فراهم کردن زمینه شادی های سالم و حرکات سرورآفرین و ورزش های نشاط بخش یکی دیگر از نیازهای فرزندان می باشد، که والدین وظیفه دارند برای تقویت روح و جسم فرزندانشان به مسائل تفریحی و ورزشی آنان توجه کنند.
همچنین والدین وظیفه دارند فرزندان جوان خود را در انتخاب شغل مناسب راهنمایی و یاری کنند، چرا که بیکاری نه تنها موجب از بین رفتن استعدادهای درونی یک جوان می شود و او را به فردی تن پرور و بی خاصیت تبدیل می کند بلکه حتی ممکن است زمینه انحرافات اخلاقی آن ها را نیز فراهم کند و شخصی را که باید به عنوان سرباز جامعه باشد، سربار اجتماع کند.حضرت موسی بن جعفر(ع) می فرمایند: مردی به حضور پیامبر(ص) آمد و گفت: «یا رسول ا...
این فرزند من بر گردن من چه حقوقی دارد؟
رسول گرامی فرمودند: اسم زیبا بر او بگذار و به خوبی او را تربیت کن و شغل خوبی برایش انتخاب کن.»والدین باید در فراز و نشیب های زندگی همچون دوستی مهربان در کنار فرزندانشان باشند چرا که در راه زندگی راهزنان زیادی به کمین نشسته اند.
برای آنها که پر از انرژی، پر از آرزوهای روزها دور و پر از هیجان‌های روزهای نوجوانی‌اند زنگ ورزش چقدر خالی از هیجان می‌گذرد.
این‌گونه است که دانش‌آموزانی که باید در بهترین سال‌های رشد و شکوفایی توانمندی‌های جسمی و روحی خود را افزایش داده و مطابق با استانداردهای آموزشی در سال‌های تحصیل دست کم یکی از رشته‌های ورزشی مورد علاقه خود را به‌طور حرفه‌ای یا نیمه‌حرفه‌ای فرا بگیرند با شانه‌هایی خموده و اندام‌هایی که عمدتا به انواع ناهنجاری‌های قامتی مبتلا هستند، بزرگ می‌شوند، دوره‌های ابتدایی، راهنمایی و متوسطه را به اتمام می‌رسانند شاید به امید ورزشگاهی در دانشگاه‌ها که باوجود دانشکده‌هایی که در خانه‌های 2 طبقه و 3 طبقه شکل گرفته‌اند امیدواری برای تحقق این امید وجود ندارد.
کارشناسان آموزشی در سال‌های گذشته به کرات درباره پیامدهای منفی ناکارآمدی زنگ‌های ورزش در مدارس هشدار داده‌اند.
با این همه مطالعات اخیر که نشان‌دهنده افزایش ناهنجاری‌های قامتی در دانش‌آموزان و به ویژه دانش‌آموزان دختر است گویای آن است که همچنان برنامه ریزی برای استفاده بهینه از ساعات ورزش درمدارس با وجود تاکیدهای مکرر کارشناسان و نتایج تحقیقات پژوهشکده آموزش و پرورش و سایر موارد مشابه در حاشیه مانده و در واقع به دلیل تعدد مسائل و مشکلاتی که هر یک به نوعی بخشی از نظام آموزشی و پرورشی کشور را مبتلا کرده، ناهنجاری‌های قامتی در دانش‌آموزان رو به افزایش است و این در حالی است که در صورت استفاده مطلوب از زنگ‌های ورزش و ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان می‌توان میزان این اختلالات را که می‌توانند سلامت جسمی و حتی سلامت روانی دانش‌آموزان را با مخاطره مواجه کنند، کاهش داد
با این همه زنگ‌های ورزش نه نسل‌های امروز را ونه دانش‌آموزانی که این روزها عضو جامعه دانشگاهی کشورند و نه حتی آنهایی که سال‌هاست از درس و مدرسه فارغ شده‌اند را به لحظه‌های هیجان‌انگیز روزهای کودکی و نوجوانی نمی‌برد.
برخی کارشناسان بر این باورند که دلیل اصلی توسعه نیافتگی تربیت بدنی در مدارس، پیش‌بینی کار بدون طراحی است.
در مهرماه و شروع کلاس‌ها هر معلمی می‌داند چه چیزی باید تدریس کند مثلاً معلم ریاضی، ریاضی تدریس میکند اما معلم تربیت بدنی از همان ابتدا به‌صورت تنوعی کار میکند.
