشه برداری تهیه وبه صورت رقومی آماده شده بود دریافت وپس از بهنگام نمودن آن از طریق مدارک موجود و برداشتهای محلی به عنوان نقشه اصلی و پایه مورد استفاده قرار گرفت.
مطالعات طرح جامع قوچان درنه جلد تنظیم گردیده است که در هر جلد مطالعات وضع موجود تجزیه وتحلیل وپیشنهادات آن مبحث پس از آخرین اصلاحات و نقطه نظرات تصویب شده در جلسات کمیته فنی و.

.

تنظیم گردیده است.

• تعداد جمعیت و روند گذشته آن:

بدلیل اینکه شهرستان قوچان در شمال استان خراسان قرار گرفته و به شدت تحت تاثیر شرایط اجتماعی – اقتصادی این منطقه واقع شده در مطالعات جمعیتی تاکید بیشتری بر ویژگی های این منطقه خواهد شد.

بر اساس نتایج به دست آمده از سرشماری سراسری نفوس ومسکن سال 1375 منطقه خراسان دارای 6047661 نفر جمعیت در قالب 1281874 خانواده با بعد 7/4 نفر بوده است که 7/10 درصد جمعیت کل کشور (60055488) میباشد.

در سال 1375 جمعیت شمال خراسان 3420692 نفر بوده و لذا در طی سالهای 65 تا 75 از رشد سالیانه 99/1 درصد در سال برخوردار بوده است.
با توجه به وسعت منطقه شمال خراسان تراکم نسبی 61/59 نفر در هر کیلومتر مربع میباشد, که نسبت به تراکم نسبی استان خراسان (3/19 نفر) وکل کشور (43/36 نفر) از تراکم بالایی برخوردار میباشد که علت عمده آن وجود شهر پر جمعیت مشهد در این منطقه میباشد.

در سال 75 تعداد جمعیت شهرستان قوچان 236875 نفر و تعداد خانوار 68624 و بعد خانوار 8/4 میباشد.



جلد دوم – مطالعات حوزه نفوذ مستقیم

• حوزه نفوذ شهر قوچان:

درمطالعات طرحهای جامع شهری , شناخت حوزه نفوذ شهر از اهمیت والایی برخوردار است.

چرا که اصولا بخش عمده فعالیت ها وحیات شهرها بخصوص در شهرهای میانی ودر شهرستانها به وضعیت حوزه نفوذ شهر وابسته میباشد که حتی یکی از دلایل عمده حیات شهرها در مقیاس ناحیه ای به شمار میرود.

شهرها خدمات وامکانات مورد نیاز روستا ها وحوزه نفوذ خود را تامین میکنند و حوزه نفوذ شهری منابع مورد نیاز شهرها همچون موادغذایی, مواد اولیه بعضی از صنایع و.

را تامین مینمایند .

می توان از شهرهای پر جمعیت خراسان نام برد که دارای حوزه نفوذ وسیع میباشند.

بجنورد – سبزوار – نیشابو- تربت حیدریه - بیرجند و.

از جمله این شهرها میباشند که از گذشته های دور کانون ارتباط بین مراکز شهری وروستاهای اطراف بوده وبدلیل اینکه در حال حاضر از حوزه نفوذ بیشتری برخوردار هستند نسبت به دیگر شهرها دارای جمعیت و بازار پررونقی میباشد .

• محدوده حوزه نفوذ شهر قوچان :

در مطالعات حاضر محدوده حوزه نفوذ شهر قوچان – محدوده اداری- سیاسی شهرستان قوچان محسوب میشود که شامل سه نقطه شهری قوچان و فاروج وباجگیران و 333 آبادی مسکون در سال 1375 میباشد به همین جهت در ادامه گزارشات منظور از حوزه نفوذ شهر قوچان محدوده اداری سیاسی این شهرستان خواهد بود.

• تاسیسات وتجهیزات زیربنایی :

تجهیزات زیربنایی تجهیزاتی هستند که نقش مهمی در جهت رفاه و آسایش مردم ایفا میکنند و یا به عبارتی میتوان گفت تاسیسات وتجهیزات زیربنایی دارای دو منظور میباشند که هم جنبه رفاهی و هم به نوعی درتولید نقش دارند.

