دوران بارداری : لزوم ورزش
• ورزش منظم در دوره بارداری در پیشگیری از برخی عوارض زایمان موثر است
• انجام ورزشهای منظم در طی بارداری، طول مدت مرحله دوم زایمان را کوتاه میکند.
تاثیر برنامه آموزشی ورزش منظم بر پیامد حاملگی
هر خانم باردار تغییرات فیزیولوژیک عمیق و چند گانهای را در سیستم اسکلتی عضلانی متحمل میشود که میتواند اثرات نامطلوبی بر روند بارداری و زایمان وی داشته باشد.آموزشهای لازم جهت آگاهی از این تغییرات و نحوه مقابله صحیح با آنها، تاثیر قابل توجهی بر بهبود پروسه بارداری و زایمان دارد.از آنجا که گزارشهای متعدد نشان میدهد ورزشهای زمانبندی شده منظم طی حاملگی سالم پیامد نامطلوبی بر مادر و جنین ندارد و جهت پیشگیری از برخی عوارض موثر میباشد، این پژوهش به منظور بررسی این اثرات بر مادر و جنین و پیامد حاملگی طراحی شده است.این مطالعه بر روی 64 خانم باردار مراجعه کننده به بیمارستان حافظ و زینبیه شیراز انجام شد و بعد از تکمیل فرمهای اطلاعاتی اولیه، آموزش تمرینات و ورزش های منظم طی هشت مرحله برای آنها اجرا شد.سپس 65 خانم که شرایط مشابه با این گروه داشتند اما در طول بارداری ورزش و تمرینات منظم را انجام نداده بودند و جهت زایمان به بیمارستانهای فوق مراجعه کرده بودند، به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند که در نهایت روند زایمان و پیامد حاملگی در دو گروه با یکدیگر مقایسه شد.یافتهها نشان میدهد که در طی زایمان و لیبر، متوسط طول زمان مرحله دوم زایمان در گروه مطالعه 13 دقیقه کمتر از گروه شاهد بود که با اختلاف دو گروه معنی دار بود.در 31 درصد افراد گروه مطالعه، طول مدت مرحله دوم زایمان کمتر از 30 دقیقه بود که در مقایسه با گروه کنترل تفاوت معنی داری داشت و در گروه شاهد، 27 درصد خانمها زایمان به روش واکیوم همراه با برش پرینه داشتند که 14 درصد بیشتر از گروه مورد مطالعه بودند که بین دو گروه اختلاف معنی دار وجود داشت.
در نتیجه انجام ورزشهای منظم طی بارداری، طول مدت مرحله دوم زایمان را کوتاه میکند، خطر نیاز به زایمان همراه با واکیوم و عوارض آن را کاهش می دهد و بر زمان تولد نوزاد اثر نامطلوبی ندارد.ورزش، راهی مناسب برای پیشگیری از بیماریهای دوران بارداری
با توجه به اینکه بسیاری از زنان در دوران بارداری مبتلا به عفونتها و مشکلات دستگاه ادراری می شوند ، بنابراین ورزش یکی از موثرترین راه ها برای جلوگیری از این گونه عوارض است.به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر، محققان اعلام کرده اند، زنان در دوران بارداری نسبت به فشار خون بالا ، اختلالات گوارشی و دستگاه ادراری آسیب پذیرترند، زیرا فشار خون بالا منجر به فشار بیشتر به کلیه ها شده و مشکلاتی را ایجاد می کند.بررسی ها نشان می دهد، ورزشهای منظم ، مانع بالارفتن فشار خون و صدمه به کلیه ها و مجاری ادراری می شود.
افرادی که در خانواده سابقه فشار خون بالا و مشکلات کلیوی دارند ، بیشتر در معرض خطر هستند و باید مراقبت بیشتری نمایند.کارشناسان توصیه می کنند، ورزش از قبل از بارداری شروع شود و در بارداری به طور سبک و منظم ادامه پیدا کند ، همچنین از شروع ورزشهای سنگین و طولانی در دوران بارداری خودداری شود زیرا در این صورت ممکن است با عوارضی همراه باشد.متخصصان معتقدند، زنان ورزشکار هنگامی که اقدام به باردار شدن می کنند با مشکلات کمتری روبرو می شوند و به علت داشتن وزن مناسب در دوران بارداری نیز، از عوارضی مانند فشار خون بالا و اختلالات گوارشی کمتر رنج می برند.
