کار در بخش جراحی ایجاب میکند که پرستار در همه شئون مراقبت بیماری که احتیاج به جراحی دارد سهیم باشد.
ضمن اینکه پرستار میتواند انتظار این را داشته باشد که در بخش بعنوان یکی از اعضای تیمی بسیار ماهر و با مقررات زیاد در مراقبت قبل از جراحی بیمار مشارکت داشته باشد.
اصول مراقبت کامل از بیمار جراحی قبل از عمل در بخش شامل موارد زیر است: 1- ارزیابی وضعیت فیزیکی و روانی بیمار جراحی در تمام اقدامات قبل از عمل جراحی 2- برنامهریز، انجام و بررسی جهت مراقبت مناسب 3- ثبت احتیاجات بیمار و فعالیت های پرستاری 4- آموزش و حمایت والدین و یا دیگر افراد خاص مربوط به بیمار 5- آمادهسازی لوازم مورد لزوم برای یک مراقبت دقیق بدنبال انواع مختلف بیهوشی و بیحسی.
6- مشارکت مؤثر، در جهت کاهش اضطراب بیمار و فراهم آوردن ارتباط کاری خوب در یک تیم با مقررات.
7- تعیین و کار کردن روی مواردی که ایجاد خطر هم برای بیمار و هم برای پرستار دارد و همچنین فعالیت مناسب در جهت جلوگیری از صدمات مربوطه.
8- مشخص نمودن عوارض احتمالی داروهای خوابآور و بیهوشی مختلف.
9- تشخیص علائم اولیه عوارض و عملکرد مناسب در جهت رفع آنها.
مراقبت بیمار در اتاق عمل توجه این فصل کتاب روی جهات مختلف مراقبت بیمار در اتاق عمل و حین انجام عمل جراحی معطوف گردیده است.
در اتاق عمل، پرستار میتواند به عنوان عضوی از تیم جراحی هم نقش پرستار در گردش و یا پرستار اسکراب را داشته باشد.
در خلال مدتی که پرستار درگیر مراقبت بیمار در اتاق عمل میباشد از وی انتظار میرود که: در برنامهریزی جلسات اتاق عمل و اداره و ترتیب لیست اتاق عمل شرکت داشته باشد.
در مراقبت کلی و برنامهریزی و کمک به بیمار بیهوش و خوابآلود دخالت داشته باشد.
در مرحله حین عمل جراحی در برنامهریزی مراقبت از بیمار و اثبات آن همکاری داشته باشد.
یک محیط ایمن و درمانگر هم برای کارکنان و هم برای بیمار ایجاد کند.
طرز صحیح پوشیدن لباس اتاق عمل را عملا نشان دهد.
تمام عملیات وی هماهنگ با رعایت اصول استریلیتی داشته باشد.
همکاری و ارتباط مؤثر با دیگر اعضای تیم جراحی داشته باشد.
نقش و مسئولیتهای دستیار اسکراب دستیار اسکراب یکی از اعضای اصلی تیم میباشند که وسایل و تجهیزات استریل را آماده میکند.
او ممکن است یک پرستار و یا یک دستیار اتاق عمل ب اشد.
قبل از عمل جراحی، وظایف دستیار اسکراب عبارتند از: 1- کنترل کارت مخصوص جراح و آمادهسازی تجهیزات لازمه، نخهای بخیه وسایل دست جراحی.
2- پوشیدن گان و دستکش بطریقه استریل.
3- پوشاندن ترالی با پارچههای استریل با یا بدون استفاده از ستهای قبلا بستهبندی شده.
4- کنترل وسایل هر ست با حضور پرستار در گردش و لیست اصلی.
5- آمادهسازی نخهای بخیه، سوزنها، تیغهای جراحی (بستوری) و دیگر وسایل 6- کنترل و شمارش گازها، بستهبندیها، لوازم جراحی و سوزنها با پرستار در گردش در اعمال جراحی موضعی.
7- اطمینان از ثبت موارد فوق.
8- پوشاندن میز یا ترالی اضافی در صورت نیاز.
9- بر حسب نیاز پرستار در گردش مشخصات بیمار و تطابق با باند دور دستش و لیست اتاق عمل انجام گیرد.
10- وقتی بیمار وارد اتاق عمل میشود، از وجود وضعیت مناسب و ایمن بیمار روی تخت اتاق عمل اطمینان حاصل کند.
