دانلود تحقیق بهداشت مادران و نوزادان

مراقبتهای دوران بارداری

مراقبتهای دوران بارداریprenatal care به معنی مراقبت از مادر در طی حاملگی و قبل از لیبر می باشد که با هدف کاهش مرگ و میر پری ناتال انجام می شود.

هر چه این مراقبت زودتر شروع شود بهتر است چون سبب می شود که پرستار اطلاعات پایه را از طریق معاینات فیزیکی و تست های آزمایشگاهی جمع آوری نماید.

اهداف مراقبت دوران بارداری

1-فراهم آوردن یک مادر سالم و آماده که ناراحتی های کمتری را تجربه کند 2- تعیین مشکلات بالقوه و یا عوارض هر چه سریعتر 3- انجام یک وضع حمل ایمن و تولد یک کودک سالم 4- آماده کردن پدر یا شریک جنسی طوریکه بتواند حداقل انتظارات مادر را فراهم نماید 5- آماده کردن خانواده برای تولد نوزاد جدید

ارزیابی سلامت مادر در دوران بارداری

معاینات اولیه ( ملاقات اول 45 دقیقه طول میکشد)

یک محیط راحت و ارتباطات باز فراهم و خصوصیات پرستار طوری باشد که مادر در طی اولین معاینات دوران بارداری احساس امنیت کند گرفتن یک تاریخچه کامل برای تعیین فاکتورهایی که میتواند اثرات منفی بر روی بارداری بگذارد ضروری است.

معاینات فیزیکی نیز باید انجام شود.

اگر زایمان بعد از 24 هفتگی انجام شود = para

تاریخچه کاملی از وضعیت سلامتی مادر در گذشته و حال باید گرفته شود اکثر خانواده ها علاقه مند به دانستن زمان" due date "یعنی زمان تولد نوزاد می باشند تخمین زمان تولد Estimated date of birth = ( EDB ) یعنی 40 هفته بعد از اولین روز آخرین پریودی مادر.

EDB بر اساس1-LMP 2- سایز رحم 3- زمان حرکت جنین هفته (20-16 هفتگی quickening) 4- زمانیکه ضربان قلب شنیده می شود 5- از طریق اولترا سوند مشخص می شود.

قانون نگله Naegeles Rule یک روش رایج برایEDB  می باشد.

قانون نگله =  7 روز + 3 ماه – اولین روز آخرین پریودی

ارتفاع رحم  Fundal Height :

ارتفاع رحم معمولا در سه ماهه دوم بررسی می شود ارتفاع رحم از بالای سمفیز پوبیس تا قله رحم بر حسب سانتی متر مساوی با هفته های حاملگی است که به روش مک دونالد مشهور است.

رحم بعد از هفته هشتم مشخص می شودفوندوس در هفته 12 بالای سمفیز پوبیس است و در هفته 20 در سطح ناف است.

این روش در هفته های 30 – 18 حاملگی روشی مطمئن است که بیانگر رشد جنین هم می باشد.

چرا در سه ماهه اول و سوم مناسب نمی باشد؟

اولترا سوند:6-5 هفته بعد از LMP اولترا سوند می‌تواند ساک حاملگی را تشخیص‌دهد.

 ضربان قلب جنین : به طور متوسط در هفته های 12-10 با داپلر شنیده می شود.

حرکت جنین : بطور متوسط در هفته 20 ولی از هفته 22-16 هم قابل درک است.

در حاملگی دوم مادر زودتر از حاملگی اول حرکت جنین را احساس میکند.

معاینات فیزیکی

شامل اندازه گیری قد و وزن و علایم حیاتی مادر است.

همچنین یک بررسی از سر تا نوک پا با تاکید بیشتر بر قلب و ریه ها، لگن، پستان ها و نوک پستان انجام می شود.

انجام پاپ اسمیر و نمونه ترشحات موکوس واژن برای بررسی گنوره معمولا انجام می شود.