5 عامل دلیل اصلی بروز این مشکل هستند: فضا، برنامه درس، تجهیزات، نیروی انسانی و عامل فرهنگی.
مصوبه‌ای در خرداد سال 83 به تصویب رسید که بر اساس آن سازندگان مدارس موظف شدند به ازای هر 10 کلاس یک سالن ورزشی نیز احداث کنند اما این واقعیت تا از مصوبه‌بودن خارج و عملیاتی شود، چه بسیار دانش‌آموزانی که فارغ‌التحصیل شدند و چه فرصت‌هایی که از دست رفته و چه زنگ‌هایی که هیچ گاه زنگ ورزش نبوده است.
چاقی‌های دانش‌آموزان، والدین بی‌توجه
زنگ ورزش فرزند شما در مدرسه، تجربه دو ساعت کسالت بار و نا کارآمد است، اگر آنقدر که به درس‌های ریاضی و هندسه نوجوان 16 ساله اهمیت می‌دهید به فعالیتهای بدنی و تغذیه او اهمیت نمی‌دهید باید این هشدار کارشناسان را به مثابه زنگ خطری تکرار کنیم که فرزند شما در معرض ابتلا به دو بیماری شایع در دانش‌آموزان و نوجوانان ایرانی یعنی «چاقی» و «افسردگی» است.
البته نیاز به نگرانی چندانی نیست چرا که به گفته، فریبرز تیرداد، کارشناس تغذیه، خانواده‌ها می‌توانند به سادگی از احتمال ابتلای فرزندانشان به این دو بیماری پیشگیری کنند.
به گفته این کارشناس تغذیه در سال‌های اخیر چاقی‌های مفرط و در پی آن افسردگی میان دانش‌آموزان ایرانی شایع شده که فقر حرکتی دانش‌آموزان در مدارس از یک سو و تغذیه نامناسب آنها از سوی دیگر دو عامل اصلی بروز این دو عارضه به شمار می‌رود.
به اعتقاد این روانشناس نه تنها مدارس ما امکانات مناسبی برای ورزش دانش‌آموزان مهیا نمی‌کنند و در بسیاری از موارد اساسا چنین امکانی به دلیل محدودیت اعتبارات و فضا برای آنها وجود ندارد که در بسیاری از موارد خانواده‌ها نیز به اهمیت فعالیتهای منظم بدنی برای کودکان و نوجوانانشان آگاه نیستند.
والدین می‌توانند خلا ناشی از فقر حرکتی دانش‌آموزان در مدارس را با نام‌نویسی آنها در دوره‌های ورزشی جانبی در ساعات فراغت و حتی برنامه ریزی‌های کم‌هزینه‌تر مانند پیاده‌روی هفتگی یا حتی روزانه یا استفاده از دستگاه‌های مکانیکی که به تازگی در پارک‌های تهران نصب شده تا اندازه زیادی کاهش دهند.
تیرداد با بیان اینکه چاقی به ویژه در دانش‌آموزان دوران ابتدایی رو به افزایش است، می‌گوید : نامناسب بودن تغذیه، کم تحرکی، انجام بازیهای رایانه‌ای و بالاخره نشستن بیش از حد در پای گیرنده‌های تلویزیونی از مهم‌ترین دلایل بروز این مشکل به شمار می‌روند.
این کارشناس تغذیه به خانواده‌ها توصیه میکند که از دوران کودکی فرزندانشان را به تغذیه‌های سالم و به‌ویژه دنبال‌کردن یک رشته ورزشی خاص عادت دهند چرا که نهادینه‌کردن این عادت‌ها از دوران کودکی در آنها امکانپذیر است اما با افزایش سن و به‌ویژه ورود به دوران جوانی نمی‌توان عادات غلط نهادینه شده در رفتارهای آنها را اصلاح کرد.
از آنجا که چاقی‌های مفرط منجر به کاهش اعتمادبه‌نفس و گاه رفتارهای عصبی و پرخاشگرانه افراد در نوجوانی، جوانی و بزرگسالی می‌شود باید هشدار داد که در صورت استفاده از رژیم‌های غذایی نامناسب، مصرف فست‌فودها و فقر حرکتی در سنین کودکی و نوجوانی،خانواده‌ها باید نگران سلامت جسمی و روانی فرزندانشان در سال‌های نه چندان دور باشند.
