دانلود ‫پروژه بررسی وضعیت اقلیمی شهرستان قوچان ایستگاه سینوپتیک

موقعیت جغرافیایی شهرستان قوچان : قوچان یکی از شهرهای مرتفع شمال شرقی استان خراسان است و این شهر در مسیر شاهراه آسیایی مشهد به تهران قرار دارد .

فاصله این شهر تا مشهد در مسیر این جاده 132 کیلومتر و تا مرز ایران و ترکمنستان 58 کیلومتر است / بدین ترتیب این شهر از نظر جغرافیایی در مسیر راههای درگز و باجیگران ، نیشابور سبزوار ، شیروان و مشهد قرارگرفته است ، مسیری که در واقع همان معبر و گذرگاه اصلی کاروانیان قدیم و شاهراه ارتباطی جدید است .

شهر قوچان در دشت قوچان و در عرض جغرافیایی 36.35 الی 37.45 و طول جغرافیایی 47.50 الی 59 قرار گرفته است .

و اختلاف ظهر آن با تهران 25 دقیقه و قبله آن 51 درجه و 1 دقیقه و 7 ثانیه می‌باشد .

ارتفاع قوچان از سطح دریاهای آزاد 1217 متر می‌باشد .

بررسی جایگاه و نقش شهر در استان ، شهرستان و حوزه نفوذ : محدوده حوزه نفوذ شهر قوچان همان محدوده سیاسی شهرستان قوچان می باشد و جهت شناخت شهر می‌بایست جایگاه آن حوزه نفوذ مورد بررسی قرار داد و علاوه بر آن ویژگیهای جمعیتی ، فرهنگی ، اقتصادی و ...

حوزه نفوذ را نیز باید شناخت .

بدون تردید می‌توان گفت بخش عمده‌ای از فعالیتها و حیات شهرها به وضعیت حوزه نفوذ آنها وابسته می‌باشد و هر چه شهر از حوزه نفوذ وسیعتری بهره‌مند باشد دارای جمعیت‌ ، بازار پویا ، حیات و رونق شهری بهتری خواهند بود چرا که شهرها خود امکانات مورد نیاز روستاها و حوزه نفوذ خود را تامین می‌کنند و حوزه نفوذ شهری ، منابع مورد نیاز شهرها همچون مواد غذایی اولیه بعضی از صنایع و ...

را تامین می‌نمایند و بخصوص این امر در مورد شهرهای میانی و شهرستانها محسوستر می‌باشد .

در منطقه شمال خراسان که شهر قوچان در آن واقع شده است ، قوچان به دلیل برخورداری از یک سری فاکتورها از حمله موقعیت اداری ، سیاسی ، ارتباطی و نیز نوع خدمات موجود تقریبا شهرهای شیروان ،درگز و بخشی از نواحی اسفراین، نیشابور تحت نفوذ خود داشته است و به عنوان مرکز ثقل مسائل مختلف منطقه و مرکز آن به شمار می‌رفته است .

لیکن با تغییرات بوجود آمده در ساختار اداری و سیاسی کشور و تشکیل شهرستانهای درگز و شیروان و نیز عدم گسترش خدمات در قوچان رفته رفته از اهمیت این شهر کاسته شد بعلاوه رشد و توسعه شهر مشهد به عنوان یک مادر شهر منطقه جذب تمامی امکانات مورد نیاز و از طرفی گسترش امکانات حمل و نقل و راه‌های باعث شد تا عملاً در سالها قوچان نقش مرکزیت خود را در منطقه شمال خراسان از دست بدهد بطوریکه در حال حاضر نفوذ چند نواحی اطراف ندارد .

لیکن با توجه به برخورداری از موقعیت ارتباطی مناسب این شهر و با انتقال خدمات از استان به دیگر شهرها ، شهر قوچان در سالهای آتی می‌تواند از جایگاه مهمی در به تحت نفوذ رد آوردن مختلفی همچون درگز ، شیروان ، اسفراین و بخشی از روستاهای اطراف سبزوار، نیشابور و چناران برخوردارند که دسترسی به این امر مهم در گرو تغییرات در ساختار اداری و سیاسی استان خراسان می‌باشد .