تستهای آزمایشگاهی :

در طی اولین ویزیت تست هایی برای بررسی سلامت مادر و بدست آوردن اطلاعات پایه برای مقایسه آن با تست های بعدی انجام می شود.تست های شمارشCBC ،Hgb HCT ، گروه خونی و Rh تست کومبس، گلوکز خون، VDRL،گنوره، سیفلیس استرپتوکک گروه B در ترشحات واژینال، آنتی ژن هپاتیت B ،HIV  و آنالیز ادراری و آلفافتوپروتئین میبا شد.

ویزیتهای بعدی

در یک حاملگی بدون عارضه به شرح زیر است.

1- هر 4 هفته در طی 28 هفته اول  2- هر 2 هفته در طی 36 – 28 هفتگی  3- هر هفته بعد از 36 هفتگی تا زمان تولد نوزاد.

اطلاعات subjective :

حاملگی خواسته بوده است یا نا خواسته؟

مادر چه احساسی دارد

تغییراتی که برای مادر قابل توجه است؟

ناراحتی یا سوالی دارد  

وظایف تکاملی را چگونه انجام می دهد؟

اطلاعات Objective

1- فشار خون :هر افزایش فشار ستسیولی به مقدار 30mmHg و دیا ستولی 15mmHg از یک معاینه تا معاینه بعدی باید گزارش شود بهر حال 90/140مناسب است.

2- وزن:  5/12 کیلو گرم افزایش وزن در طی حاملگی که 9 کیلو گرم آن مربوط به پدیده های فیزیولوژیک طبیعی و 5/3 کیلو مربوط به ذخیره چربی در بدن مادر می باشد.

نکته: اندازه‌مطلق تغییرات وزن مهم نمی‌باشد بلکه نسبت تغییرات وزن به قد یا BMI مهم می باشد.

3- اندازه رحم: در بین‌هفته‌های30 – 18 اندازه رحم به سانتیمتر بیانگر تعداد هفته‌های حاملگی است.

4- ادم : ادم وابسته (ادم در پاها) در چند هفته آخر حاملگی اغلب دیده می شود اما ادم دست و صورت باید گزارش شود.از مادر تنگ شدن حلقه را بپرسید.

5- وضعیت جنین : از طریق مانور لئوپولد وقتیکه مادر به پشت خوابیده است و زانوها را خم کرده معاینه گر در طرف راست مادر می ایستد : 

ابتدا لمس در ناحیه فوندوس انجام می شود( بریچ شاید باشد )

دستهایش را بطرفین پهلوهای مادر برده و پشت جنین را لمس می‌کند دست راست بالای سمفیزپوبیس می‌برد تا پا یا سر جنین را لمس‌کند(پرزانتاسیون تعیین می‌شود).

وضعیت معاینه گر طوریکه صورت بطرف پاهای مادر است طرفین شکم را لمس می کند تا برجستگی سفالیک جنین را لمس کند سر جنین فلکسیون است یا اکستانسیون.

4- ضربان قلب جنین : بعد از تعیین وضعیت جنین ضربان قلب را روی سطح پشتی جنین می‌شنود که 160 -120 ضربه در دقیقه طبیعی می باشد.

گزارش شود که ضربان قلب در کدام 4/1 شکم مادر حس شده است

5- تست های آزمایشگاهی : در هر ویزیتی نمونه ادرار برای پروتئین، گلوکز و کتون بررسی می شود.

آموزش به مدد جو در ارتباط با مراقبت از خود

1- مراقبت از پوست : در زمان حاملگی افزایش اجتناب ناپذیری در مقدار عرق کردن و ترشحات وجود دارد که سبب تحریک یا بوی بد می شود.

چون پوست مهمترین راه دفع مواد زاید است اگر در این دوره پوست مرتبا شستشو داده نشود پوست مسدود شده و راه خروج مواد زاید بسته و اختلال در دفع عرق بوجود می آید و سبب کسالت خستگی و بی‌اشتهایی می شود لذا توصیه می شود روزانه بطور مرتب ولی کوتاه مدت دوش بگیرد.

