بخش اول: کلیات - مقدمه ای در مورد معرفی واحد تولیدی - خط مشی و اهداف کیفیتی واحد تولیدی - اصطلاحات و تعریفات بخش دوم: سازمان واحد تولیدی - سازماندهی واحد تولیدی و بخشهای آن و نمودار سازمانی واحد تولیدی - سازماندهی امور کیفیت واحد تولیدی و نمودار سازمانی بخش کیفیت - شرح وظایف، مسئولیتها و اختیارات مسئولان و کارکنان دخیل و مؤثر بر کیفیت بویژه مسئول و کارکنان بخش کیفیت بخش سوم: مستندات نظام کیفیت - ساختار مستندات نظام کیفیت شامل نظام نامه، روش های اجرایی، دستورالعمل های کاری، مشخصات فنی و استانداردهای کارخانه ای، تقشه ها، کارتها و فرم های عملیاتی و غیره - نحوه تهیه، بررسی، تایید، تصویب، تجدیدنظر و توزیع مستندات نظام کیفیت و چگونگی کنترل آنها - حفظ و نگهداری سوابق بخش چهارم: کنترل فرآیندهای تولیدی و عملیاتی - نمودار فرآیند ها - تدارکات و انبارش مواد اولیه - فرآوری مواد اولیه و یا ساخت و مونتاژ قطعات - بسته بندی محصول نهایی - انبارش، حمل و تحویل محصول بخش پنجم: بازرسی و آزمایش مواد، قطعات و محصولات - بازرسی و آزمایش مواد اولیه - بازرشی و آزمایش حین فرآیند - بازرسی و آزمایش محصول نهایی (آزمونهای مستمر کارخانه ای، آزمونهای نمونه ای برای تصدیق بهر ساخت (lot یا Batch)، آزمونهای فرعی برای تصدیق نمونه محصول جدید) بخش ششم: شناسایی، ردیابی و وضعیت بازرسی و آزمایش مواد، قطعات و محصولات بخش هفتم: امکانات آزمایشگاهی و کنترل تجهیزات و بازرسی، آزمون و اندازه گیری (بررسی های کارکردی وکالیبراسیون) بخش هشتم: کنترل و تعیین تکلیف مواد، قطعات و محصولات نامنطبق و اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه و رسیدگی به شکایات مشتریان بخش نهم: آموزش کارکنان بخش دهم: کاربرد فنون آکاری پیوست ها, فهرست مدارک و مستندات مرتبط نظام کیفیت و سایر ضمائم ضروری بخش اول: کلیات مقدمه ای در مورد معرفی واحد تولیدی واحد تولیدی آرد ستاره به مساحت 2m7800 واقع در تهران خیابان شهید رجائی خیابان ستاره، تولید آرد خود را به ظرفیت 30 هزار تن در سال از سال 1342 شروع کرده است.
محصول در دو نوع آرد ستاره درجه 2 (درصد سبوس گیری 19 درصد) و آرد سبوس گرفته (درصد سبوس گیری 13 درصد) منطبق بر استاندارد ملی به شماره 103 و 2393 به روش والسی تولید می شود.
این واحد تولیدی به مدیریت عامل سید محمدرضا مرتضوی و داشتن نیروهای متخصص شامل خانم الهام عباسی مسئول کنترل کیفیت با مدرک مهندسی صنایع غذایی، آقای سید احمد حیدری مدیر تولید با مدرک شیمی و خانم رکسانا نادرنیا مدیر فنی با مدرک مهندسی مکانیک و تعداد 35 کارگر از حداکثر توان خود جهت تولید محصول با کیفیت مطلوب بهره می برد ماده اولیه و محصول در کلیه مراحل تولید و فرآوری کنترل شده و آزمایشات لازم برروی آنها در بخش میکروبی و شیمی انجام می شود.
این کارخانه با داشتن پروانه تأسیس و بهره برداری به شماره 4251، در تیرناه سال 1382 موفق به اخذ پروانه های ساخت محصول به شماره 17942 – آرد ستاره درجه 2 و 17943 – آرد سبوس گرفته از طرف وزارت بهداشت گردید.
بسته بندی محصول در کیسه های پلی پروپیلنی 40 کیلوگرمی انجام شده و اتیکت کارخانه شامل اطلاعاتی مانند تاریخ تولید، نام محصول، پروانه ساخت است.