لزوم نظارت اولیاء بر بازی کودکان
بر اولیاء فرض و لازم است که در مورد انواع بازیها و ورزشهای کودکان شناخت کامل داشته باشند و آگاهی خود را به وسیله مطالعه کتب مختلف روانشناسی، دینی، اخلاقی قوی نمایند، تا بتوانند در بازیها، کودکان را به روش درست بازی و ورزش راهنمایی کنند.
در عین حال که ورزش و بازی بر کودکان لازم و ضروری است، وظیفه والدین و مربیان این است که سعی کنند کودکان را به سوی ورزشها و بازیهائی هدایت کنند که فکر روح، جسم و شخصیت آنها را ساخته و آنها را برای زندگی اجتماعی سالم و مفید آماده سازد.
ورزشهائی که به کودکان یاد داده می‌شود، باید چنان باشند که به تربیت قوای فکری و نظم روحی آنها منتهی گردد.
بدین معنی که اخلاق آنها کامل شود، عادتهای درست از قبیل انضباط، اطاعت از قانون، حس تعاون و همکاری، را فرا بگیرند، حس ابتکار در آنها بیدار شده و استعدادهای آنها شکوفا گردد و به مرحله رشد و نمود و تعالی برسند.
کودک در خانه و مدرسه، تحت تعلیم قرار می گیرد و خوب و بد را می‌شناسد امّا درونی شدن و تثبیت این تعالیم اخلاقی هرگز به میزان فراگیری کودک در هنگام بازی قوی نیست.
کودک در حین بازی تحت تعلیم بهتر و ثابت‌تری قرار می‌گیرد و آموزش حین بازی، تا پایان عمر در ذهن کودک باقی می‌ماند.
بازیهای مورد علاقه کودک می‌تواند تا حدّ زیادی معرّف جهت عاطفی، اخلاقی کودک باشد، لذا بازی کودک باید تحت نظارت مربی باشد.
بازی واقعاً بازی نیست، درس زندگی کودک است ونمایشی از سیر تکاملی، فکری کودک به شمار می‌رود، لذا مربی باید بازی کودک را هدایت و بر آن نظارت کند.
مربی باید بازی را متناسب سن، خصوصیات فردی و جنسی کودکان انتخاب کند، در غیر این صورت ارزش تربیتی نخواهد داشت و اختلالاتی نیز در رشد کودک به وجود خواهد آورد.
اگر کودک نتواند بازی موردنظر مربی را انجام دهد، خشن و عصبانی شده و پرخاشگر می‌شود، لذا بازی باید متناسب با افراد باشد.
باید به کودک آزادی داده شود تا بر طبق دلخواه خود بازی کند، باید به او فرصت داد تا فکر و هوش خود را به کارگیرد و از اسباب بازیها استفاده کند و اگر مشکلی برایش پیش آمد خود در حل آن جدیت به کار برد.
امّا اگر نتوانست مشکل خود را حل کند، مربی باید به او کمک کند تا مشکلش را مرتفع نماید.
مربی باید مراقب اسباب بازیهای او باشد و به کودک سفارش کند که در حفظ و نگهداری آنها بکوشد و مواظب باشد که آنها را خراب نکند و اگر خراب کرد فوری آن را دور نیندازد، بلکه آنها را تعمیر نماید و بعد از تمام شدن بازی اسباب‌بازی‌های را در جای مخصوص و منظمی قرار دهد.
از همین جا کودک نظم و تربیت را یاد می‌گیرد.
نقش والدین در ورزش کودکان والدین نقش بسیار مهمی در آمادگی بدنی و تشویق بچه‌ها به فعالیت بدنی ایفا می‌کنند.
معمولاً آنها بزرگ‌ترین الگو و سرمشق فرزندانشان هستند و از آنجا که بچه‌ها از طریق نمونه و مثال مسائل را بهتر درک می‌کنند، والدین باید الگوهای مناسبی برای فرزندانشان باشند.
فعالیت بدنی منظم می‌تواند سبب حفظ سلامتی شود، اعتماد به نفس را افزایش دهد و تصور مثبت و مناسبی نسبت به خویشتن در فرد ایجاد کند.
با توجه به روند رو به رشد چاقی در دانش‌آموزان و عواقب و مشکلات ناشی از آن از جمله بیماری‌های قلبی – عروقی، مشکلات اسکلتی – عضلانی، دیابت و ...