توصیه ها :

1- درجه حرارت آب بین 32-29 درجه باشد.

زیرا آب گرم سبب خستگی مادر شده و گرما و رطوبت زیاد محیط سبب افزایش درجه حرارت جنین می شود.

 2- از سونا یا غبار زیاد خودداری کند. 

3- در اواخر حاملگی‌بدلیل بزرگی شکم و افزایش احتمال سرخوردن از وان استفاده‌نکند

 4- حمام کردن در خونریزی و  PROMبدلیل احتمال افزایش عفونت توصیه نمی شود. 

5- حمام وان در حاملگی بخاطر ورود آب به واژن و سرویکس و آلوده کردن محتویات رحم ممنوع است.

نکته : حرارت زیاد آب در تماس با شکم سبب شروع لیبر می شود.

مراقبت از پستان ها :

مهمترین مرحله آمادگی مادر برای شیر دهی مراقبت از پستان می باشد.

از اوایل حاملگی پستان ها شروع به ترشح کلستروم میکند

از اوایل حاملگی پستان ها شروع به ترشح کلستروم میکند توصیه ها 1-برای تمییز کردن پستان ها از فقط آب استفاده شود زیرا شستن با صابون سبب خشک کردن پستان می شود و احتمال ترک خوردگی را ایجاد می کند.

2- در 2 ماه آخر بجای الکل از روغن کاکائو یا کلد کرم برای نرم نگه داشتن پوست استفاده کند 3- اگر نوک پستان پهن و فرورفته است با انگشت شصت و سبابه هر روز 10 مرتبه نوک پستان را به بیرون بکشند و اگر پستان نوک معکوس دارد با استفاده از پوششهای Waller Woolwich نوک پستان را تحریک به بیرون زدگی نماید.

نکته : در طی هفته های آخر حاملگی تحریک نوک پستان سبب انقباضات رحمی و لیبر پره ترم می شود لذا خودداری شود.

4- استفاده از کرست مناسب‌سبب‌حفظ وضعیت پستان و جلوگیری از کمر درد می شود.

مراقبت از دندان ها: ثابت نشده است که حاملگی باعث تشدید پوسیدگی دندان می شود اما در حاملگی وضعیتهای زیر ایجاد می شود: 1- بروز تهوع و استفراغ سبب غفلت از بهداشت دهان شود.

2- هیپرتروفی هورمونی و تورم لثه ها تحریک و عفونت دهان را امکان پذیر می نماید.

3- تغییر علاقه به مواد غذایی و تغییر PH بزاق در دوران بارداری منجر به پوسیدگی دندان می شود لذا توصیه می شود که : 1- بعد از هر وعده غذایی و یا حداقل یکبار در شبانه روز دهان را بشوید.

2- از مسواک نرم استفاده کند.

3- شستشو با آب و نمک و یک دهانشویه قلیایی 3-2 بار در روز مفید است 4- بدلیل افزایش عروق خونی لثه و احتمال خونریزی از لثه استفاده از یک قاشق مرباخوری نمک در یک لیوان آب جهت غرغره کردن در شب توصیه می شود.

5- ملاحظات دندان پزشکی اگر ضرورت دارد در سه ماهه دوم انجام شود.

6- بی حسی موضعی به هواه اپی نفرین در درمانهای پزشکی منعی ندارد.

اما از مواد استنشاقی بخاطر خطر آسپیراسیون در زن حامله نباید استفاده کرد 7- در صورت اندیکاسیون آنتی بیوتیک ها، بجز از تتراسایکلین میتوان استفاده کرد 8- در زمان حاملگی رادیوگرافی از دندانها همواره با پوشش سربی شکم انجام می شود نکته : پلاک های دندانی بین لثه های متورم و دندان بوجود می آید.

نوع لباس در زمان حاملگی Clothing معمولا در 5-4 ماهگی شکم بزرگ شده و لباس گشاد باید پوشیده شود.