پیشگیری و درمان نازایی با ورزش
یکی از اصول قابل توجه در پیشگیری و درمان ناباروری در زنان ورزش است.
دکتر فاطمه رمضان زاده، جراح و متخصص زنان و زایمان در گفت و گو با خبرنگار ایسنا ضمن بیان این مطلب گفت: اصولاً تحرک کافی و ورزش، نقش ویژهای در کلیه مراحل مربوط به بارداری، تغییرات خاص سن بلوغ و عوارض مربوط به دوران سالمندی دارد.
وی ادامه داد: ما معتقدیم زنانی که تحرک کافی دارند، زمانی که اقدام به باردار شدن میکنند، با مشکلات کمتری روبرو میشوند و به علت داشتن وزن مناسب از عوارضی مانند پرفشاری مخصوص زایمان، اختلالات گوارشی و نیز چاقی بیش از حد مصون میمانند.
دکتر رمضان زاده همچنین به نقش ورزش در پیشگیری از ناباوری تأکید کرد و گفت: یکی از عمدهترین دلایل نازایی در زنان، خصوصاً در افراد چاق مربوط به عارضه تخمدان پلی کیستیک (نوعی عارضه متابولیک) است که میتوان با انجام حرکات ورزشی متعادل و زیر نظر پزشک این عارضه را درمان نمود و از پیشرفت آن جلوگیری کرد.
این متخصص زنان و زایمان در نهایت به نقش ورزش در پیشگیری از پوکی استخوان و عوارض یائسگی در سنین سالمندی اشاره کرد و توضیح داد: در حال حاضر علم ثابت کرده است، با تحرک کافی در دوران نوجوانی میزان ابتلا به پوکی استخوان و عوارض شایع آن همچون شکستگی لگن در دوران سالمندی بسیار کم خواهد شد
کاهش عوارض پس از زایمان با ورزش بانوان از این نظر که مسئولیتهای متعددی را در جامعه برعهده دارند، بهطور قطع توجه به سلامت این قشر، سود و نتیجه زیادی را برای جامعه به همراه دارد.
دکتر افسانه خادمی، دبیر همایش پزشکی ورزشی در این رابطه میگوید: در گذشته اطلاعات زیادی در مورد درمانیهای غیردارویی وجود نداشت، اما امروزه بهایی که به درمانهای غیردارویی داده میشود بسیار بیشتر از دارو درمانی است و یکی از این روشها که میتواند به عنوان درمان یا پیشگیری مطرح شود، ورزش است.
تحقیقات نشان داده است که ورزش در بانوان به صورت مناسب و منظم، البته نه به صورت حرفهای، میتواند در بهبود بسیاری از بیماریها از قبیل سندرم پیش از قاعدگی و سندرم تخمدان پلیکیستیک موثر باشد.
وی گفت: اکثر پزشکان به زنان باردار توصیه به عدم تحرک و ورزش نکردن میکنند، اما امروزه ثابت شده است که ورزش در کاهش عوارض پس از زایمان بسیار موثر است و حتی آمارها نشان داده که ورزش باعث پایین آمدن سزارین نیز شده است.
ورزش در دوران بارداری دارای اصول و شرایطی است که با رعایت این اصول میتوان بسیاری از مضرات دوران بارداری را کاهش داد و فواید زیادی را از طریق آن عاید بدن کرد .در پیشگیری از بیماری پوکی استخوان نیز که شیوع آن در خانمها بیشتر از آقایان است، ورزش قطعاً تاثیرات بسیار نتیجهبخشی برای بانوان به همراه دارد جلوگیری از افسردگی در دوران بارداری با ورزش زنانی که ورزش میکنند و نسبت به تغییر شکل ظاهری خود نظر مثبت دارند در طول دوره حاملگی و پس از آن کمتر دچار افسردگی می شوند.