در شروع عمل جراحی، دستیار اسکراب: 11- برای آماده کردن پوست کمک کند و گاز را با sponge-holder به جراح بدهد.
12- در پوشاندن بیمار کمک کند.
13- وضعیت مناسب به ترالی و ست جراحی بدهد.
14- وصل کردن رابط الکتروکوتر و لوله ساکشن و کنترل آنها.
15- چیدن و در دسترس گذاشتن وسایل زیر: دسته تیغ جراحی (بستوری) Scalpel قیچیهای تشریح dissecting scissors.
فورسپس دندانهدار و بدون دندانه toothed and non-toothed dissecting forceps وسایل الکتروکوتر.
16- دادن گاز به جراح و کمک جراح.
17- رد و بدل کردن وسایل لازم و گازها و نخهای بخیه.
18- شمارش دقیق گازها و سوزنهای اضافی و اطمینان از ثبت آنها توسط پرستار در گردش.
19- مشارکت فعال با جراح در حین جراحی و رساندن وسایل مورد لزوم به وی.
20- کوشش در جهت اینکه سر و صدا و حرکت در اتاق عمل به حداقل برسد.
قبل از اینکه جراح هر حفرهای را ببندد، دستیار اسکراب: 21- گازها، packها، وسایل و سوزنها را با پرستار در گردش و مطابق فهرست اولیه کنترل کند و نتیجه آن را به اطلاع جراح برساند و اطمینان حاصل کند که جراح گفته وی را متوجه شده است.
در خاتمه عمل جراحی، دستیار اسکراب: 22- کنترل پوشش مناسب برای زخم.
23- کنترل نهایی- اطلاع دادن به جراح و ثبت آنها.
24- برداشتن وسایل از ترالی مخصوص.
25- تحویل گرفتن لباس از پرستار در گردش برای جراح.
26- برداشتن تیغ جراحی از دسته آن و دور ریختن تیغها، سوزنها و دیگر وسایل تیز و برنده.
27- برداشتن پوشش بیمار.
28- اطمینان از تمیز بودن پوشش زخم.
29- پوشاندن بیمار با پارچه تمیز.
30- گان و دستکش خود را از تن درآورد.
وقتی که متخصص بیهوشی اجازه بدهد، دستیار اسکراب مشارکت در انتقال بیمار به اتاق ریکاوری داشته باشد و اطلاعات لازم را به پرستار ریکاوری بدهد.
قبل از اینکه بخواهد اتاق عمل را ترک کند، دستیار اسکراب باید دفتر ثبت و کنترل را امضا کند و کلیه لوازم و تجهیزات را تحویل (Theatre Surgical Supplies TSSU Unit) و یا محل شستشو و استریلیزاسیون وسایل بدهد.
نقش و مسئولیتهای پرستار در گردش (Circulator) لغت «Circulator» در اغلب بیمارستان ها بعنوان «runner» استفاده میشود، مثل پرستار و دستیاری در اتاق عمل که به دستیار اسکراب برای آمادهسازی بیمار و وسایل کمک میکند و وسایلی که در حین عمل نیاز میشود را در دسترس قرار میدهد.
لغت «Circulator» در اغلب بیمارستانها بعنوان «runner» استفاده میشود، مثل پرستار و دستیاری در اتاق عمل که به دستیار اسکراب برای آمادهسازی بیمار و وسایل کمک میکند و وسایلی که در حین عمل نیاز میشود را در دسترس قرار میدهد.
قبل از عمل جراحی، پرستار در گردش: 1- کنترل نظافت و تمیزی اتاق عمل و اطمینان از کار کردن دستگاه ساکشن، چراغ اتاق عمل و دستگاه الکتروکوتر.
2- کنترل درجه حرارت و رطوبت اتاق عمل.
3- جمعآوری و آمادهسازی وسایل و تجهیزات، مثل گازها، شیشه نمونه، آب استریل، منبع نور فیبرواپتیک.
4- آماده کردن گان و دستکش برای تیم جراحی و گره زدن بندهای گان.
5- باز کردن بستهبندی وسایل جراحی و دیگر لوازم موردنیاز دستیار اسکراب.
6- کمک به شمارش وسایل و ثبت آنها.
در حین عمل جراحی، پرستار در گردش: 7- در سراسر طول عمل جراحی در اتاق عمل حضور داشته باشد.