شهرستان قوچان دارای وسعتی حدود 5234 کیلومتر مربع می‌باشد و 67/1 درصد از کل وسعت خراسان را در برمی گیرد .

این شهرستان از لحاظ تقسیمات اداری و سیاسی دارای 3 بخش به نامهای مرکزی و باجگیران و همچنین 9 دهستان به نامهای دوغایی ، سودلانه ، شیرین دره و قوچان عتیق (در بخش مرکزی) ، خبوشان ، شاه جهان ، و سنگر (در بخش فاروج) و دهستان دولتخانه (در بخش باجگیران) می‌باشد .

-جمعیت شهرستان قوچان در سال 1375 بر طبق اطلاعات مرکز آمار ایران برابر با 236875 نفر بوده که رشد سالیانه از 66/0 درصد داشته است .

بر طبق مطالعات طرح جامع مشاورات و نتایج بدست آمده از این بررسی‌ها و نیز بررسی شد شهرستان قوچان طی سالهای 1345 تا 1375 و مقایسه آنها رشد جمعیت استان این شهرستان دارای رشد پایینی در سالهایی بوده است بطوریکه رشد جمعیت استان در طی این مدت 2 برابر رشد جمعیت شهرستان بوده و این امر حاکی از مهاجر فرست شدید این شهرستان می‌باشد .

بعد خانوار در این شهرستان از 5 نفر در سال 65 به 87/4 نفر در سال 75رسیده که دلیل کنترل جمعیت و کاهش میزان موالید بوده است .

بررسی تفکیکی تغییرات جمعیت در د بخش جمعیت شهری و جمعیت روستایی در طی سالهای 1345 تا 1375 نشان‌دهنده رشد بسیار پایین‌تر جمعیت روستایی نسبت به جمعیت شهری می‌باشد که به علت مهاجرت گسترده روستاییان به شهرها و نیز تبدیل شدن دو نقطه روستایی باجگیران و فاروج به نقاط شهری در سالهای 44 تا 65 بوده است .

در حال حاضر حوزه نفوذ شهر قوچان شامل سه نقطه شهری قوچان ، فاروج و باجگیران و 333 آبادی مسکون در سال 75 می‌باشد .بر اساس مطالعات انجام شده از مجموع این 333 آبادی 37 روستا (1/11% از کل روستاهای شهرستان) با 31410 نفر جمعیت (4/22% از کل جمعیت حوزه نفوذ) به نامهای فتح‌آباد ، فیلاب ، فخرآباد ، شورک حاجی ، شورک توکچانلو ، زوباران ، مزرج ، آفکاریز ، هی‌هی ، چالاکی ، همت‌آباد ، پیش‌باغان ، قاسم‌آباد ، فرخان علیا و سفلی ، فرخان کهنه ، فرخان‌راه ، علی‌آباد ، کهنه‌مرود ، کلوخی ، نسیم آباد ، سراب ، گوجه ، محب سراج ، نوروزی ، محمدآباد غربی و شرقی ، یزدان‌آباد سفلی و علیا ، جنیدآباد ، شهر کهنه ، فیروز آباد ، قیطاقی ، یوسفخان ، فاروج و دیزاوند در حوزه نفوذ مستقیم شهر قرار دارند .

این روستاها در حال حاضر اکثریت نیازهای آموزشی ، بهداشتی ، انتظامی و تجاری خود را روزانه از شهر قوچان تامین می‌کنند .

سایر مراکز و روستاها شامل 2 نقطه شهری فاروج و باجگیران و 296 روستا با 108927 نفر جمعیت (6/77 درصد از کل جمعیت شهرستان قوچان) در حوزه نفوذ غیرمستقیم شهر قوچان واقع شده‌اند .

-ویژگیهای اجتماعی جمعیت : گروه‌های اصلی تشکیل دهنده جمعیت شهرستان قوچان را می توان از نظر اجتماعی به سه دسته مجزا که هر یک دارای منشاء جداگانه‌ای می‌باشندبه شرح زیر تفکیک کرد: گروه اول شامل ساکنین اولیه شهرستان قوچان می‌باشد که فارسی‌زبان هستند و به کشاورزی مشغول می‌باشند.

دومین گروه طوایف ترکی را شامل می‌شود که رد زمان مغولها از آسیای مرکزی به این شهرستان کوچ کرده و در روستاهای واقع در دشت زندگی می‌کنند و کشاورز و بطور محدود دامدار می‌باشند.