این پژوهش دکتر دانیل سیمونز داونز از دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا ودستیاران وی، 230 زن را در پنسیلوانیا در طول دوران بارداری و دوره پس از زایمان در زمینه علائم افسردگی، عادات ورزش کردن و احساس آنها درباره وزن، اندام ظاهری و سایر جنبههای مربوط به تصویر بدن مورد مطالعه قرار دادند.مطالعات از مزایای روانشناسی ورزش کردن برای بهبود تصویر بدن و کاهش علائم افسردگی حمایت میکند.زنانی که در اوایل بارداری علائم افسردگی را تجربه کنند معمولا تا پایان حاملگی و حتی پس از زایمان دچار افسردگی میشوند آنچه در این مطالعات جدید مورد تاکید قرار گرفته نقش ورزش و ظاهر اندام در پیشگیری از بروز افسردگی بارداری و زایمان است.
زنانی که از ابتدای بارداری ورزش میکنند در سه ماهه دوم و سه ماهه سوم تناسب اندام آنها بهتر حفظ می شود و از شکل اندامشان رضایت بیشتری دارند و به این ترتیب کمتر دچار علائم افسردگی میشوند.
شرح این یافته در مجله «سالانه طب رفتاری» منتشر شده است.
تاثیر ورزش بر بارداری تاکنون پزشکان توصیه میکردندخانمهای باردار درهردفعه تمرین،باید کمتر از 16 دقیقه ورزش کنند،اما اکنون،گفته میشود که این افراد میتوانندبرای مدت طولانی ورزش کنند ، ولی دمای بدنشان خیلی افزایش نیابد.در یک مقاله تحقیقی جدید گفته شده که در نوزادان متولد شده از زنانی که طی بارداری بهطور پیوسته و شدید ورزش کرده بودند، اثرات بدی مشاهده نشد و حتی این نوزادان از سایر کودکان باهوشتر بودند.بیشتر افراد فکر میکنند، برای یک خانم باردار غیرممکن است که به طور شدید ورزش کند، زیرا معقتدند ورزش شدید موجب کمبود اکسیژن در مغز کودک میشود و به آن صدمه میزند.
اما آنچه که به مغز کودک آسیب میرساند، کمبود کالری و افزایش درجه حرارت بدن است.در گذشته هم گفته میشد ورزش موجب تب و افزایش بیش از حد درجه حرارت بدن طی ماه اول بارداری میشود و موجب تخریب مغز و نخاع میشود، ولی بررسی روی خانمهای باردار ثابت کرد که افزایش درجه حرارت بدن در این گروه در اثر عفونت بوده است نه ورزش کردن.
ورزش مادر، تقویت قلب نوزاد: ورزش در دوران بارداری نه فقط برای مادر بلکه برای کودک نیز فواید قلبی-عروقی به همراه دارد.
ورزش مادر در دوران بارداری، اثرات مفیدی روی دستگاه عصبی خودکار قلب جنین دارد.دستگاه عصبی خودکار فعالیتهای غیرارادی بدن مانند ضربان قلب، فشار خون، آهنگ تنفس را در اندام های داخلی کنترل میکند.تعدادی از محققان آزمایش کردند تا ببینند جنینهایی که در رحم مادر در معرض ورزش قرار میگیرند در مقایسه با جنینهایی که در معرض ورزش قرار نمیگیرند، عملکرد خودکار بهتری دارند یا خیر.
محققان آهنگ قلب جنین و اختلاف آهنگ قلب را در هفتههای 28 تا 36 بارداری در زنانی که ورزش میکردند و آن هایی که ورزش نمی کردند، اندازه گرفتند.
در این مطالعه پنج مادر باردار، سه بار در هفته دست کم به مدت 30 دقیقه، ورزش هوازی انجام میدادند و پنج نفر دیگر برنامه ورزشی منظمی نداشتند.ریتم قلب جنینهایی که مادرانشان در دوران بارداری ورزش کرده بودند، بهطور قابلتوجهی پایینتر از آهنگ قلب جنینهایی بود که در دوران جنینی مادرشان ورزش نکرده بودند.در هر مرحله بارداری، اختلاف ریتم قلب جنین در این دو گروه از لحاظ آماری چشمگیر بود.