لازم است مربیان و والدین توجه ویژه‌ای به فعالیت کودکان و نوجوانان داشته باشند تا نسل آینده ما در این زمینه با بحران مواجه نشود.
تشویق دانش‌آموزان به ورزش در دوران تحصیل می‌تواند عادتهای مناسبی در آنها ایجاد و سلامتی آنان را در طول دوران زندگی تضمین کند.
● راهکارهای مؤثر والدین نقش بسیار مهمی در آمادگی بدنی و تشویق بچه‌ها به فعالیت بدنی ایفا می‌کنند.
تحقیقات نشان می‌دهد شرکت کردن والدین در فعالیتهای بدنی می‌تواند سبب افزایش حضور فرزندانشان در این فعالیت‌ها شود.
والدین می‌توانند از طریق دستورالعمل‌های زیر الگوهای مطلوبی برای فرزندانشان باشند: ▪ شرکت منظم و مستمر در فعالیتهای بدنی.
▪ اختیار دادن به فرزندانشان برای انتخاب ورزشی که به آن علاقه‌مندند.
▪ کمک به درک تفاوت‌های فرم بدن و میزان توانایی.
▪ تقویت فاکتورهای اجتماعی در کنار فاکتورهای جسمانی.
▪ کمک به فرزندانشان جهت توسعه مهارت‌ها و استراتژی‌ها در تطبیق با محیط‌های گوناگون برای انجام فعالیت بدنی.
▪ درگیر کردن فرزندانشان در فعالیتهای درون منزل از قبیل کار در باغچه، شستن ماشین یا تمیز کردن خانه.
▪ پیاده‌روی در مسافت‌های کوتاه به جای استفاده از ماشین.
▪ تشویق فرزندان به پیاده‌روی‌های منظم در اطراف خانه.
▪ محدود کردن زمان تماشای تلویزیون و سایر کارهای بی‌تحرک از قبیل بازیهای کامپیوتری به کمتر از ۲ ساعت در روز.
زمان تماشای تلویزیون را به برنامه‌هایی که همه اعضای خانواده تمایل به تماشای آن دارند، محدود و با پایان برنامه، تلویزیون را خاموش کنید.
● از همین حالا شروع کنید عادات مناسب بهتر است که زودتر شروع شوند.
بچه‌های کوچک به صورت طبیعی فعال‌اند.
بنابراین بر روی استعداد و علاقه آنها برای فعالیت بیشتر کار کنید.
این پیشنهادات نیز می‌توانند شما را یاری دهند: هر زمان که ممکن است خواسته فرزندتان در ارتباط با فعالیت جسمانی را برآورده کنید.
برای مثال، هر زمان که خواستند برای بازی، به خصوص بازیهای توپی همراهی‌شان کنید.
به بچه‌های خود چگونگی انجام دادن مهارت‌های پایه ورزشی از قبیل پرتاب توپ، لی‌لی و پرش را آموزش دهید.
تحقیقات نشان داده‌اند بچه‌هایی که از نظر مهارت‌های پایه ضعیف هستند، از انجام فعالیتهای ورزشی سرباز می‌زنند.
بچه‌های خود را به زمین بازی محل خود ببرید.
خودتان را نیز درگیر کنید.
تاب و سرسره گزینه‌های مفرحی هستند و احتمالاً سبب می‌شوند شما زمان طولانی‌تری را با فرزندتان به بازی بپردازید، چون خودتان نیز از آن لذت می‌برید.
رشته‌های ورزشی مختلفی را متناسب با سن بچه‌ها انتخاب کنید.
بسیاری از فعالیت‌ها برای کودکان نوپا و تازه راه‌افتاده مناسب‌ترند.
از قبیل ژیمناستیک و فوتبال.
اطمینان حاصل کنید برخی از فعالیت‌ها باعث فعالیت جسمانی نیز می‌شوند.
برای مثال شما می‌توانید با فرزندان‌تان به منظور خرید، پیاده‌روی کنید.
● تجربه فعالیتهای متنوع بچه‌های خود را در معرض انواع گوناگون فعالیت‌ها و رشته‌های ورزشی قرار دهید.
ممکن است علاقه یا استعداد آنها را برای حداقل یک رشته ورزشی (یا حتی بیشتر از یک رشته) کشف کنید.
رشته‌های گوناگون شامل فعالیت‌هایی است که توازن و نرمی و روانی حرکت را از قبیل ایروبیک و ژیمناستیک درگیر می‌کنند یا