کردها که در زمان صفویه به دستور شاه‌عباس به شمال خراسان منتقل شدند و عمدتاً در ارتفاعات شمال خراسان ابتدا بصورت کوچ‌نشینی به دامداری مشغول بوده‌اند و در طی زمان در دره‌ها و کوهپیایه‌ها ساکن شده‌اند و کماکان به دامداری و کشاورزی مشغول می‌باشند .

کردهای قوچان اغلب از ایل بزرگ زعفرانلو بوده و به طوایف متعددی از جمله ایزانلو ، امیرانلو و ...

تقسیم می‌شدند و دارای روابط اجتماعی مستحکمی با یکدیگر بودند که در حال حاضر به جز تعدادی محدود از آنها که کماکان به کوچ‌نشینی مشغول هستند ، ساخت اجتماعی کردها از بین رفته است و سازمان اجتماعی و سیاسی گذشته رد بین آنها مشاهده نمی‌شود ، لیکن کماکان کردها در روابط بین خود به زبان کردی (کرمانجی) صحبت می کنند .

در حال حاضر تقریباً افتراق قومی در شهر قوچان از بین رفته و گروه‌های قومی با یکدیگر امتزاج یافته‌اند و زبان مشترک آنها فارسی می‌باشد و مشکلی در روابط بین آنها مشاهده نمی شود .

علیرغم اینکه بخش عمده‌ای از جمعیت شهرستان قوچان ساکن شده‌اند .

هنوز عده‌ای بصورت کوچ نشینی در این شهرستان زندگی می‌کنند .

فصل دوم : زمین‌ شناسی شهرستان ناهمواریها و توپوگرافی شهرستان قوچان : بیشتر منطقه قوچان کوهستانی است و قسمت هموار آن جلگه قوچان – فاروج را در برمی‌گیرد و چون قسمتهای اولیه رود اترک را که اکنون از شمال شهر می‌گذرد ، شیرین می‌گفته‌اند .

بدین جهت مسیر ادامه رود اترک را دره شیرین نام نهاده‌اند وسعت دره در قوچان به طرف جنوب ادامه می یابد و تا ده فیلاب و فتح‌آباد بیشتر می‌گردد و سپس دره کم عمق ایجاد می‌کند که اولی جاده قدیم قوچان شیروان را در میگیرد و دومی تا فاروج‌آباد ادامه می‌یابد .

در شمال دره‌های مفرنقا و چوبی و سیاه دشت و به گنبد و مایوان و استاد را بوجود می‌آورد .

شهرستان قوچان توسط ارتفاعات هزار مسجد در شمال و ارتفاعات بینالود در جنوب احاطه شده و مراکز انسانی عمدتاً در حد فاصل این دو رشته کوه و دره‌های موجود در آنها استقرار یافته‌اند .

تقسیم کلی گلسها : گسلها : در مورد گسلهایی که در این شهرستان موجود است ، می توان عمدتاً به دو دسته گسل اشاره نمود یکی گسلهایی که در اثر حرکات قائم پی سنگ ایجاد شده در خشکزایی و رسوب‌گذاری این شهر نقش داشته‌اند که آنها را گسلهای پی نامند دسته دوم گسلهایی هستند که بصورت روراندگی در فازهای کوهزایی و همزمان با چین‌خوردگیها پدید آمده‌اند که تحت عنوان روراندگیها یاد می‌شود .

- گسله‌های پی را می‌توان از نظر جنبش و پی‌آمدهای آن در دو گروه قرارداد – گروه‌هایی که همزمان را رسوبگذاری فعال توده‌اند که با ایجاد ساختمانهای هورست .گرابن در تغییر رخساره واحدهای سنگی و نمودهای رسوبی نقش داشته‌اند .

-گروه دیگر که طی چین‌خوردگیهای شدید آلپ‌ پایانی در اثر حرکات پی سنگ فعالیت داشته که فعالیت تداودی از آنها هنوز ادامه دارد .

گسله‌های پی فعال همزمان با رسوبگذاری در محدوده‌های مورد بررسی رخنمون نداشته و پراکندگی آنها عمدتاً مربوط به بخش غربی کله‌داغ است .