در هفته 32 بارداری اختلاف آهنگ قلب جنین نیز در گروهی که مادران آنان در دوران بارداری ورزش میکردند، به طور چشمگیری بالاتر از گروهی بود که مادرانشان ورزش نکرده بودند.
زمانی که مادر در دوران بارداری ورزش میکند، جنین مانند افراد بزرگسال تحت تاثیر قرار میگیرد.محققان از این تحقیق چنین نتیجهگیری کردند که ورزش در دوران بارداری احتمالا نخستین و بهترین اقدام موثر برای تقویت قلب کودک است.
فواید ورزش در دوران بارداری : تغییرات گوناگونی در بدن یک زن در طول حاملگی ایجاد میشود.
ورزش منظم میتواند اثر سودمندی بر این تغییرات داشته باشد: *کمک به ایجاد آمادگی بدن برای تحمل فشار زایمان: این کمک شامل افزایش انعطافپذیری و قدرت عضلاتی است که هنگام تولد نوزاد مورد استفاده قرار میگیرند.
تغییرات طبیعی هورمونی در بارداری، موجب استراحت رباطها و مفاصل میشود که احتمال رگ به رگ شدن را افزایش می دهد.افزایش قدرت انعطافپذیری، خطر فشار وارده به یک عضله یا مفصل را کاهش میدهد.
* کمک به کاهش درد کمر و بهبود تعادل : همزمان با بزرگتر شدن رحم، مرکز ثقل بدن دچار تغییراتی میشود که این تغییرات باعث از دست دادن تعادل در زن باردار می شوند.
ورزش به فرد کمک میکند که راحتتر خود را با تغییرات شکل بدن، سازگار کند.همچنین بهبود وضعیت گردش خون، کم کردن فشار خون و استراحت ضربان قلب و برگشت سریعتر بدن به شکل طبیعی از دیگر فواید ورزش بر بارداری زنان است.
موارد احتیاط : اما باید توجه داشت پیش از شروع هر برنامه تمرینی، ابتدا با پزشک خود مشورت کرد .مشکلات خاص پزشکی اجازه ورزش در دوران بارداری را نمیدهند.
به یاد داشته باشید که ورزش برای حفظ سلامتی بدن، تناسب اندام و لذت بردن است.
اکنون پنج نکته درباره ورزشهای بارداری: - پیش، پس و در حین ورزش آب زیادی بنوشید.
- یک ساعت قبل از شروع نرمش یا پیادهروی، غذایی شیرین مانند بیسکوییت بخورید.
- انجام ورزشهای ایروبیک مانند پیادهروی یا دوچرخه سواری ، قلب و ششها را ورزیده میکنند.بارداری میتواند بر میزان تنفس اثر بگذارد.
زنان باردار در اثر ورزش کردن ممکن است زودتر از حالت طبیعی از نفس بیفتند.
اگر در هنگام ورزش توانستید صحبت کنید، احتمالا شدت تمرین شما مناسب است، اما اگر از نفس افتادید، باید شدت آن را کاهش دهید.
آمادگی ریه با ورزشهای ایروبیک هم افزایش مییابد.
- نکته دیگر اینکه به دلیل فعالیت اضافی قلب در طول بارداری، عضله قلبی سریع میتپد.
حتی ورزش ملایم میتواند قلبتان را قویتر کند.
در طول ورزش ضربان قلب خود را پایینتر از 140 ضربان در هر دقیقه نگه دارید.
- یکی از بهترین ورزشهای دوران بارداری، پیادهروی است که نیاز به کفش راحت مخصوص پیادهروی و مکانی برای قدمزدن دارد.
20 دقیقه پیادهروی روزانه میتواند روحتان را شاد و بدنتان را پر قدرت کند.
شنا و یوگا نیز ورزشهای خوبی برای دوران بارداری هستند.
بالاخره به طور معمول