گندم از طریق شرکت حمل و نقل آرد و گندم ایران از طرف اداره غله و آرد استان تهارن به کارخانه منتقل و آرد تولیدی توسط همان اداره حمل می شود.
2-1- خط مشی و اهداف کیفیتی واحد تولیدی: هدف تولید آرد با کیفیت منطبق با استاندارد ملی به شماره های 103 و 2393 و در آینده تولید آرد نول می باشد.
از طرفی با توجه به رذشد روزافزون جمعیت و افزایش تقاضا به موضوع افزایش ظرفیت تولید به موازات بهبود کیفیت و کاستن از ضایعات تولید نیز توجه شده است.
به منظور افزایش رضایت مندی کارکنان و در نهایت ارائه کار مفید و تولید بی نقص، سازمان تولیدی سعی در برآوردن نیازهای واقعی آنها دارد.
از تمام توان به کار گرفته می شود تا کلیه پرسنل در سطح خود آموزش های مداوم و پیگیر لازم را ببیند.
در نهایت مدیریت ارشد از کلیه اهداف فوق حمایت و تعهد می کند تا تمامی پرسنل آنرا درک و اجرا کنند.
3-1- اصطلاحات و تعریفات: آرد ستاره درجه 1: آرد با درجه استخراج 5/78 درصد – خاکستر بین (700/0- 581/0) آرد تاره درجه 2: آرد با درجه استخراج 81 درصد – خاکستر بین (860/0 – 701) آرد سبوس گرفته (معمولی): آرد با درجه استخراج 87 درصد – خاکستر بین (4/1-861/0) درصد کیفیت: (Quality) میزان برآورده شدن نیازمندی ها توسط مجموعه ای از ویژگیهای ذاتی (نیاز توسط استاندارد، مشتری یا خود سازمان مشخص می شود) کنترل کیفیت: Quality Control: بخشی از مدیریت کیفیت که بر برآورده کردن الزامات و یا خواسته های مربوط به کیفیت تمرکز دارد.
تضمین کیفیت: بخشی از مدیریت کیفیت که بر ایجاد اطمینان از اینکه الزامات و خواسته های مربوط به کیفیت برآورده خواهد شد تمرکز دارد.
خط مشی کیفیت: مقاصد و جهت گیری سازمان در رابطه با کیفیت که رسماً توسط مدیریت اعلام شده باشد.
نظام نامه کیفیت: مدرکی که در آن خطی مشی کیفیت سازمان تعیین و سیستم کیفیت آن تشریح گردد.
نقاط کنترلی (Control Point): نقاطی در فرایند تولید که در آ“ بازرسی و کنترل محصول صورت می گیرد.
فرایند (Process): مجموعه ای از فعالیت حهای هم کنش مرتبط به هم که داده ها را به ستاده ها تبدیل می کند.
محصول (Product): ماحصل یک فرایند.
کالیبراسیون (calibration): تعیین میزان خطای تجهیزات براساس حدود بحرانی از طریق مقایسه با یک دستگاه مرجع.
اقدام اصلاحی: اقدامی در جهت حذف عدم انطباق تشخیص داده شده تعمیر: اقدامی که در مورد یک محصول نامنطبق باید انجام گیرد تا برای کاربرد مورد نظر قابل قبول باشد.
بازکاری: ادقامی که در مورد یک محصول نامنطبق باید انجام گیرد تا با الزامات و یا خواسته ها انطباق یابد.
اجازه ارفاقی: اجازه استفاده و یا ترخیص محصولی که با الزامات و یا خواسته های مشخص شده انطباق ندارد.
اسقاط: ادقامی که در مورد یک محصول نامنطبق انجام می گیرد تا مانع استفاده از آن در کاربرد مورد نظر اصلی گردد.
بخش دوم: سازمان واحد تولیدی 2-1: سازماندهی واحد تولیدی و بخشهای آن و نمودار سازمانی واحد تولیدی و بخش کیفیت هدف: نعریف ساختار سازمانی و ترسیم آن چارت سازمانی این واحد شامل: - مدیریت عامل و جانشین تعریف شده - مدیر کنترل کیفی و زیرشاخه مربوطه - مدیر تولید و پرسنل مؤثر به تولید - مدیر واحد اداری و مالی و زیرشاخه مربوطه - مدیر برنامه ریزی و تدارکات - مسئول کامپیوتر 2-2: جایگاه کنترل کیفیت در سازمان استقلال از تولید هم تراز بودن با تولید نمودار سازمانی بخش کیفیت در خود چارت سازمانی واحد تولیدی گنجانده شده است.