لیکن گسله‌های فعال در طی کوهزایی در این شهرستان فعال بوده و بصورت گسله‌های امتداد لغز پراکندگی دارند .

مهمترین گسله‌های موجود در محدوده شهرستان به شرح زیر است : زون گسله قوچان ، رباط این زن در ناحیه‌ای به عرض 40 کیلومتر باروند se-ne در شمال غرب قوچان قرار دارد که طول آن 100 کیلومتر می‌باشد و فعالترین گسله آن از نزدیک قوچان می‌گذرد .

اثر این گسله بر آبرفتهای حوضه و ایجاد زمین‌لغزه‌های جوان در پیرامون آن بر قداوم فعالیت و حرکات آن‌ها دلالت دارد .

میزان جابجایی و حرکات گسله‌های این زون را می‌توان به روشنی از حرکات محور ناودیس یدک دوتنحانه مشاهده کرد .

جابجایی امتداد محور چین‌خوردگیها بین فعالیت این گسله‌ها پس از فاز اصلی کوهزایی آلپ است .

و از این رو آغاز حرکت آنها را آخر میوسن و اوایل پلیوسن دانسته‌اند .

امتداد این گسل از محل روستای تبارک‌آباد می‌گذرد .

گسل یدک : گسل سراسری یدک که مشال و جنوب حوضه را به هم متصل کرده و با عبور از غرب روستای یدک ارتفاعات شمالی و جنوب حوضه آبریز رودخانه تبارک را به هم مربوط می‌سازد این گسل با عبور از سازندهای سنگانه ، تیرکان و سرچشمه تاثیرات عمیقی بر روی آنها گذاشته است در قسمت شرقی این گسل در ارتفاعات کوه رویش دو گسل کوچک با زاویه نسبتاً عمودی نسبت به گسل یدک در داخل سازند تیرکان قرار دارد .

گسله قوچان ، چاپانلو حلول این گسل حدود 80 کیلومتر است و امتداد آن از شهر کهنه می‌گذرد .

گسله خبوشان ، قره‌چه این گسل به طول 60 کیلومتر و بصورت قوسی در شمال غرب به گسله چاپانلو می‌پیوندد .

وجود گسله‌ها و روراندگیهای فراوان در دشت قوچان شیروان باعث زلزله خیزی منطقه شده است و تاکنون نیز زلزله‌های زیادی به وقوع پیوسته است .

زمین‌شناسی منطقه شمال خراسان (سابق) در بحث مربوط به زمین‌شناسی به دلیل قرار گرفتن شهرستان قوچان در شمال استان خراسان و از طرفی به دلیل نوع کارکرد این عناصر به صورت محلی بر وضعیت زمین‌شناسی شمال استان تاکید بیشتری شده است .

از نظر زمین‌شناسی منطقه شمال خراسان به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود : الف : محدوده زون‌کپه داغ در شمال که بخش اعظم منطقه را پوشانده است .

ب : محدوده زون بینالود که قسمتی از نواحی جنوبی منطقه را شامل می‌شود.

زون کپه‌داغ یکی از واحدهای زمین‌شناسی ایران است و محدوده شمال خراسان و قسمتی محدود از استان گلستان را شامل می‌شود ، که حاصل رسوبگذاری فاز کوهزایی کامبرین پیشین می‌باشد .

مجموعه توالی رسوبات دریایی این زون به حدود 8000 متر می‌رسد .

تشکیلات زمین‌شناسی موجود در این منطقه به ترتیب سنی از قدیم به جدید به شرح زیر است : 1-دوران دوم (ژوراسیک) شامل سازندهای شمشک ، چمن بید و مزدوران می‌باشد .

لیتولوژی آن شامل تناوبی از ماسه سنگ ، شیل ، سنگ سیلتی ، مارن ، آهکهای مارنی و دولومیت است و در جنوب غربی منطقه کوه‌های کورخود ، آلاداغ رخنمون دارد .

(دوره کرتاسه) این دوره شامل سازندهای شوریجه ، تیرگان ، سرچشمه ، سنگانه ، اتامیر ،‌ آبدراز و کلات است .

-لیتولوژی سازند شوریجه لایه‌های قرمزی از ماسه‌سنگ ، کنگلومرا و شیل قرمز است و