8- وصل کردن الکتروکوتر و ساکشن به ماشینهای مربوطه.
9- تهیه و ثبت گازها و بستهبندیهای مورد لزوم.
10- تأکید شدید روی روش موضعی برای مصرف کردن گازهای استفاده شده (باز شده) 11- در صورت نیاز، پر کردن ظروف از آب استریل.
12- اطمینان از بسته بودن درهای اتاق عمل.
13- قرار دادن ظرف جهت جمعآوری گازها در نزدیکی دستیار اسکراب و تیم جراحی.
14- مشارکت در برآوردن نیازهای تیم جراحی 15- ثبت حجم خون از دست رفته در صورت لزوم قبل از خاتمه عمل جراحی، پرستار در گردش: 16- کمک در شمارش و ثبت لوازم و وسایل.
17- آمادهسازی پانسمان زخم.
بعد از تکمیل عمل جراحی، پرستار در گردش.
18- دادن پانسمان زخم به دستیار اسکراب.
19- کمک به برداشتن پوششهای بیمار و آمادهسازی وی جهت انتقال به اتاق ریکاوری.
20- انتقال ترالی وسایل و دیگر تجهیزات به محل لوازم آلوده.
21- اطمینان از نظافت اتاق عمل و آماده بودن جهت بیمار بعدی شکلهای (1-3) تا (5-3) ترتیب آمادهسازی ترالی استریل را نشان میدهند.
مرحله حین عمل جراحی (در اتاق عمل) مشکلات شایع این مرحله برای اغلب بیماران بالغ جراحی در جدول (2-5) آورده شده است.
مشکلات بیمار در مرحله بعد از عمل جراحی وضعیت بیمار روی تخت اتاق عمل (Positioning the Patient) وقتی به بیمار بیهوشی داده شد، بیمار باید جهت عمل جراحی در وضعیت مناسب قرار گیرد.
مجددا نام بیمار و لیست اتاق عمل برای تشخیص صحیح محل جراحی کنترل میگردد و جراح باید قبل از شروع عمل جراحی وضعیت قرارگیری بیمار را کنترل کند.
در صورت لزوم پرستارگان بیمار را از تن وی خارج میکند، ولی جای غیر لازم از بدن نباید در معرض دید قرار بگیرد.
بیمار بیهوش کاملا در اختیار افرادی است که روی وی کار میکنند و پرستار بعنوان حامی بیمار، باید اطمینان حاصل کند که بیمارش با ملاحظه و احترام تحت درمان قرار میگیرد.
نقاط فشار در بیمار باید محافظت شوند و حمایت مناسب در حین عمل جراحی از آنها بشود.
از افراد پیر و ناتوان باید دقیقتر مراقبت شود و پرونده آنها از جهت وجود هر گونه دفورمیتی و نقص جسمی مطالعه گردد و پرستار اطاق عمل از آن اطلاع داشته باشد.
اگر از الکتروکوتر استفاده میشود در این مرحله باید صفحه اتصال آن را به بدن بیمار متصل کرد.
در خاتمه عمل جراحی همه نقاط فشار از جهت عدم جراحت و صدمه باید کنترل گردند.
چلوگیری از عوارض هنگامی که بیماری روی تخت اتاق عمل جهت عمل جراحی وضعیت میگیرد، ممکن است لازم باشد ساعتها در همان وضعیت باقی بماند و پرستار باید مطمئن باشد که در این زمینه حداکثر مراقبت از بیمار انجام شده تا از ایجاد عوارض احتمالی جلوگیری کند.
در اغلب اتاقهای عمل وضعیت دادن به بیمار توسط پرستاران و پزشکان بدنبال بیهوش شدن وی انجام میگیرد.
وضعیت دادن بیمار بالقوه خطرناک است مگر اینکه منتهای کوشش و دقت در آن انجام گیرد.
هدفهای وضعیت دادن به بیمار برای جراحی عبارتند از: قرار گرفتن بدن در وضعیت آناتومیک مناسب.
حمایت لازم از جایی که لازم باشد.
اطمینان از استواری و امنیت بیمار روی تخت اتاق عمل.
جلوگیری از صدمه و جراحت به پوست و برجستگیهای استخوانی.
در معرض دید قرار دادن محل عمل جراحی.