- برق :

بر اساس آمار و اطلاعات ارائه شده از سوی معاونت عمران و صنایع روستایی جهاد سازندگی خراسان در سال1375 از مجموعه 333 روستای دارای سکنه این شهرستان 201 روستا36/60 درصد روستاها از نعمت برق برخوردار بوده اند.

مجموع132 روستای فاقد برق 125 روستا دارای جمعیتی کمتر از 50 خانوار بوده اند وفقط 7 روستا فاقد برق دارای جمعیتی بیش از 50 خانوار میباشند که عمدتا شامل روستاهایی هستندکه دارای فاصله زیادی از شهر قوچان و شبکه برق میباشند .

- راه روستایی :

راه روستایی مهمترین نوع تاسیسات روستایی به شمار میروند که باعث می شود تا ارتباطات روستائیان با مراکز دیگر به سهولت برقرار گردد.

یکی از اولویت های اساسی در زمینه عمران روستایی توجه به راههای روستایی وکیفیت آنها به شمار میرود به همین جهت احداث راههای روستایی در شهرستان قوچان در سالهای اخیر توجه زیادی شده بطوریکه در حال حاضر از مجموع 333 روستای قوچان 205 روستا 93/61 درصد روستاها با کیفیت مناسب برخوردار هستند از نظر کیفیت ونوع راه روستایی از مجموع 8/85 کیلومتر راه روستایی 1/99 کیلومتر (5/11 درصد) آسفالت (8/38 درصد) شوسه 9/434 کیلومتر(6/50 درصد) به صورت دسترس میباشد.

- آب لوله کشی :

آب سالم از اولویت بالایی برخوردار است در توسعه روستاها به طوریکه در سالهای اخیر یکی از اقدامات اولیه سازمان های عمرانی تامین آب شرب سالم روستاها وشهرهابوده .

بر اساس آمار واطلاعات ارائه شده از سوی معاونت عمران و صنایع روستایی جهاد سازندگی خراسان در پایان سال 1375 ا مجموع333 روستای دارای سکنه تعداد 191 روستا (4/57 درصد) روستاهای شهرستان قوچان دارای لوله کشی آب بوده اند که در طی سالهای 1365 و 1375 , 46 روستا به تعداد 144 روستای دارای لوله کشی آب سال 1365 افزوده شده است که از رشد حدود 9/13 درصد برخوردار می باشد.

- وضعیت مسکن :

شناخت نوع مسکن از جهات مختلف حائز اهمیت میباشد که لازم است مورد بررسی قرار گیرد.

بر اساس نتایج به دست آمده از سرشماری سراسری سال 1375 تعداد 48624 خانوار در شهرستان قوچان زندگی میکنند .

خانوارهای دارای مالکیت ملکی (79/76 درصد) خانوارهای دارای مالکیت اجاره ای (26/10 درصد) و خانوارهای دارای مالکیت دربرابر خدمت 23/1 درصد) و خانواده هایی که به صورت مجانی از محل سکونت خود استفاده کردند (4/10 درصد ) بوده اند.

- مخابرات :

بر اساس آمار واطلاعات موجود در مورد وضعیت تلفن در شهرها وروستاها ی شهرستان قوچان علاوه بر شهرها 64 روستای این شهرستان دارای تلفن میباشند.

از نظر میزان رشد در سالهای 1365 تا 1375 از 19 دفتر به 64 دفتر افزایش یافته که بیش از دو برابر رشد نشان میدهد.

- پست :

بر اساس آمار واطلاعات موجود علاوه بر سه شهر قوچان- فاروج- باجگیران که دارای اداره پست میباشند 25 دفتر پستی یا نمایندگی پست در روستاها مستقر میباشدکه با توجه به 333 روستای دارای سکنه به ازای هر حدود 3/13 روستا یک دفتر پستی و یا نمایندگی پست در روستاها مستقر میباشد.