2-3: شرح وظایف، مسئولیت ها و اختیارات مسئولان و کارکنان دخیل و مؤثر بر کیفیت به ویژه مسئول و کارکنان بخش کیفیت: 2-3-1: مدیر عامل اعتبار دادن به اهداف خط مشی تولید انتخاب پرسنل باتجربه و متخصص بررسی گزارشات واصله از واحد Q.C به منظور کنترل انجام درست فرایند همکاری تنگاتنگ با مسئول Q.C در جهت اجرای استاندارد کنترل و نظارت بر ظرفیت تولید تعیین سیاست های سازمان و نظارت بر اجرای مقررات و ضوابط کاری نظارت بر هموخانی تولیدات با استانداردها و ضوابط قانونی همکاری با واحدهای Q.C جهت تعیین تکلیف محصول نامنطبق ایجاد هماهنگی با دوایر دولتی و رسیدگی به امور مالی 2-3-1: مسئول Q.C: وظایف آزمایش ماده اولیه ارسالی به کارخانه جهت اطمینان از صحت آن عدم پذیرش ماده اولیه نامنطبق با استاندارد شماره 104 عدم ارسال محصول تولیدی نامنطبق با استاندارد شماره 103 و 2393 انجام آزمونهای کنترل کیفی محصول و حین فرآوری و بررسی نتایج انجام آزمونهای کنترل کیفی محصول و حین فرآوری و بررسی نتایج آگاه ساختن مدیر عامل از نتایج آزمون از طریق ارسال گزارشات روزانه، هفتگی و ماهانه کنترل پروسه تولید و شناسایی نقاط بحران و اعمال فرایندهای کنترلی به منظور کاستن از ضایعات تولید همکاری با مدیر تولید جهت تعیین تکلیف برای محصول نامنطبق اختیارات مسئول کنترل کیفیت: اختیار توقف خط تولید اختیار خارج نمودن محصول نامنطبق از خط اختیار اعلام نمودن محصول به عنوان ضایعات و جلوگیری از ارسال آن 3-3-2: مدیر تولید: کنترل فرایندهای تولیدی شناخت نقاط بحران در پروسه تولید و اعمال کنترل در آنها ایجاد تغییرات مطلوب و مناسب در فرایند تولید در صورت عدم انطباق محصول با استاندارد ملی همکاری لازم با واحد کنترل کیفی (Q.C) تعیین تکلیف برای محصول نامنطبق تولیدی آگاه ساختن مدیرعامل یا مدیر کارخانه از وضعیت 4-3-2: مدیر کارخانه انجام وظایف مدیرعامل در صورت عدم حضور ابلاغ دستورات مدیرعامل به کلیه واحدها همکاری با واحد Q.C انجام وظایف بخش مالی و اداری 5-3-2: مدیر برنامه ریزی و تدارکات: همکاری با مدیر کارخانه جهت اعلام نیاز دریافت ماده اولیه و حواله خورج محصول ایجاد هماهنگی های لازم جهت خرید و انجام آن فصل سوم: مستندات نظام کیفیت 1-3- ساختار مستندات نظام کیفیت شامل نظام نامه، روشهای اجرایی، دستورالعمل های کاری، مشخصات فنی و استانداردهای کارخانه ای، نقشه ها، کارتها و فرم های عملیاتی و غیره.
فهرست چند نمونه از روشهای اجرایی سازمان روش اجرایی کاربرد فنون آماری روش اجرایی کنترل اقلام نامنطبق روش اجرایی اقدام اصلاحی روش اجرایی ادقام پیشگیرانه روش اجرایی کنترل تجهیزات و بازرسی و آزمون و اندازه گیری (بررسی های کارکردی و کالیبراسیون) روش اجرایی شناسایی، ردیابی و وضعیت بازرسی و آزمایش محصول روش اجرایی کاربرد فنون آماری: واحد Q.C به همراه آزمایشگاه ضمن شناسایی نوع فعالیت هایی که این فنون در آنها کاربرد دارند نسبت به جمع آویر اطلاعات و داده های اطلاعاتی و سپس تهیه برگه ثبت داده ها، هیستوگرام، نمودار (پارتو، علت و معلول، تمرکز نقص، پراکندگی و یا کنترل) بسته به نوع نیاز و نوع بررسی اقدام می کند.