منبع: پرستاری در اتاق عمل (روش و مراقبت) صفحات 43 و 44 و 45 و 46 و 47 و 48 و 49 و 88 و 89 و 90 و 91 و 51 و 52 درک نیازهای بیمار یکی از وظایف بسیار مهم پرسنل اتاق عمل سعی در ارضای نیازهای مختلف بیمار و تأمین راحتی اوست.
درک نیازهای بیمار یک ضرورت همیشگی است و بیماران مختلف با عملهای جراحی متفاوت خواستههای گوناگونی دارند، اما اطمینان خاطر و آسایش یکی از خواستههای مهمی است که در همه بیماران مشترک است.
محیط اطراف بیمار قبل و بعد از بیهوشی، جراحی و نیز در اتاق ریکاوری باید آرام و بدون شلوغی و رفت و آمد باشد و بیمار با توجه به دریافت داروهای آرامبخش به استراحت بپردازد.
بیمار همانند سایر افراد جامعه از اصطلاحاتی مثل آپاندکتومی یا کلسیستکتومی بیاطلاع است و استفاده از این کلمات بدون توضیح، موجب تشویش و نگرانی وی میگردد.
بیمار با اطمینان با اینکه هیچ صدمهای او را تهدید نمیکند، جسم خود را به دست اشخاصی (جراح، متخصص بیهوشی و گروه پرستاری اتاق عمل) سپرده است که هیچیک را نمیشناسد، پس انتظار میرود که برای معالجه او حداکثر سعی و تلاش انجام گیرد.
مجموعه اقداماتی که برای بیمار صورت میگیرد، شامل آگاهی و درک موضوعات زیر است: شناخت بیمار و مشخص کردن محل جراحی وی کنترل و تکمیل رضایت نامه جراحی مراقبت از بیمار در زمان انتقال او به اتاق عمل مواظبیت از دست و پا و سایر اعضای بدن در حین انتقال بر روی تخت عمل استفاده صحیح و مناسب از وسایل الکتریکی و الکترونیکی کنترل درجه حرارت بیمار شمارش تعداد سواپ، گازها، ابزار جراحی، سوزنها و سایر وسایلی که در جریان عمل جراحی مورد استفاده قرار میگیرد.
استفاده از تورنیکه و یادگیری کاربرد صحیح آن بکارگیری اصول آسپتیک استریل کردن وسایل مصرفی استفاده، کنترل، ثبت و مراقبت از داروهای مخدر یادگیری اصول بیهوشی، عوارض آن و مراقبت از بیمار در حین بیهوشی کمک و همکاری با مسؤولین بیهوشی یادگیری تکنیکهای پوشیدن گان و دستکش کنترل محیط اهمیت دادن به تهیه گزارش دقیق از مشاهدات در حین عمل نگهداری از نمونهها آشنایی به قوانین پزشکی آشنایی به اصول روانی تا جایی که بتوان در دوره قبل و بعد از عمل به بیمار کمک نمود.
آشنایی به تکنیکهای جراحی تا بتوان در حین عمل بهتر و بیشتر به جراح کمک کرد.
معمولا افراد فامیل و آشنایان بیمار با تشویش و نگرانی منتظر خاتمه عمل و آگاهی از نتیجه هستند.
بیمار ممکن است از عواقب جراحی ترس زیادی داشته باشد.
بیمار از خود میپرسد: «آیا پس از بیهوشی بیدار خواهم شد؟»، «آیا ممکن است در طی کار اشتباهی رخ دهد؟
و یا اینکه «آیا احتمال دارد نتیجه جراحی خوب نباشد؟».
همچنین ممکن است بیمار بیم آن داشته باشد که در زمان بیدار شدن از بیهوشی، حرفهای نامربوط بر زبان آورده، هذیانگویی داشته باشد.
حتی در بعضی موارد بیماران قبل از بیهوشی در مورد این مسأله از پرسنل اتاق عمل عذرخواهی میکنند.
گاهی اوقات نیز بیمار، نگران ناراحتی و بیماری فرد همراه خود میباشد.
در صورتی که پرستار فرصت کافی داشته باشد، بهتر است درباره مسائل مختلف از قبیل اتاق بیهوشی و مواردی که پیش خواهد آمد با بیمار صحبت کرده، با مهربانی روحیه وی را تقویت نماید تا به این