این در حالی است که این تعداد در سال 1365 , 14 دفتر بوده است که نشان دهنده افزایش تعداد دفاتر پستی در طی سالهای 65 تا 75 میباشد.

- خدمات آموزشی :

جمعیت ساکن در شهرها به خدمات آموزشی دسترسی دارند لیکن درروستاها به دلیل پراکندگی جمعیت و به حدنصاب نرسیدن جمعیت آنها بعضی از روستاها فاقد خدمات آموزشی در مقاطع مختلف هستند.
بر اساس آمار واطلاعات موجود در سال 75 از مجموع 333 روستای دارای سکنه شهرستان قوچان فقط 228 روستا (8/68 درصد روستاها) دارای دبستان , 61 روستا (42/18 درصد دارای مدرسه راهنمایی) و 2 روستا (6/0 درصد) دارای دبیرستان بوده اند.

به همین دلیل تعداد بیشتری از دانش آموزان روستایی جهت ادامه تحصیل مجبور به مهاجرت فصلی ویا دائمی به شهرها میباشند.

• خدمات بهداشتی – درمانی :

درپایان سال 1375 از مجموع 333 روستای دارای سکنه 151 روستا (3/45 درصد ) دارای حمام 110 روستا (33 درصد) دارای خانه بهداشت و29 روستا (7/8 درصد) دارای مرکز درمانی بوده اند که در آینده با فعالیتهای شبکه های بهداشت و درمان این واحدها گسترش بیشتری خواهند داشت.

• آثار باستانی واماکن مقدس شهرستان قوچان :

از آثار به جا مانده از شهر قوچان قدیم شهر کهنه خطی در فاصله 10 کیلومتری شهر قمچان خطی بنای مزمن امامزاده ابراهیم بن علی بن موسی الرضا(ع) میباشد که بازسازی و نگهداری می شود.

دیگر آثار به جا مانده شهر قوچان خرابه هایی است که به صورت تپه های متروک درآمده و در سالیان گذشته آثار آنها به وسیله غارت گران عتیقه به یغما رفته است.

مثل تپه یام در شمال فاروج که به اعتقاد باستان شناسان از آثار شهرهای قدیمی است .

تپه ها و آثار باستانی که واجد ارزش تاریخی هستند عبارتند از:
1- تپه زوباران
2- تپه زیر فرودگاه در قوچان
3- تپه در مغرب پادگان قوچان
4- تپه داغیان

تپه داغیان مشخصات جمعیتی شهرستان قوچان : تعداد جمعیت شهرستان قوچان روند گذشته وتوزیع جمعیت : بر اساس نتایج به دست آمده از سرشماری سراسری سال 1375 مرکز آمار ایران شهرستان قوچان در این سال دارای 236875 نفر جمعیت بوده است که رشد سالیانه آن 66/0 درصد بوده است .

مطالعه روند گذشته جمعیت قوچان نشان میدهد این شهرستان د سرشماری عمومی سال 1345 دارای 151164 نفر جمعیت بوده است که در سال 1355 به 170901 نفر افزایش یافته و در طی سالهای 1345 تا 1355 از رشد سالیانه 23/1 درصد برخوردار بوده است که نشان دهنده رشد پایین جمعیت شهرستان قوچان می باشد.

بررسی رشد جمعیت شهرستان قوچان نشان میدهد که این شهرستان به دلیل مهاجرت فرصتی شدید از رشد پایینی در سالهای گذشته برخوردار بوده بطوریکه رشد جمعیت استان در طی این مدت 2 برابر رشد جمعیت شهرستان میباشد.

وضع زناشویی : بر اساس نتایج به دست آمده از سزشماری عمومی نفوس ومسکن سال 1375 از مجموع 85750 نفر جمعیت شهر قوچان ( 78/74 درصد) 10 ساله و بیشتر بوده اند که از این تعداد 07/52 درصد دارای همسر و 93/47 درصد بدون همسر بوده اند که از این تعداد (5/91 ) هرگز ازدواج نکرده و 39/6 درصد فوت, (73 0/0 ) همسران خود را طلاق داده اند .