مدیر کنترل کیفی با ارزیابی و بازنگری آنها در صورت مشاهده عدم تطابق، دستور توقف تولید و رفع عیب و پیگیری آن را می دهد.
در این راستا با توجه به نیاز و در صورت لزوم فنون آماری توسط واحد Q.C از طریق برنامه ریزی های مستمر توسعه می یابند.
روش اجرایی کنترل اقلام نامنطبق: وضعیت محصول از نظر بازرسی و آزمون به طرق مناسب مشخص می شود به طوری که انطباق یا عدم انطباق محصول با توجه به بازرسی ها و آزمون های انجام گرفته مشخص شود.
کنترل محصول نامنطبق شامل مراحل زیر است: 1- شناسایی: شناساسی محصول نامنطبق در کنترل محصول ورودی، حین فرایند و نهایی صورت می پذیرد.
این مرحله توسط آزمایشگاه Q.C پس از انجام آزمایشات لازم تشخیص داده می شود.
جداسازی: به منظور پیش گیری از استفاده ناخواسته محصول نامنطبق شناسایی شده، روشی برای جداسازی آن توسط واحد Q.C و با همکاری مدیرعامل انتخاب و توسط واحد اجرایی اجرا می شود.
(مهر محصول نامنطبق) تعیین تکلیف: نحوه برخورد با عدم انطباق دیده شده باید مشخص شود که شامل موارد زیر است وباتوجه به اصلاح نوعی عدم انطباق و نوع تعیین تکلیف توسط واحد Q.C و مدیرعامل کارخانه اقدام لازم انجام می شود.
اجازه ارفاقی اسقاط 4- بازرسی مجدد: برای حصول اطمینان از برآورده شدن نیازمندی ها توسط محصول نامنطبق و اثربخشی اصلاح، محصول اصلاح شده توسط واحد Q.C و مدیر تولید کنترل و بازرسی مجدد می شود.
روش اجرایی کنترل تجهیزات و بازرسی، آزمون و اندازه گیری (بررسی های کارکردی و کالیبراسیون) تمامی تجهیزات بازرسی، اندازه گیری و آزمون که بر کیفیت محصول تأثیر می گذارد، توسط واحد Q.C مشخص شده و در فواصل زمانی از پیش تعیین شده از طریق شرکتهای کالیبره کننده مورد تأیید اداره استاندارد کالیبره و تنظیم می شوند.
درنتیجه کالیبره کردن تجهیزات بازرسی – اندازه گیری، جزئیات مربوط به نوع تجهیزات، مکان، دفعات بررسی، روش بررسی و معیارهای پذیرش تعیین می شود.
برروی تجهیزات کالیبر شده برچسب ارائه شده توسط شرکت کالیبره کننده که حاوی اطلاعاتی مثل تاریخ انجام کالیبر – تاریخ انقضا، شماره گواهی، کد دستگاه و نام شرکت کالیبره کننده زده می شود.
در صورت خروج تجهیزات از وضعیت کالیبر، این موضوع به اطلاع مدیریت رسیده و هماهنگی های لازم جهت مطلع کردن شرکت کالیبره کننده و اتخاذ تدابیر لازم انجام می شود.
روش اجرایی رسیدگی به شکایات مشتریان با هدف پاسخگویی و جلب رضایت مشتریان، واحد رسیدگی به شکایات تشکیل شده است.
در صورت وجود هرگونه شکاایت، این واحد مدیریت را مطلع کرده و واحد Q.C جهت بررسی و تشخیص نقص به محل اعزام می شود و نظر کارشناسی خود را پس از انجام نمونه برداری و ارزیابی و بررسی به مدیریت اعلام و با همکاری واحد Q.C و مدیریت، نسبت به رفع مشکل اقدام می شود.
تدوین و تنظیم مشخصات فنی و استانداردهای کارخانه ای مشخصه های کیفی باید با مشخصات مندرج در استاندارد ملی به شماره 103 و 2393