توصیه ها: 1- لباس در هیچ نقطه ای از بدن نباید فشار ایجاد کند بخصوص در ناحیه زانو و ران تا تداخل با گردش خون نکند 2- بجای پوشیدن جوراب از جوراب شلواری استفاده شود تا ریسک ادم و اریس و راش بعلت گرمای موضعی ایجاد نشود.

نکته : شلوار های تنگ باعث افزایش عفونت واژینال می شود.

3- در افراد مبتلا به کمر درد و دارای شکم بزرگ و پاندولی استفاده از گن های مخصوص بارداری برای حمایت از شکم توصیه می شود.

این گن ها در وضعیت درازکش و از پایین شکم باید استفاده شود.

4- لباس های زیر نخی و کتانی باشد.

5- استفاده از کفش پاشنه بلند( بیش از 5 سانتیمتر) سبب افزایش انحنای کمر و لوردوز می شود.

ورزش کردن در طی حاملگی ورزش منظم ضروری است هدف: تقویت عضلات شکم و عضلاتی که در امر زایمان و پیشرفت آن نقش دارند.

قدم زدن و دوچرخه سواری ثابت و شنا مناسب‌ترین ورزشها هستند.

نکته : در طی ورزش بدلیل شیفت جریان خون رحمی بسوی عضلات امکان هیپوکسی جنین و برادیکاردی جنین مطرح است ورزش سبب کاهش خط سزارین می شود.

توصیه ها: 1- ورزش با شدت کمتری نسبت به قبل از بارداری انجام شود 2- ورزش سبب خستگی نشود و فواصل استراحت بین تمرینات ورزشی هر 15 دقیقه یکبار لازم است.

3- بیش از 15 دقیقه ورزش سخت ممنوع است.

4- اجتناب از ورزش هایی که ریسک تروما خصوصا به شکم دارد مثل بسکتبال اسب سواری 5- مدت زمان ورزش با پیشرفت سن حاملگی کاهش می یابد بطوری که سه بار در هفته و حداکثر به مدت 20 – 15 دقیقه انجام شود.

6- طی ورزش ضربان قلب نباید بیشتر از 150 – 40 بار در دقیقه باشد.

7- پوشیدن لباس مناسب جهت پستان ها و شکم ضروری است.

8- برای جلوگیری از گرمای بیش از حد و دهیدراتاسیون بایستی ورزش در هوای خنک با پوشش مناسب همراه با مصرف کافی مایعات قبل و بعد از ورزش باشد.

9- ورزش با حرکات نرم شروع شود و بعد از ورزش هم حرکات نرم انجام شود.

10- ایستادن و نشستن طولانی بیش از 2 ساعت سبب زایمان زودرس، لوردوز و کمر درد می شود.

11- از ورزش هایی که با مانور و السالوا همراه هستند، اجتناب شود.

12- پس‌از هفته20حاملگی ورزشهایی در پوزیشنSupine بدلیل احتمال هیپوتانسیون ممنوع است.

13- به محض بروز علائم هشدار دهنده زیر ورزش متوقف شود: درد و خونریزی – سرگیجه– تنگی نفس – تنفس های تند و سطحی – تپش قلب – ضعف و گیجی– احساس خفگی– تاکیکاردی – درد کمر – درد پوبیس – قدم زدن مشکل – خستگی مفرط نکته : اگر عوارض زایمانی و حاملگی مطرح است ورزش کنتراندیکه است.

ورزش های دوران بارداری 1- pelvic tilt : سبب کاهش کشش کمری و تقویت عضلات شکمی می شود.

در طی بازدم ران و باسن برای 5 شماره بطرف جلو آورده و سپس رها کنید(در وضعیت ایستاده وخم شده به جلو kneeling) 2- سفت کردن عضلات شکم برای افزایش قدرت عضلات شکم است در هر پوزیشنی انجام می شود یک نفس عمیق کشیده و شکم برآمده و به آرامی نفس را خالی کنید.

3- ورزشهای kegel : سبب تقویت عضلات پرینه می شود و انقباض و