(71/0 درصد) مشخص نمی باشد.

بر اساس جدول گروههای سنی 30 تا 50 ساله دارای بالاترین میزان زناشویی و گروه سنی 14-10 ساله دارای پایین ترین میزان زناشویی میباشد .

میزانهای حیاتی و رشد طبیعی جمعیت شهر قوچان : بطور طبیعی رشد و تحول جمعیت در هر منطقه تحت تاثیر دو عامل اساسی زاد وولد و مرگ ومیر در آن میباشد که از تفاوت آن رشد طبیعی جمعیت حاصل میشود آمار و اطلاعات ارائه شده از سوی اداره کل ثبت احوال خراسان نشان میدهد: الف) میزان موالید : تعداد موالید ثبت شده در سال 66 -75 , 25056 نفر بوده است که یطور متوسط درهر 2505 نفر بدنیا آمده اند.

دلیل عمده کاهش میزان ولادت در این شهر , اجرای سیاستهای کنترل جمعیت میباشد که این شهر از شهرهای موفق در زمینه کنترل جمعیت استان خراسان محسوب میشود .

میزان موالید استان خراسان در سال 1375 , 20 در هزار بوده است.

ب) میزان باروری : میزان باروری شهرستان قوچان بر اساس آمار و اطلاعات بدست آمده در سال1375 تعداد افراد کمتر از یکسال جمعیت شهری قوچان 2700 نفر و تعداد زنان واقع درسن باروری (15 تا 50 سال) 15664 نفر بوده است.

میزات باروری عمومی جمعیت شهری قوچان با توجه به تعداد 1528 نفر موالید و21100 نفر زنان واقع در سن باروری میزان باروری به دست آمده 4/72 در هزار میباشد.

ج) میزان مرگ ومیر : آمار واطلاعات ارائه شده از سوی اداره کل ثبت احوال استان خراسان نشان میدهد تعداد مرگ ومیر ثبت شده شهر قوچان 1375 , 15098 نفر است که بطور متوسط میانگین وفات ثبت شده شهر قوچان د هر سال 1509 نفر میباشد که میزان مرگ ومیر به دست آمده برای سال 1375 , 59/17 در هزار بوده است واین آمار از سوی اداره کل ثبت احوال از دقت لازم برخوردار نبوده است.

ودلایل آن هم از قبیل کوپن , شرایط اجتماعی وفرهنگی و.

ثبت وفات افراد به موقع انجام نمیشده است.

نتیجه گیری نهایی : در بررسی وضعیت میزان های حیاتی شهر قوچان نشان میدهد میزان موالید شهر قوچان 5/23 , میزان باروری عمومی این شهر 4/72 درهزار , میزان باروری کل شهر قوچان 23/3 نفر و میزان مرگ ومیر عمومی این شهر 1/7 در هزار میباشد ورشد طبیعی بدست آمده برای شهر قوچان در سال 1375, 64/1 درصد در سال است .

وضعیت سواد : بر اساس نتایج به دست آمده از سرشماری سال 55- 65 - 75 وضعیت سواد شهرستان قوچان از افزایش خوبی برخوردارشده است .

در سرشماری سال 75 از 6 ساله و بالاتر 203660 , تعداد باسوادان 153649 که درصد باسوادی این شهرستان 4/75 که بر این اساس شهرستان قوچان در طی 2 سال 4/41 درصد میزان باسوادی آن افزایش یافته است.

وضعیت مهاجرت : مهاجرت یکی از مهمترین پدیده های جمعیت در هر منطقه است که اثرات مثبت ومنفی فراوانی به دنبال دارد .

که مهاجرت درمناطق روستایی از شدت بیشتری برخوردار بوده بطوریکه در سالهای 65 تا 75 , 41/0 – درصد بوده است .

متاسفانه این شهرستان در طی سالهای گذشته همیشه یکی از مناطق مهاجر فرست به شمار میرفته است .

وضع فعالیت : از جمعیت فعال 3/95 درصد شاغل